Musiqiy-nazariy fanlarni o'qitish jarayonida innovatsion texnologiyalar va multimediya manbalardan foydalanish

OʼZBEKISTON RESPUBLIKASI MADANIYAT VAZIRLIGI

MAVZU:“Musiqiy-nazariy fanlarni o'qitish jarayonida innovatsion texnologiyalar va multimediya manbalardan foydalanish”

Xodiyeva Z.I.

Toshkent-2020

Xodiyeva Z.I.

Musiqiy-nazariy fanlarni o'qitish jarayonida innovatsion texnologiyalar va multimediya manbalardan foydalanish

Оригинальные шаблоны для презентаций: https://presentation-creation.ru/powerpoint-templates.html

Бесплатно и без регистрации.

Interfaol darslardan fotolavhalar

MUNDARIJA

KIRISH

I BOB.

Musiqiy ta’limda innovatsiya va texnologiyalarga zamonaviy yondashuv

1.1.

Innovatsiya va texnologiya ta’lim jarayonida

1.2.

Musiqiy ta’limda innovatsiya va texnologiya o’rni

I I BOB.

Musiqiy-nazariy fanlarni o'qitish jarayonida innovatsion texnologiyalar ahamiyati

2.1

Musiqiy-nazariy fanlarda texnik o'qitish vositalardan foydalani sh

2.2

Musiqiy-nazariy fanlarni o'qitishda pedagogik texnologiyalarni qo’llash

II I BOB

Musiqiy-nazariy fanlarni o'qitish jarayonida multimediya manbalardan foydalanish

3 .1.

Multimediya manbalar turlari

3 .2.

Musiqiy-nazariy fanlarni o'qitishda multimediya manbalarni qo’llash

XULOSA

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘Y H ATI 

KIRISH

Musiqa – nodir san’at,

ezgulikka yetaklovchi kuchdir. Al-Farobiy

XXI asrda yangi texnologiyalar paydo bo'lishi munosabati bilan o'qitish uslubiyotiga yondashuv o'zgardi, o'qishni rivojlantirish masalalari eng muhim mavzulardan biri bo'ldi.

O’quvchilarni ommaviy estetik tarbiyalash o'quv dasturlariga, o'qitish usullariga boshqacha, yangicha yondashuvni talab qiladi. Musiqiy va nazariy fanlar o'qituvchilarining vazifasi bu jarayonni o’quvchilar uchun ijodiy va qiziqarli qilishdir.

Maʼlumki, O'zbekistonda 2020 yil "Fan, ta'lim va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yili" deb e'lon qilindi. Bizningcha, umuman ilm-fan va ta'limning rivojlanishi bevosita malakali yoshlarga bog'liq. Axir, bu ertangi yosh avlodga bog'liq. D avlatimiz rahbari musiqa va sanʼat maktablarining moddiy-texnik bazasi va ulardan foydalanish holatini oʻrganib, ularning faoliyatini yaxshilash boʻyicha topshiriqlar berdi.

Innovatsion ta'lim uslublari, multimediya va texnologiya vositalarining paydo bo'lishi, rivojlanishi, takomillashishi rivojlanayotgan jamiyat, yangi avlodning talab va ehtiyojlari bilan bog'liq. Ta'limning an'anaviy shakllari bilan bir qatorda, o’quvchilarga qisqa vaqt ichida minimal harakat bilan moslashishga imkon beradigan innovatsion usullar mavjud.

Tadqiqotning dolzarbligi.

Zamonaviy O’zbekiston bolalar musiqa va san’at maktablari (BMSM) va akademik litseylari professional musiqa ta'limi tizimining asosiy bo'g'inidir.

Ta'limni tashkil etishning noan'anaviy shakllarining xilma-xilligi turli xil faoliyat turlari uchun keng sharoitlarni yaratadi, bu nafaqat o'quvchining aqliy jarayonlarining butun majmuasini o'z ichiga olishga imkon beradi, asosiy ta'lim doirasini kengaytirishni, balki maxsus kasbiy bilim va ko'nikmalarni olishga imkon beradi.

• Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
• 1. Zamonaviy innovatsion texnologiya, vositalar, uslublar va multimediya manbalar o'rganildi; musiqa-nazariya fanlarida qo'llash nuqtai nazaridan istiqbolli bo'lgan ta'lim texnologiyalari tahlil qilindi;
• 2. Texnologiya va multimediya bilan ishlashning asosiy funktsiyalari aniqlandi.
• 3. Texnologiya va multimediyadan o'quv maqsadlarida foydalanishning ijobiy va salbiy tomonlari aniqlandi;
• 4. Uchlik doirasidagi aloqalar va munosabatlarning ko'p bosqichli va ierarxik tizimi o'rganilmoqda: o’quvchi-o'qituvchi-Texnologiya va multimediya;
• 5. Ta'lim nuqtai nazaridan texnik vositalar va multimediya manbalari aniqlangan .

Ushbu sabablarga ko'ra ushbu malakaviy ishning dolzarbligi aniqlanadi.

Mavzuning o’rganilganlik darajasi.

Ilmiy-pedagogik adabiyotlarda o'quv jarayoni va uning individual tarkibiy qismlarining samaradorligi muammolari o'rganilishi o'zbekistonlik tadqiqotchilar L. Golish, D. Karimova, A. Nurmonova, I. Ikromova, F. Boynazarovalarning bir qator darsliklari va ilmiy maqolalarida o'z aksini topgan .

Xorijiy tadqiqotchilar - V. Vlasov, T. Polikarpova, L. Semushina, o'qitish shakllari va usullariga o'z hissalarini qo'shdilar; o'yinlarni tashkiliy va faoliyat usullari - A. Verbitskiy, M. Garumov, G. Kitaygorodskaya, V. Kachermanyan, I. Nelisova; o'quv texnologiyalarini modellashtirish va loyihalash - M. Clarin, V. Monaxov, M. Sibirskaya; tinglovchilarning motivatsion faoliyatini o'rganish B. Ananyev, L. Vygotskiy, I. Kon, M. Leontiev, S. Rubinshteinlarning tadqiqotlari bag'ishlangan.

Musiqiy kasb-hunar ta'limi muammolari A. Lagutin, I. Givental asarlarida, shuningdek, mahalliy tadqiqotchilar T. Solomonova, R. Qodirova, Z. Karimova va R. Islomova.

Uslubiy tadqiqotlarning barcha yo'nalishlarini sarhisob qilab takidlaymiz, musiqa o'qitishdagi innovatsion texnologiyalarning ko'lami hali kam o'rganilgan.

Tadqiqot maqsadi:

musiqiy-nazariy fanlar kursida innovatsion texnologiyalar va multimediyadan samarali foydalanish nazariyasi va uslubiyotini (metodologiyasini) ishlab chiqish.

Tadqiqot vazifalari:

• o'qitishning zamonaviy yondashuvlarni tahlil qilish;
• musiqiy-nazariy fanlarni o'qitish jarayonida innovatsion texnologiyalar va multimediya manbalar xilma-xilligini ko'rib chiqish;
• musiqiy va nazariy fanlarni o'qitish jarayonida o’quvchilarning texnologiyalaridan samarali foydalanishi uchun zarur shart-sharoitlarni aniqlash;
• musiqiy-nazariy fanlarni o'qitish jarayonida innovatsion texnologiyalar va multimediya manbalarga murojaat qilishning ijobiy va ma'lum holatlarda - salbiy tomonlari aniqlandi.

• Tadqiqot ob'yekti - musiqiy va nazariy fanlarni o'qitish jarayonida texnik o'quv vositalar, pedagogik texnologiyalar va multimedia manbalar hisoblanadi.
• Tadqiqot predmeti - musiqiy va nazariy fanlarni o'qitishda innovatsion texnologiyalar va multimediya manbalarni qo'llash, noan'anaviy o'qitish shakllar tizimini tashkil qilishdir.
• Tadqiqotning nazariy ahamiyati. “Musiqiy-nazariy fanlarni o'qitish jarayonida innovatsion texnologiyalar va multimediya manbalardan foydalanish” mavzusidagi mazkur malakaviy ish o'qituvchilar uchun uslubiy tavsiyanomadir, ushbu masalani rivojlantirish va yanada chuqur o'rganish uchun uslubiy qo’llanmaga asos bo'lishi mumkin.

