Внеклассное мероприятие
«Элифбе байрамы»
Подготовила:
Учитель начальных классов Кадырова Гульзар Амдиевна
Кольчугино
Мевзу: «Элифбе байрамы» 1 сыныф
Талебелер сана ортасына сыранен туралар ве хорнен «Мейдан мектеп азбарында» йырыны йырлайлар.
Йырдан сонъ балалар бирер бирер «Элифбе» шиирини агъзавий окъуйлар.
Эльвина: Бир чокъ язы: А, Б, В, Г, …, бир чокътан чокъ ресимлер.
Бу-Элифбе, бундан бельги ала бутюн несиллер
Сиран: Бу биринджи китаптан, эр кес окъув башлагъан.
Омур ёлуны кечмек ичюн, шу китапны окъугъан.
Абдулла: Элифбе китабында отуз еди ариф бар.
Элифбе сырасында, эр арифни ери бар.
Сафие: А, Б, В, ГЪ_ шай башлана Элифбе
Эр бир сесни ифаделей бир ариф
Рамазан: А-нен, Б-нен башлай билим, анна, баба сезлери,
Элифбеден башлай илим, ача сокъур козьлери.
Эмине: Ватан сёзю В-нен башлай, биз Ватаннынъ ишанчы.
Мектеп бизге бильги ашлай, окъув аят къуванчы.
Алине: О-нен башлай оджа сёзю, сай-севинъиз оджаны,
О, огретир сизге озю, эр арифни, эджаны.
Беадер: Я-нен башлай «Яхшы» , «Яман», Яманлыкъны бильменъиз,
Эвде, ёлда сиз эр заман, яхшы олуп юринъиз.
Эдем: «Яхшы» окъу дей оджам
Онынъ сезюнъ тутаджам.
Эскендер:Дерслерни яхшы япып
Мен аляджы оладжам!
Сабина: Арифлерни огреткен, элифбеге тешеккюр.
Элифбени огреткен, оджамызгъа тешеккюр.
Шейтанчыкъ: Чапып чыкъып этрафкъа бакъа ве:
Бу къадар бала, бу къадар шамата къайдан кельген экен? Вай-вай-вай, даа демин бу ерде кимсе ёкъ эди . Мында не бар экен?( Шайтанчыкънынъ янына Перишан келиб чыкъа. Сачлары таралмагъаг, урбасы янгъыш дёгмелеген, аякъапларынынъ янгъыш кийген бир бала келе.)
Перишан:
Бугунь оларнынъ Элифбе байрамлары экен. Олар энди окъумагъа ве язмагъа огрендилер. Эм ойле де окъуй ве язаларки эписи, меннен ойнамагъа дегиль, лаф этмеге истемейлер.
Шейтанчыкъ:
Ах, насыл ярамазлыкъ япайыкъ ( 2 кере) А-А_А- таптым. Балалар окъумагъа ве язмагъа огренген китапларны ёкъ этмеге керек.
Перишан:
Амма да иш олур! Олар акъыллы олсалар да, китапсыз яхшы окъуп оламазлар. ( Йырлап китапларны алып кетелер)
Китапларны алайыкъ, къайтарып да бермейик,
Окъумакъны унутырлар, бизнен башлап къонушурлар.( 2 кере)
Санагъа оджа чыкъа:
Севимли балалар! Сиз окъумагъа ве язмагъа огрендинъиз. Энди «Элифбе» китабыыыыыымызнен сагълыкълашып, башкъа даа чокъ китаплар окъумагъа вакъыт кельди. Масагъа бакъа. Я элифбемиз къайда? ( Шейтанчыкъны сеси эшитиле: «Сизинъ китапларынъызны мен алдым, мен шейтанчыкъ…»
Оджа;
Я талебелеримиз нении окъуйджакъ?
Шейтанчыкъ:
Бу куньден башлап кимсе окъумаджакъ.Мен, окъумуш адамларны севмейим.
Оджа:
Балалар, бизим ишимизге бу ярамазлар къарышты..Не япайыкъ экен…..Залгъа бакъа Залгъа Алфавит кире.
Алфавит:
Селям алейкум оджам, балалар, мусафирлер! Менде сизинъ Элифбе байрамынъызгъа кельдим.Байрамынъыз кайырлы олсун! Вай неге къасевет этесинъиз?
