Меню
Разработки
Разработки  /  Физкультура  /  Уроки  /  3 класс  /  "Шахмат ойын ережесі"

"Шахмат ойын ережесі"

О?О. Ордабасы ауданы

«Ынтыма?» жалпы орта мектебі

Дене шыны?тыру п?ні м??алімі

Карабаев Жанибек Архабаевич

?тілетін сыныбы: 3 «Е»

?тілетін мерзімі:19.12.2016 ж.

С А Б А ? Т Ы ? Ж О С П А Р Ы

І. Саба?ты? та?ырыбы: Шахмат ойын ережесі.

ІІ. Саба?ты? ма?саты:

А) Білімділік: ?нер,?ылым,спорт-б?ларды? б?рі байланыса келіп, а?ыл-ой дарындылы?ты? формасына айналатынын о?ушылар?а т?сіндіру.

Б) Т?рбиелік: о?ушыларды шахматта ойнаушыны? ерік-жігері, ?иялы ?стамдылы??а т?рбиелеу.

В) Дамытушылы?: о?ушыларды шахмат ойнауда жан-жа?ты ?йлесімді ойлауды дамыту.

ІІІ. Саба? ?тетін орын: Мектеп сыныбында.

IV. Саба?ты? к?рнекілігі: шахмат та?тасы.

Саба?ты? барысы мен мазм?ны:

Саба?ты? мазм?ны

?тілетін уа?ыт

Саба? барысында

Дайынды? б?лімі

І.О?ушылармен с?лемдесу, журнал бойынша тексеру

Жа?а саба?ты? ма?сатын т?сіндіру.

Жалпы дамыту жатты?уларын жасату.

1-4рет басты о? жа??а айналдыру 5-8 рет сол жа??а айландыру.

?олды иы?ты? ?стіне ?ойып 1-4 ал?а ?арай,5-8 арт?а ?арай айналдыру.

4.Екі ?олды айналдыру.1-4 ал?а ?арай,5-8 арт?а ?арай

Б.?. т?рыс орташа.

а) Екі ?олды алды?а созып т?ру 1-4 рет.

?) Бундарды ішкі жа?ына ?арай айналдыру 5-8. Д?л солай сырт?а ?арай айналдыру.

5.Т?рыс екі ая?ты алша? ?ойып алды?а ?арай е?кейіп 2 ?олды жан?а жазу.

а) Д?л осылай о??а ?арай.

6. Т?рысы орташа. ?олды ал?а созып 20-25 рет отырып т?ру.

7. Т?рысы орташа. ?олды жо?ары созып 5-8 рет бір орында биіктікке секіру.

15 мин

Саба?ты уа?тылы бастау, тексеру кезінде с?йлеспеу.

Жатты?уларды д?рыс орындауды ?ада?алау.

Б?йры?ты орындау.

Шынта?тарды б?кпеу.

?олды т?зу ?стау.

Тізені б?кпеу.

Жерден д?рыс к?терілу.

Негізгі б?лім

ІІ. О?ушылар?а жа?а саба?ты? ма?сатын, мазм?нын, ережесін т?сіндіру.

Жа?а саба?. Шахмат ойын ережесі.

Шахмат ойыныны? арнаулы та?тасы бар.

Ережесі. Ережесі ?те ?арапайым. Шахмат?а тек екі ойыншы ?атысады. Содан шахмат екі ойыншы арасында шахмат та?тасында ойнатылады. Ойын басталмай т?рып екі ?арсылас?а ?з иеліктеріне ?р?айсысына ?арама-?арсы т?стес он алты а? немесе ?ара тас б?лініп беріледі. Тастарды жеке жіктеп ?арастыратын болса?: бір патша (?), бір у?зір (?), екі тура (?,?), екі піл (?,?), екі ат (?, ?) ж?не сегіз пешка (?,?). Ойынны? басты ма?саты ?арсыласыны? тастарын ша? келтірмей, патша?а мат ?ою.

