4-sinf ona tili fanidan "Sifat soʻz turkumini oʻtish uchun" mavzusida dars taqdimoti

Sifat so’z turkumi

11:20:51 AM

TEST JAVOBLARI:

C

A

B

C

A

D

C

C

C

B

NATIJALAR BILAN TABRIKLAYMIZ!

4/5/20

1. Sifat turkumi haqida.

REJA:

2. Sifatning ma’no guruhlari.

11:20:51 AM

TAYANCH SO’ZLAR

Sifat

Asliy sifat

Nisbiy sifat

Sifatning ma’no turlari

Xususiyat sifatlari

Hajm-o’lchov sifatlari

Makon-zamon sifatlari

Rang-tus sifatlari

Maza-ta’m sifatlari

Hid sifatlari

Sifatning yasalishiga ko’ra turlari

Sifatning tuzilishiga ko’ra turlari

Sifatlar otlashuvi

Sifatning sintaktik xususiyatlari

11:20:51 AM

So’roqlar yordamida sifatlarni topib ko’chiring.

Sekin, bepoyon, ayyor, qiyg’os, tasodifan, ulkan, shod, zimdan, tasodifiy, suluv, yaxshilik, qahramon, kar, zo’rg’a, chuchmal, sal-pal, olg’a, bulturgi, achigan, kerakli, maqtanchoq, donolik, nari-beri, nohaqdan-nohaq, ochiq-oydin, pishgan, pushti, chiroy, uchuvchi, dastavval, oyday, keyin, yalanglik, egri-bugri, chanqovbosdi, chalqancha, qasddan, quvurilgan.

11:20:51 AM

4/5/20

3

4

1

2

• bepoyon
• ayyor
• ulkan
• shod
• tasodifiy
• suluv
• kar
• chuchmal
• bulturgi
• kerakli
• maqtanchoq
• pushti
• egri-bugri
• chanqovbosdi

11:20:51 AM

4

Sifatlar zanjiri

Oq, qora, aqlli, inoq, qo’ng’ir, rasvo, olijanob, bahodir, razil, loqayd, davlatmand, dono, orasta, achchiq, qimmatbaho,

1min

11:20:51 AM

TO’G’RI VA CHIROYLI YOZAMIZ!

• Olijanob
• Qaqshatqich
• Ilma-teshik
• Hurkovuch
• Ahmoq
• Harom-xarish
• Ko’ylakchang

11:20:51 AM

X O T I R A M A SH Q I

11:20:51 AM

fast – chaqqon

lazy – dangasa

sweet – shirin

rich – boy

round – dumaloq

easy – oson

pink – pushti

11:20:51 AM

sweet

shirin

11:20:51 AM

rich

boy

11:20:51 AM

fast

chaqqon

11:20:51 AM

lazy

dangasa

11:20:51 AM

pink

pushti

11:20:51 AM

easy

oson

11:20:51 AM

round

dumaloq

11:20:51 AM

fast – chaqqon

lazy – dangasa

sweet – shirin

rich – boy

XOTIRA MASHQI

round – dumaloq

easy – oson

pink – pushti

11:20:51 AM

Quyidagi sifatlarni o’z va ko’chma ma’nolarida qo’llab so’z birikmalari tuzing.

1-guruh:

2-guruh:

• qalin
• og’ir
• yaqin
• o’tkir
• shirin
• sovuq
• yumshoq

• yengil
• achchiq
• qora
• quyuq
• qaynoq
• past
• keskir

11:20:51 AM

Bilimdon

11:20:51 AM

Mevalar

Sabzavotlar

11:20:51 AM

Otlashgan sifat qatnashgan gaplarni toping.

• Senga o’xshash bilmasvoy bolalarga ketgan vaqtimga achinaman.
• Yaxshining yaxshiligi tegar har yerda, Yomonning yomonligi tegar tor yerda.
• Achchiqni achchiq kesar.
• Avtomashina uzoqni yaqin qiladi.
• Ko’pni ko’rgan otaxonlardan so’rash kerak.
• Donoga ishorat, nodonga kaltak.
• Og’ir ko’tarma, bolam.

11:20:51 AM

Tezkor savollarga javob bering!

11:20:51 AM

4/5/20

• Asaldan shirin, Zahardan achchiq?
• Sifat tilshunoslikning qaysi bo’limida o’rganiladi?
• “ Taxir dori” so’z birikmasidagi sifatning ma’no guruhi?
• “ Oqsoqol” qo’shma sifati qaysi so’z turkumlaridan yasalgan?
• Quyidagi gapdagi otlashgan sifatlar miqdorini toping: Yaxshi bilan yursang, yetarsan murodga.
• “ Sifat” so’zining har bir harfiga muvofiq 5 ta sifat so’z turkumiga mansub so’z ayting.
• “ Gajir” so’zining ma’nosi?
• -gi, -ki, -qi qo’shimchalari qanday ma’noli sifatlarni hosil qiladi?
• Boshlang’ich sinfda “sifat” atamasi nechanchi sinfdan kiritiladi?
• “ Burni ko’tarilgan” frazeologik birligiga antonim sifatni ayting.
• Sifatlar yasalishiga ko’ra necha xil?
• “ Achchiq-chuchuk” so’zi qaysi so’z turkumiga mansub?

11:20:51 AM

• Katta-kichik besh o’rtoq, Uyushsa bo’lar to’qmoq.
• Sifatning so’roqlari?
• “ Achchiq gap” so’z birikmasidagi sifatning ma’no guruhi?
• “ Tepakal” qo’shma sifati qaysi so’z turkumlaridan yasalgan?
• Quyidagi gapdagi otlashgan sifatlar miqdorini toping: Yomon kishidan yaxshilik kutma.
• “ Sifat” so’zining har bir harfiga muvofiq 5 ta sifat so’z turkumiga mansub so’z ayting.
• “ gungurt ” so’zining ma’nosi?
• -iy, -viy qo’shimchalari qanday ma’noli sifatlarni hosil qiladi?
• 1-sinfda sifat so’z turkumi qanday nom bilan o’rganiladi?
• Sifatlar tuzilishiga ko’ra necha xil?

11:20:51 AM

• 4-sinf “O’qish kitobi”dagi Yusuf Xos Hojibning “Bahor ta’rifida” rivoyatidan olingan parchani o’qing. Undagi sifat so’z turkumiga mansub so’zlarni topib, ma’no guruhini aniqlang.

11:20:51 AM

BAHOR TA’RIFIDA Yusuf Xos Hojib

Sharqdan bahor nasimi esib keldi, olamni bezamoq uchun firdavs yo’lini ochdi.

Oq rang ketib, bo’z yerni alvon rang qopladi, olam o’ziga oro berib bezanmoq taraddudiga tushdi.

Zerikarli qishni bahor nafasi haydadi, musaffo bahor yana o’z hukmiga kirdi. Uyquga kirgan daraxtlar yana yashil to’n kiydi, oq, sariq, ko’k, qizil rangli harir yopinchiqlar bilan bezandi.

Bo’z yer yuziga yashil parda tortdi, go’yo xitoy karvoni ipak matolarini har tomonga yoydi. Dala-tuz, tog’, o’nqir, past-baland qirlar ko’k va alvon rangga ko’milib burkandi. Turli-tuman chechaklar qiyg’os ochildi, olam ichi ifor va kofur isi bilan to’ldi. Dimog’larni chog’ qiluvchi sabo yeli ko’tarildi, butun olamga mushk-anbar hidi taraldi.

11:20:51 AM

4/5/20

P a l i n d r o m

ko’k

qiziq

qisiq

qoq

qochoq

qiyiq

nodon

qoloq

kichik

quruq

11:20:51 AM

28

OMADLI TANLOV

+10

“ Tansiq” va “tanqis” sifatlarini shakl va ma’no munosabatiga ko’ra izohlang.

o’ng

chap

11:20:51 AM

OMADLI TANLOV

Gapdagi sifatlar miqdorini aniqlang.

Navoiy nafaqat shoir, balki yuksak insoniylik xususiyatlariga ega bo’lgan davlat arbobi; saxiy, muhtojlar yordamiga shoshadigan, shu bilan birga g’oyat kamtar shaxs edi.

+10

o’ng

chap

11:20:51 AM

OMADLI TANLOV

Sifat gapda qanday vazifalarni bajaradi?

+5

chap

o’ng

11:20:51 AM

11:20:51 AM

OMADLI TANLOV

Quyidagi qoliplar asosida so’z birikmasi tuzing.

0

sifat

sifat

sifat

bitishuv

boshqaruv

moslashuv

o’ng

chap

11:20:51 AM

OMADLI TANLOV

Quyidagi gapda sifat so’z turkumiga mansub so’z qaysi gap bo’lagi vazifasini bajargan?

Yaxshilik-go’zal fazilat, u insonning husnidir.

0

o’ng

chap

11:20:51 AM

OMADLI TANLOV

+5

“ Dangasa” so’ziga 3 ta sinonim ayting.

o’ng

chap

11:20:51 AM

OMADLI TANLOV

+5

Qoliplar asosida so’z birikmasi tuzing.

Sifat+ot

Sifat+fe’l

o’ng

chap

11:20:51 AM

OMADLI TANLOV

+5

0

o’ng

chap

11:20:51 AM

ichi qora

og’zi qulog’ida

ko’ngli bo’sh

suvtekin

11:20:51 AM

Vazifa:

11:20:51 AM

“ Sog’lom bola” mavzusida ijodiy matn yarat!

Bilimlarni go’zal tarzda o’qitish- ilohiy san’at!

A. Frans

11:20:52 AM

T amom

11:20:52 AM