Оджа:
Китапларымызны ярамаз шейтан ве онынъ достлары алып къачтылар.Не япайыкъ экен… Билесинъизми, эгер бирлик олып арекет этсек, оларны енермиз. Шейтанлар яшагъан мемлекетни тапмакъ ичюн, биз каманда тиземиз ве ёлгъа чыкъамыз.( балалар шейтан яшагъан мемлекетке ел алалар. ) Къаршыларына ачувланып Джаиль чыкъа.
Джаиль:
Бу ерден Джаиллер девлети башлана. Мен джаиллернинъ падишасы олам. Сизни кечирмем. Сиз, эписи бири мени енъип оламаасыныз.Мени енъмек ичюн ойле бир окъумакъ , язмакъ ве шиирлер айтмакъ керек ки…. Сиз, сиз исе зар-зорнен тек арифлерниогрендинъиз.
Балалар:
Биз арифлерни яхшы огрендик
Эскендер:
Арифлерни къошып окъумагъа де билемиз. Арифлер бизим ярдымджыларымыз, Эй арифлер, эй, арифлер! Бизге келинъиз, ярдым этинъиз, ( арифлер чапып чыкъа)
Джаиль:
Сонъ, не олгъан экен, Бу арифлер неге керек?
Алине:
Утанмайсынмы? Арифлерден сезлер япылгъаныны бильмейсинми? Мына бакъ ( балалар сезлерни бирер бирер окъуйлар)
Джаиль:
Шайтанчыкъ эписи сезлерни тылсымлады. Сизлер сезлерни догъру япып боламасынъыз). Мала (алма), меткеп (мектеп) ве башкъа сезлер .
Эльвина:
Балаларгъа бакъып. Шейтан къарышкъан ерде насыл мукъаддес сезлерни айтмакъ кереклигини биз билемиз. Эр бир ишни бу сезлернен башласан, бир вакыт шейтан къарышмаз.(залгъа бакъып дува окъула ве балалар бирден «Бисмилляхир-рахмаанир-рахим» дейлер.
Джаиль:
Вай-вай-вай не ола? Арифлер джанлана. (арифлер башлана джанланмагъа, балалар сезле тизе)
Сабина:
Севимле арифлер! Энди аджайип сезлер олып тизилинъиз. ( Ана, Ватан, Къырым,,,,) Балалар берабер сезлерни окъуйлар.
Сафие:
Эй, джаиль сен де бир окъуса.
(Джаиль эджалап сезлерни окъуй) Вай, балалар мен де окъуп олдым. Окъумасы не де гузель экен!( читают стихи на русском языке «Как хорошо уметь читать»).
Джаиль:
Балалар, мен де сизнинъ сыныфынъызда окъумагъа истейим.
Сабина:
Яхшы, бизим сыныфымызда окъу, оджамыз даа чокъ шийлер санъа огретир. Адыны да Джемиле къоярмыз.. Сен бизге шейтанчыкъ яшагъан ерни корьсет.
Джаиль:
Яхшы. Мен сизге шейтанчыкъ яшагъан ерни тапмагъа ярдым этерим. Балалар елгъа чыкъалар. Къаршыларына Перишан чыкъа.
-Не, Джаильни алдаттынызмы, озь тарафынызгъа кечирдинъизми?
Джаиль:
Ёкъ, балалар мени окъумагъа огреттилер, менден дост олдулар.
Перишан:
Балалар, ким манъа дост олур?. Ким манъа дост олса, оны пек северим, берабер истеген ярамазлыкъларны япармыз.
Сиран:
Сенинъ бизге керегин ёкъ.
Перишан:
Арифлерни бильмекнен, сезлерге тизмекнен менден къуртуламазсынъыз. Менден къуртулмакъ ичюн, чокъ масаллар бильмек керек, башкъа тиллерде лаф этмек керек.
Сафие:
Биз чокъ масаллар билемиз, башкъа тильде де лаф этемиз. Динъле. (рассказывают стихи на английском, русском, украинском языке).
Сабина:
Чтение дерсинде чокъ масаллар окъудыкъ. Инанмайсынмы? Кель бизден берабер «масалны тап» деген оюнны ойна. ( оюн ойнайлар)
-Бабушка девочку очень любила, шапочку красную ей подарила.
Девочка имя свое позабыла, вы подскажите, как звали её.
-С букварем шагает в школу, деревянный мальчуган.
Попадает вместо школы, в полотняный балаган.
Как зовется эта книжка, как зовется сам мальчишка?
-Кто работать не хотел, а играл и песни пел.
К братцу третьему потом, прибежал он в новый дом.
От волка хитрого спаслись, но долго хвостики тряслись.
