SAMARQAND VILOYATI KATTAQO’RG’ON SHAHAR XALQ TA’LIMI BO’LIMIGA QARASHLI
2-UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABINING BIOLOGIYA FANI O’QITUVCHISI
INATOV AZIZBEKNING
Botanikafanidan bir soatlik ochiq
2018-2019 yil
Mavzu: BURCHOQDOSHLAR OILASI
1. | Darsning maqsadi:
Shakllantiriladigan kompetensiyalar: Tayanch kompetensiyalar: TK1, TK2 Fanga oid kompetensiyalar: Biologik obyekt va hodisalarni tushunish va izohlash | 1.Ta'limiy maqsad:O’quvchilarga burchoqdoshlar oilasi tuzulishini tushuntirish. 2.Tarbiyaviy maqsad:Mavzu yuzasidan o’quvchilarning ilmiy dunyo qarashini kengaytirish,axloqiy va estetik tarbiya berish 3.Rivojlantiruvchi maqsad:.Darslik bilan ishlash ko'nikmalarini ,o'z fikrlarini asoslablab berish ,ijodiy fikrlash ko'nikmalarini rivojlantirish | |
2.
| O'quv jarayonini tashkil etish texnologiyasi.
. | 1.Darsning shakli: Noananaviy,ko'rgazmali,hamkorlikda ishlash. 2.Darsning metodlari: 1.` Blits so'rov 2.Biologik savol 3.Test savollari 4.ortiqchan so'zni toping 5.Xotira mashqi | |
3.Darsning jihozlanishi:Burchoqdoshlar oilasiga mansub o’simliklar gerbariysi,tirik o’simlik namunalari,plakatlar | |||
4. Darsning usuli: 5.Baxolash reyting tizimi. | |||
3. | Darsning mazmuni: | O’tloq sebargasi, Yantoq, Tuxumak,Tikan daraxt, Oq akatsiya, tugunak bakteriyalar, 60 ta tur,gultoji kapalak shaklida bo’lishi,Astragal,Oksitrops,Tangao’t
| |
4. | Kutiladigan natijalar. | O'qituvchi faoliyati. | O'quvchi faoliyati. |
| Mavzuga oid yangi ma'lumotlarni o'quvchilarga yetkazishda yangi texnologiyalardan foydalanish. | Burchoqdoshlar oilasi roli haqida muhim ma'lumotlarga ega bo'ladilar. |
Darsning texnologik bosqichlari.
N | Darsning bosqichlari. | Vaqt (minut) | O'qituvchi faoliyati | O'quvchi faoliyati |
1. | Tashkiliy qism | 3 | 1) Sinfni darsga tayyorlaydi 2) