Компьютердик вирустар

Саламатсынарбы окуучулар силер менен мен Ташболот Жапаров атындагы орто мектебинин информатика мугалими Саатова Шайыргул Бахаридиновна.

Сабактын темасы:

Компьютердик в ирустар жана антивирустартук программалар.

• Сабактын максаты:
• А) Компьютердик вирустар жана антивирустар жонундо кенири маалыматка ээ болосунар.
• Б) Вируска каршы аракеттерди жасоо жолун аныктайсынар.
• Компьютерди туура колдонууга уйроносунор.

Вирус деген эмне?

Вирус (Computer virus) – компьютерде башка программалык жабдыкка же файлга кирип, аларды зыянга учуратуу үчүн иштелип чыккан колдонуучуга белгисиз болгон компьютердик программа.

Вирус программасы контакт болгон программалык жабдыкка же файлга кирет. Ал көбүнчө компьютердик системаны зыянга учуратат, берилиштерди жоготот, бузат жана өзүн андан ары таркатат.

Вирустун таралуу каналдары

Вирус дискет, модем же байланыш тармагы боюнча башка компьютерден кирет. Эгер вирус кирген файл башка компьютердик системага жиберилсе же бул системага кайрылса, анда ал башка системага таралат.

Кийинки жылдары улам миңдеген жаңы вирустар пайда болуп, айрымдары кеңири колдонулуучу программаларга кирип, бүткүл дүйнөгө таралат жана бир нече ай бою компьютерде жайгашып, анан капысынан таасир эте баштайт. Вирус компьютер тармактарынын (локалдык, глобалдык), интернеттин пайда болушу вирустун таралышын өзгөчө жеңилдетти.

Вирустардын түрлөргө бөлүнүшү

Жайгашкан жери боюнча

Аракети боюнча

Жугуу жолдору боюнча

Алгоритми боюнча

Компьютерге вирус жуккандыгынын белгилери

• программалар туура эмес иштеп баштайт;

• компьютер жай иштеп баштайт;

• Аракет системасынын жүктөлбөй калуусу;

• Файлдардын жана папкалардын жок болуп кетүүсү;

• Файлдардын көлөмүнүн өзгөрүүсү;

• Файлдардын саны өз алдынча көбөйүүсү;

• Оперативдүү эстин толушу;

• Экранга күтүлбөгөн билдүрүүлөрдүн жана сүрөттөрдүн чыгышы;

• Күтүлбөгөн үндөрдүн чыгышы;

• Компьютердин катып же жай иштеши ж.б.

Вирустан кантип сактанабыз?

• Антивирустук программа орнотуу
• Компьютерди (түзүлүштү) системалуу түрдө текшерип туруу
• Антивирустун базасын жаңыртып туруу
• Келген маалыматтарды текшерип анан ачуу
• Word жана Excel документтердеги макростордун жүктөлүүсүнө чек кою ;
• Браузердеги жогорулатылган коопсуздук кызматын колдонуу
• Маалыматтарды маал маалы менен архивдеп туруу
• Эллектрондук почтадан кыстарылып келген файлдарды ачпоо керек. Зарыл болсо антивирустук прорамма менен текшерип туруп ачуу

Антивирустук программалар

Детектор-программалар - Файлдарга белгилүү вирустардын жуккандыгын таба алат. Бул программалар компьютерде вирус бар же жок экендигин гана текшере алышат. Тазалоо функциясы жок.

Доктор-программалар Вирусту таап эле тим болбостон, өчүрө да алат. Бул вирус жуккан файлдарды тазалайт. Башкача айтканда файлдарды баштапкы калыбына келтире алат.

Ревизор-программалар төмөнкүчө иштейт. Ал биринчи жолу ишке киришкенде кмпьютердеги файлдардын, папкалардын жайгашышын жаттап калат. Кийин ошол боюнча салыштырып текшерип чыгат.

Чыпка-программалар Маалыматтарды киргизүүдө файлдарды текшерип киргизет. Эгер вирус таап алса дароо колдонуучуга билдирет

Вирус

Флешка, диск

Антивирус

Вирустун түрлөрү

Маалымат сактагыч

Зыяндуу программа

Компьютер жай иштеп калат

Документтерди гана бузат

Троян, файлдык , макро

Вирустарга каршы программа

Макро вирустар

Вирус жуккандыгынын бир белгиси

Тапшырма : Компьютердик вирус жонундо кенири маалымат таап дептеринерге жазгыла

Конул бурганынарга чон рахмат.

Саламатта болгула!