Сказка известна каждому ребенку и называется …..
-Удивляется народ, едет печка, дым идет.
А Емеля на печи, ест большие калачи.
Чай сам наливается поего хотению. А сказка называется……
- Сидит в корзине девочка, у Мишки за спиной.
Он сам того не ведая, несет её домой.
Ну, отгадал загадку? Тогда ответь. Названье книжки …….
- Их приглашают с другом Геной, на день рожденье непременно.
И любит каждую букашку, забавный , добрый …….
- Укатился он из дома по дороге незнакомой..
Ты узнал его , дружок? Это самый непослушный
Говорливый, простодушный и румяный …..
Перишан
Вай-вай-вай! Бойле чокъ бильген балалар менден ойнамазлар. Барып башкъа балаларны къыдырайым. ( агълап чыкъып кете).
Эльвина:
Айдынъыз балалар, ёлумызны девам этейик. ( играет музыка)
Оглерине Тенбель йырлап чыкъа.
Мен тенбеллер тенбелим, айнени.
Ишлемеге севмезим, айнени.
Чокъ ятам ве ратланам, айнени.
Гедже-куньдюз юкълайым, айнени. (Кериле, исней, отура. Башыны къолларына къоя, козьлерини юма.)
Рамазан:
Балалар, тенбель бизни юкълатмагъа истей. Не япмакъ керек?
Джаиль:
Тенбельни насыл уятмагъа керекни мен билем.
Балалар: Насыл, насыл тез айт бизге.
Джаиль:
Онъатапмадждалар айтмагъа керек. ( тапмаджалар)
Алине:
Эдем, тюшюн де айт. Бизде дерт портакъал бар эди. Учь данесини Сабинагъа берсек, къач портакъал къала?
Балалар биз онъа тек бир портакъал берейик, Уч дане ашаса- диатез олур.
Эскендер:
Балалар, алма джыймакъ ичюн энъ яхшы вакъыт не заман? ( Копек багълы олгъанда , алма джыймакъ ичюн энъ яхшы вакъыт) .
Тенбель еринден тура, куле. Балалар, сиз пек шеен, меракълы экенсиз. Мени де сыныфынызгъа аларсынъызмы?
Балалар:
Сыныфта окъумакъ ичюн Шейтанчыкътан китапларымызны алмакъ керекмиз. Шейтанчыкъ яшагъан ерни бизге косьтер.
Тенбель:
Эбет, косьтеририм. Юринъиз ( Балаларны къапу янына кетире ве дува окъуп :
-Шейтанчыкъ. китапларны бер, деп къычыра.
Шейтанчыкъ:
Алынъыз китапларынъызны. Китапларны чыкъара ве бере. «Бисмилляхир-рахманир-рахим, деп ишини башлагъан адамларнынъ ишине къарышып оламайым. Мен барып, имансызларнынъ ишине къарышайым деп кете. Балалар китапларыны ала.
Оджа:
Азиз балалар! Мына энди Элифбе байрамымыз сонъуна етти. Элифбе балаларгъга тек окъумагъа ве язмагъа дегиль де, озь ана тилимизни севмеге де огреете.
Ана тилинде шиирлерни динълениз.
Сабини:
Чокъ тиллерни огренинъиз, тильде буюк кучь.
Ана тильге урьметинъиз эксильмесин ич.
Сиран:
«Буюринъиз!», «Сагъ олунъыз!» айтамыз бизлер
Алине:
«Козьайдын!», «Айдын олунъыз» - не гузель сезлер!
Рамазан:
Тильдир къальбнинъ шырныкълыгъы, этин этибар.
Эдем:
Эр бир тильнинъ озь шурети, озь аэнки бар.
Эльвина:
Озь тилинде лаф эт, къызым, деди манъа къартанам. «Ана тильни яхши билин» деди аннам ве бабам.
Эскендер:
Бу зенгиль тиль халкъымызнынъ,
Къальб севинчи, фигъаны.
Эмине:
Бир эджасын джоймам онынъ
Бир арифин унутмам.
Эльвина:
Тувгъан халкъым онен бахтлы
Урь аятнынъ къонунда.
Беадер:
Ана тилим- бу муаббетлик, севги йырлай
Берабер
Ана тилим- бу той, джыйын, достлукъ эйилик.
Ана тилим- йырджыларнынъ ольмез йыры.
Ана тилим- бу халкъым ичюн эдебийлик.
Поют пеню «Ана тилини бильсен».Ойнайлар
Т