Ойын бастал?анда король ?анатында?ы ат пен пілді тез жылжыта отырып, ?ыс?а рокировка жаса?ан ж?н, ол корольді? ?ауіпсіз жерге орналасуын ж?не т?раны? (ладья) ойын?а тез шы?уын ?амтамасыз етеді.

?тылып ?алам-ау деп ж?рексініп, ойында?ы белгілеген ж?рістен еш?ашанда бас тартпау керек.

Егер сол ж?рісті мы?ым ж?ріс деп шешімге келген жа?дайда ?алайда ж?ру керек.

Дебютте пешкалармен а3, а7, ?7 сия?ты д?рменсіз ж?рістер жасама?ан д?рыс. ?рбір ж?ріс ?зіні? ?имылына ?арай фигураны ма?сатпен жылжытатын немесе линия ашатын (тігінен, к?лдене?інен ж?не диагональ) ж?ріс болуы тиіс.

Ойын барысында амалсыз жа?дайда болмаса, бір фигурамен ма?сатсыз бірнеше ж?ріс жасау?а болмайды. Ол позицияны? дамуына кедергі келтіреді.

Ферзь барлы? фигураларды? ж?рісін ж?ре алады.

Король та?та ?стінде кез-келген ба?ытта бір ?ана шаршы?а ж?ре алады.

Слон диогональ бойынша ж?реді

Конь жолында т?р?ан кез-келген фигураны? ?стінен секіріп ?те алады.

Г ?рпі бейнесінде ж?реді.

Ладья горизонталь ж?не вертикаль жолдармен тіке ж?ре алады.

ПЕШКА т?р?ан орнынан ілгері ?арай бір ?ана шаршы ж?ре алады. Бірінші ж?рісте екі шаршы ж?ре алады.

Терминдермен ж?мыс

  • ШАХ – ?андай да бір фигурамен корольге шабуыл жасау
  • МАТ – ?арсыласты? шабуылына ?шыра?ан король еш?айда ?ашып ??тыла алмаса, я?ни ?тылысты білдіреді.
  • ПАТ – корольді? ?з кезегінде бірде-бір ж?ріс жасай алмайтын жа?дайы.Н?тижесінде те? ойын деп саналады.

Шахмат кезе?дері:

Дебют – (французша «басталу» деген с?з)- шахмат партиясыны? бастап?ы кезе?і.Ол 10-15 ж?рістен кейін ая?талады., н?тижесінде пешкалар мен фигуралар шай?ас?а т?суге дайын жауынгерлік сапта т?рады.

Миттельшпиль – (немісше Mittel -ортасы, Spiel -ойын ) ойынны? ортасы, ?детте басты о?и?алар ж?реді.

Эндшпиль – (немісше Endspiel – ойынны? со?ы) партияны? ?орытынды сатысыны? ая?талуы.

Жатты?у ойындары:

Шахмат ойнау ар?ылы о?ушыларды? ой ?абілетін арттыру. Екі немесе ?ш ж?рісте мат ?ылу, алмастыру ж?рісі, пат ?ылу жатты?улары.Ойынды ?ызы?ты ?ткізу.

Екі жа?ты ойын.Жатты?уларды дамыту ж?не жетілдіру.т.б.

25 мин

О?ушылар?а шахмат жайында т?сіндіру

О?ушылар?а шахмат ережелерін т?сіндіру

О?ушылар?а шахмат ережелерін т?сіндіру

О?ушылар?а шахмат фигураларыны? ж?рістерін т?сіндіру

О?ушылар?а шахмат фигураларыны? ж?рістерін т?сіндіру

О?ушылар?а терминдермен таныстыру

Шахмат кезе?дерін ?йрету

О?ушыларды? д?рыс ойнауын ?ада?алау

?орытынды б?лім

ІІІ. О?ушылар?а кеткен ?ателіктерін т?сіндіру. Саба?ты ?орытындылау, ?йге тапсырма беру. Саба??а жа?сы, ынталы ?атыс?ан о?ушылар?а ба?а ?ою.

О?ушылармен ?оштасу.