Tadqiqotning amaliy ahamiyati.

• Talabalarni o'qitish jarayonida zamonaviy texnologiyalar va multimediya imkoniyatlari o'rganildi;
• Turli xil vaziyatlarda va turli xil kasbiy va texnik muammolarni yechishda TSO va multimedia bilan ishlash usullari va usullari aniqlandi;
• O'rta va oliy maxsus musiqiy ta'lim darajasida o’quvchilar bilan ishlaydigan pedagogik amaliyotchilarga zaruriy ko'rsatmalar va tavsiyalar beriladi;
• Ilmiy materiallardan ixtisoslashtirilgan ma'ruza kurslari ("Musiqiy va nazariy fanlarni o'qitish metodikasi") doirasida, shuningdek turli xil musiqa va ijrochilik mutaxassisliklari talabalari bilan individual darslarda foydalanish mumkin.

• I BOB. Musiqiy ta’limda innovatsiya va texnologiyalarga zamonaviy yondashuv

1.1 § Innovatsiya va texnologiya ta’lim jarayonida

Zamonaviy ta’lim jarayonida innovatsion texnologiyalarga, ilg'or pedagogik va axborot texnologiyalariga talab ortib bormoqda. O'quv jarayonida pedagogik texnologiyalardan foydalanish ta'lim tizimining sifatini yaxshilash, o'quvchilar bilimini kengaytirish, dunyoqarashini chuqurlashtirish, ko'nikma va qobiliyatlarni yaxshilashga yordam beradi. Innovatsion, pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalanish o'quvchilarni bilimlarini kengaytirishga, bilim olishga qiziqishini oshirishga ishtiyoqni kuchaytiradi, darslarni tahlil qilish va xulosalar chiqarishga imkon beradi.

• 1.1 § Innovatsiya va texnologiya ta’lim jarayonida Zamonaviy ta’lim jarayonida innovatsion texnologiyalarga, ilg'or pedagogik va axborot texnologiyalariga talab ortib bormoqda. O'quv jarayonida pedagogik texnologiyalardan foydalanish ta'lim tizimining sifatini yaxshilash, o'quvchilar bilimini kengaytirish, dunyoqarashini chuqurlashtirish, ko'nikma va qobiliyatlarni yaxshilashga yordam beradi. Innovatsion, pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalanish o'quvchilarni bilimlarini kengaytirishga, bilim olishga qiziqishini oshirishga ishtiyoqni kuchaytiradi, darslarni tahlil qilish va xulosalar chiqarishga imkon beradi.

1.2- § Musiqiy ta’limda innovatsiya va texnologiya o’rni

Musiqiy ta'lim - bu musiqachining ta'limi emas,

balki avvalambor insonning tarbiyasidir

V. A. Suxomlinskiy

Musiqiy ta'limga yangicha yondashuvlar, shuningdek, o’quvchilar musiqiy qobiliyatlarini rivojlantirishda mutlaqo boshqacha, eng samarali pedagogik texnologiyalardan foydalanishni talab qiladi.

Musiqa inson tafakkurining o'ziga xos turi bo'lib, asosiy vazifani - inson bilan aloqa qilish funktsiyasini bajaradi. Ushbu nuqtai nazardan, musiqaning haqiqiy roli va maqsadi, L. S. Vygotskiy yozganidek, "tanani atrof-muhit bilan muvozanatlashda"dir. [11]

Bunday darslarda ma'naviy, amaliy, ijodiy, individual dunyoqarash ustunlik qiladi, ya'ni avtoritar yondashuv va tegishli o'qitish usullaridan voz kechadi.

II BOB. Musiqiy-nazariy fanlarni o'qitish jarayonida innovatsion texnologiyalar ahamiyati

2.1-§ Musiqiy-nazariy fanlarda texnik o'qitish vositalardan foydalanish

Musiqa nazariya, solfedjio va garmoniya fanlarda innovatsion texnologiyalarni qo'llash mumkin va zarurdir. Yangi texnologiyalardan foydalanish musiqiy nazariy darslarini boyitadi va yangilaydi.

Pedagogik fan va amaliyotning hozirgi rivojlanish bosqichida shaxsni shakllantirish muammolari dolzarbdir. Faqat mustaqil, ijodiy, ijtimoiy mas'uliyatli inson hayotiga va uning atrofidagi dunyoga ijobiy ta'sir ko'rsatishi mumkin.

