Прэзентаця "Беларускі алфавіт". 5 клас

Беларускі алфавіт. Назвы літар

Сёння на ўроку:

• успомнім…
• даведаемся…
• навучымся…

Тэарэтычная размінка “Карэктар”

Выпраўце памылкі ў дадзеных азначэннях.

• Раздзел навукі аб мове, які вывучае гукі мовы, называецца арфаграфіяй.
• Раздзел навукі аб мове, у якім вывучаюцца правілы вымаўлення гукаў і іх спалучэнняў, называецца графікай.
• Раздзел навукі аб мове, які вывучае правілы напісання слоў, называецца фанетыкай.
• Раздзел навукі аб мове, які вывучае суадносіны паміж гукамі і літарамі называецца арфаэпіяй.

1. Раздзел навукі аб мове, які вывучае гукі мовы, называецца фанетыкай .

2. Раздзел навукі аб мове, у якім вывучаюцца правілы вымаўлення гукаў і іх спалучэнняў, называецца арфаэпіяй .

3. Раздзел навукі аб мове, які вывучае правілы напісання слоў, называецца арфаграфіяй .

4. Раздзел навукі аб мове, які вывучае суадносіны паміж гукамі і літарамі называецца графікай .

Піктаграфія (ад лац.  pictus  – намаляваны і грэч.  grapho  – пішу) – самы старажытны від пісьма

Ідэаграфія

( ад грэч. idea  – паняцце і 

grapho  – пішу )

Некаторыя ўзоры почыркаў кітайскага іерагліфічнага пісьма

Асіра-вавілонскі клінапіс

Складовым ( ад грэч.  syllabe  – склад ), называецца такое пісьмо, у якім кожны графічны знак абазначае склад. 

Кіпрскае складовае пісьмо

Літарна-гукавое пісьмо –

пісьмо, у якім кожны графічны знак (літара) абазначае не цэлае слова, як у ідэаграфіі, а асобны гук.

Старажытнагрэчаскі від пісьма

Гэта цікава!

Колькасць літар у алфавітах розных народаў.

• кхмерскі алфавіт (Камбоджа, Азія) – 72 літары;
• украінскі – 32 літары;
• рускі – 33 літары;
• англійскі, нямецкі, французскі – 28 літар;
• казахскі – 42 літары;
• алфавіт племені ратакас (Новая Гвінея) – 11 літар.

Адкуль жа паходзіць назва “буквар”?

• Ад назвы “букі” – гэта другая літара ў славянскім алфавіце.
• Ад слова “бук” (назвы дрэва), таму што старажытныя пісьмёны накрэслівалі на дошках, зробленых з буку.

Гэта цікава!

Іі

Заданне “Дапамажы археолагам”.

На лістках “зашыфравана” прыказка. Трэба прачытаць яе, выбіраючы толькі беларускія літары.

З Y Л R I W X V I J M G Ч S A J Л Z

A G B U E R K W A Q M D I W Г G A R

ДЗ W I S H N A J B W E S K Q A R M

У W C U Я J K G A Z Я N П D T W

У Z Ш G K U A R C Q B W A W Ё D

Г Y H G Я J З Q Д N O F Б R A Z

P F O G H Y I W Ц Z Ь

1. З ліхім чалавекам і гадзіна векам.

2. Усякая птушка сваё гняздо бароніць.

Кніга водгукаў

• Ці задаволены вы сваёй работай на ўроку?
• Ці спадабаліся вам заданні сённяшняга ўрока?
• Што цікавага даведаліся на ўроку?