5 мин

Саба?тан кешікпей келуді о?ушылар?а ескерту.

Белсене ?атыс?ан о?ушыларды атап ?ту, ба?алау.

03.01.2017

Содержимое разработки

ОҚО. Ордабасы ауданы

«Ынтымақ» жалпы орта мектебі

Дене шынықтыру пәні мұғалімі

Карабаев Жанибек Архабаевич


Өтілетін сыныбы: 3 «Е»

Өтілетін мерзімі:19.12.2016 ж.

С А Б А Қ Т Ы Ң Ж О С П А Р Ы

І. Сабақтың тақырыбы: Шахмат ойын ережесі.

ІІ. Сабақтың мақсаты:

А) Білімділік: өнер,ғылым,спорт-бұлардың бәрі байланыса келіп, ақыл-ой дарындылықтың формасына айналатынын оқушыларға түсіндіру.

Б) Тәрбиелік: оқушыларды шахматта ойнаушының ерік-жігері, қиялы ұстамдылыққа тәрбиелеу.

В) Дамытушылық: оқушыларды шахмат ойнауда жан-жақты үйлесімді ойлауды дамыту.

ІІІ. Сабақ өтетін орын: Мектеп сыныбында.

IV. Сабақтың көрнекілігі: шахмат тақтасы.

Сабақтың барысы мен мазмұны:


Сабақтың мазмұны

Өтілетін уақыт

Сабақ барысында

Дайындық бөлімі

І.Оқушылармен сәлемдесу, журнал бойынша тексеру

Жаңа сабақтың мақсатын түсіндіру.

Жалпы дамыту жаттығуларын жасату.

1-4рет басты оң жаққа айналдыру 5-8 рет сол жаққа айландыру.

Қолды иықтың үстіне қойып 1-4 алға қарай,5-8 артқа қарай айналдыру.

  4.Екі қолды айналдыру.1-4 алға қарай,5-8  артқа қарай

Б.Қ. тұрыс орташа.

а) Екі қолды алдыға созып тұру 1-4 рет.

ә) Бундарды ішкі жағына қарай айналдыру 5-8. Дәл солай сыртқа қарай айналдыру.

  5.Тұрыс екі аяқты алшақ қойып алдыға қарай еңкейіп 2 қолды жанға жазу.

а) Дәл осылай оңға қарай.

  6. Тұрысы орташа. Қолды алға созып 20-25 рет отырып тұру.

  7. Тұрысы орташа. Қолды жоғары созып 5-8 рет бір орында биіктікке секіру.

15 мин

Сабақты уақтылы бастау, тексеру кезінде сөйлеспеу.


Жаттығуларды дұрыс орындауды қадағалау.

Бұйрықты орындау.


 Шынтақтарды бүкпеу.


  Қолды түзу ұстау.

 

 Тізені бүкпеу.


Жерден дұрыс көтерілу.

Негізгі бөлім

ІІ. Оқушыларға жаңа сабақтың мақсатын, мазмұнын, ережесін түсіндіру.

Жаңа сабақ. Шахмат ойын ережесі.

Шахмат ойынының арнаулы тақтасы бар.

Ережесі. Ережесі өте қарапайым. Шахматқа тек екі ойыншы қатысады. Содан шахмат екі ойыншы арасында шахмат тақтасында ойнатылады. Ойын басталмай тұрып екі қарсыласқа өз иеліктеріне әрқайсысына қарама-қарсы түстес он алты ақ немесе қара тас бөлініп беріледі. Тастарды жеке жіктеп қарастыратын болсақ: бір патша (♔), бір уәзір (♛), екі тура (♖,♜), екі піл  (♗,♝), екі ат (♘, ♞) және сегіз пешка (♙,♟). Ойынның басты мақсаты қарсыласының тастарын шақ келтірмей, патшаға мат қою.

Ойын басталғанда король қанатындағы ат пен пілді тез жылжыта отырып, қысқа рокировка жасаған жөн, ол корольдің қауіпсіз жерге орналасуын және тұраның (ладья) ойынға тез шығуын қамтамасыз етеді.