T a’lim berishning zamonaviy vositalariga :

kompyuter,

proyektor,

elektron interfaol doska,

Interfaol LCD-displeylar,

DVD va CD qurilmalar,

audio kolonkalar kiradi ,

Smartfon,

sintezator, orkestrator.

2.2.§ Musiqiy-nazariy fanlarni o'qitishda pedagogik texnologiyalarni qo’llash

Texnologiya - shunchaki vositadir .

Microsoft kompaniyasi asoschisi Bill Geyts

Musiqiy-nazariy fanlar bo'yicha olingan bilimlarni tushunish, tajriba qilish va qo'llash ko'plab amaliy mashg’ulotlarda amalga oshiriladi. Bugungi kunda musiqiy ta'lim sifatiga qaratilayotgan e'tibor o'qituvchilardan ko'proq ishlashga va texnologiyalardan foydalanishga bo'lgan ehtiyojni oshirmoqda. Ta’lim jarayonida ilg‘or pedagogik usullarni qo‘llash va axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan, shuningdek elektron manbalardan, o‘quv va multimedia taqdimotlaridan foydalanish davr talabi ekanligini ta’kidlaymiz. Pedagogik texnologiyalarning xilma-xilligi ularni birgalikda ishlatishga, mavzular va bo'limlar bo'yicha o'qituvchiga eng munosibini tanlashga imkon beradi.

III BOB Musiqiy-nazariy fanlarni o'qitish jarayonida multimediya manbalardan foydalanish

3.1 - § Multimediya manbalar turlari

Menga ayting - va men unutaman.

Menga ko'rsating - va eslayman.

Meni buni amalga oshiring,

shunda men tushunaman.

Konfutsiy.

Multimedia (multimedia – ko‘p muhitlilik) vositalari bu texnik va dasturlar to‘plami bo‘lib, u insonga o‘zi uchun tabiiy bo‘lgan juda turli-tuman muhitlarni: tovush, video, grafika, matnlar, animatsiyalarni ishlatgan holda zamonaviy texnologiya bilan muloqatda bo‘lib biror axborotni insonga odatdagidan ko‘ra ko‘proq qilish imkonini beradi.

3.2 - § Musiqiy-nazariy fanlarni o'qitishda multimediya manbalarni qo’llash

Standart multimediya manbalaridan tashqari, maxsus musiqa manbalari ham mavjudligini ta'kidlab o'tamiz. Texnologiya vositalar hamda dasturiy ta'minotga tegishli bo'lgan musiqiy manbalar mavjud. Ushbu bo'limda biz musiqa nazariyasida ishlatilishi mumkin bo'lgan multimedia manbalarini ko'rib chiqamiz.

Musiqa nazariyasini o'qitishda multimedia manbalari an'anaviy ravishda quyidagilarga bo'linadi:

• Musiqiy multimedia texnik jihozlari
• Musiqiy dasturiy ta’minot
• Kompyuterli va Mobil ilovalar (ma'lumotnoma, lug'at, o'yin, o'quv dastur)

Texnologik taraqqiyot to'xtamaydi va inson mehnatini engillashtirish uchun doimiy ravishda rivojlanmoqda. Shu munosabat bilan o'qitishning yangi bosqichi bevosita texnologiyalar bilan bog'liq. Texnologiyalar va musiqada innovatsiyalarning qo'llanilishi tufayli musiqiy ta'lim yanada qulay va qiziqarli asboblar bilan boyitilmoqda. Chunki taraqqiyot, ilm-fan, ma'rifat, madaniyat bir-biri bilan chambarchas bog'liqdir.

Xulosa qilib aytganda, musiqa nazariyasini o'qitishning hozirgi bosqichida innovatsion texnologiyalar va multimedia manbalaridan foydalanish muhimligini ta'kidlaymiz.

• FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YHATI
• [1] O`zbekiston Respublikasi Qonunlari :
• TA’LIM TO‘G‘RISIDA QONUN https://www.lex.uz/docs/15622
• [2] 463-I-сон 29.08.1997. KADRLAR TAYYORLASH MILLIY DASTURI - Lex.UZ
• [3] Prezident Shavkat Mirziyoyev Oliy Majlisga har yilgi murojaatnomasi 24.01.2020 https://www.norma.uz/oz/bizning_sharhlar/2020_yil_-_ilm_marifat_va_raqamli_iqtisodietni_rivojlantirish_yili
• [4] Shavkat Mirziyoyevning 5 ta tashabbus loyihasi https://president.uz/uz/2437
• [5] I.A. Karimov “Yuksak ma'naviyat – yengilmas kuch” Toshkent, 2008 yil.
• [6] Ilm-fan yutuqlari – taraqqiyotning muhim omili http://www.monitoring.uz/uz/pages/news/science_is_an_important_factor_in_the_development [7] A. Amirov, A. Ashimbekova, A. Temirova. OTMning o'quv jarayonidagi zamonaviy mobil ilovalarning o'rni // A. Амиров, A. Ашимбекова, A. Темирова. Роль современных мобильных приложений в учебном процессе вуза // Молодой ученый. — 2017. — №1. — С. 13-15. — URL https://moluch.ru/archive/135/37927/:
• [8] A. Abdu q odirov . Talim va tarbiada keys texnologiyalari. - T.: Fan va texnologiyasi, 2017 yil.
• [9] M. Ahmedov. Ma’ruzalar matni T.2020
• [10] Vinevskaya A. V. Mobil ta'lim muhitini yaratishda axborot texnologiyalari imkoniyatlaridan foydalanish // Виневская А. В. Использование потенциала информационных технологий в создании мобильной образовательной среды // Концепт. 2012. № 9. С. 78–84
• [11] Vygotskiy, Inson taraqqiyoti psixologiyasi. - M.: Nashriyotning ma'nosi; Eksmo nashriyoti //Выготский, Психология развития человека. — М.: Изд-во Смысл; Изд-во Эксмо, 2005. с. 317]
• [12 ]V. A. Suxomlinskiy."Men yuragimni bolalarga beraman"//Сухомлинский В. Сердце отдаю детям. М 1969
• [13] U. Xodjaev. Multimedia vositalarining turlari va talim tizimida qo’llanilishi //Записи в блогах - Khodjaev Utkirjon Oktamovich – Мультиурок/ multiurok.ru › utkirjon74 › blog
• [14] Innovatsiy a // Инновация https://ru.wikipedia.org/wiki/
• [15] Smartfon // Смартфон https://ru.wikipedia.org/wiki/
• [16] Sibelius https://ru.wikipedia.org/wiki/
• [17] Multimedia // Мультимедиа https://sites.google.com/site/multemediaklueva/
• [18] Native instruments https://ru.wikipedia.org/wiki/Native_Instruments

• Qo ’ shimcha adabiyot
• 1) Голиш Л. Учебные материалы семинара-тренинга "Проектирование и планирование педагогических технологий в экономическом образовании" Ташкент, 2007.
• 2) Исламова Р. Применение интерактивных методов и новых информационных и педагогических технологий в дисциплине «Вокальный ансамбль». Ташкент, 2012.
• 3 ) Кадыров Р. «Музыкальная педагогика». Ташкент, 2009.
• 4 ) Каландаров О. Интерактивная доска // Материалы семинара-тренинга центра развития мультимедийных общеобразовательных программ при Министерстве народного образования РУз. Ташкент.2013.
• 5) Каримова З. Методика обучения музыкально-исторических и музыкально-теоретических дисциплин. Ташкент.2008г.
• 6) Ходиева З. Применение графических органайзеров в преподавании теории музыки. // Материалы IV научно-практической конференции Филиала МГУ им. М. Ломоносова.; Ташкент.2015.-Том 16., С.134-139.
• 7) Z.Xodiyeva Innovatsiya jarayonida musiqa nazariya fanlarida interfaol darslar ahamiyati// M. Lomonosov nomidagi Moskva davlat universiteti filialining ilmiy-amaliy konferentsiyasi materiallari; Toshkent-2018.,3-jild, 230-232 b

E’tiboringiz uchun tashakkur !

Оригинальные шаблоны для презентаций: https://presentation-creation.ru/powerpoint-templates.html

Бесплатно и без регистрации.