Ұтылып қалам-ау деп жүрексініп, ойындағы белгілеген жүрістен ешқашанда бас тартпау керек.

Егер сол жүрісті мығым жүріс деп шешімге келген жағдайда қалайда жүру керек.

Дебютте пешкалармен а3, а7, һ7 сияқты дәрменсіз жүрістер жасамаған дұрыс. Әрбір жүріс өзінің қимылына қарай фигураны мақсатпен жылжытатын немесе линия ашатын (тігінен, көлденеңінен және диагональ) жүріс болуы тиіс.

Ойын барысында амалсыз жағдайда болмаса, бір фигурамен мақсатсыз бірнеше жүріс жасауға болмайды. Ол позицияның дамуына кедергі келтіреді.

Ферзь барлық фигуралардың жүрісін жүре алады.







Король тақта үстінде кез-келген бағытта бір ғана шаршыға жүре алады.







Слон диогональ бойынша жүреді






Конь жолында тұрған кез-келген фигураның үстінен секіріп өте алады.

Г әрпі бейнесінде жүреді.








Ладья горизонталь және вертикаль жолдармен тіке жүре алады.









ПЕШКА тұрған орнынан ілгері қарай бір ғана шаршы жүре алады. Бірінші жүрісте екі шаршы жүре алады.







Терминдермен жұмыс

  • ШАХ – қандай да бір фигурамен корольге шабуыл жасау

  • МАТ – қарсыластың шабуылына ұшыраған король ешқайда қашып құтыла алмаса, яғни ұтылысты білдіреді.

  • ПАТ – корольдің өз кезегінде бірде-бір жүріс жасай алмайтын жағдайы.Нәтижесінде тең ойын деп саналады.

Шахмат кезеңдері:

Дебют – (французша «басталу» деген сөз)- шахмат партиясының бастапқы кезеңі.Ол 10-15 жүрістен кейін аяқталады., нәтижесінде пешкалар мен фигуралар шайқасқа түсуге дайын жауынгерлік сапта тұрады.

Миттельшпиль – (немісше Mittel -ортасы, Spiel -ойын ) ойынның ортасы, әдетте басты оқиғалар жүреді.

Эндшпиль – (немісше Endspiel – ойынның соңы) партияның қорытынды сатысының аяқталуы.

Жаттығу ойындары:

Шахмат ойнау арқылы оқушылардың ой қабілетін арттыру. Екі немесе үш жүрісте мат қылу, алмастыру жүрісі, пат қылу жаттығулары.Ойынды қызықты өткізу.

Екі жақты ойын.Жаттығуларды дамыту және жетілдіру.т.б.

25 мин


Оқушыларға шахмат жайында түсіндіру








Оқушыларға шахмат ережелерін түсіндіру


Оқушыларға шахмат ережелерін түсіндіру























Оқушыларға шахмат фигураларының жүрістерін түсіндіру













Оқушыларға шахмат фигураларының жүрістерін түсіндіру





























Оқушыларға терминдермен таныстыру









Шахмат кезеңдерін үйрету


Оқушылардың дұрыс ойнауын қадағалау

Қорытынды бөлім

ІІІ. Оқушыларға кеткен қателіктерін түсіндіру. Сабақты қорытындылау, үйге тапсырма беру. Сабаққа жақсы, ынталы қатысқан оқушыларға баға қою.

Оқушылармен қоштасу.

5 мин

Сабақтан кешікпей келуді оқушыларға ескерту.

Белсене қатысқан оқушыларды атап өту, бағалау.





-75%
Курсы дополнительного образования

Основы правильного питания

Продолжительность 72 часа
Документ: Cвидетельство о прохождении курса
4000 руб.
1000 руб.
Подробнее
Скачать разработку
Сохранить у себя:
"Шахмат ойын ережесі" (176.86 KB)

Комментарии 0

Чтобы добавить комментарий зарегистрируйтесь или на сайт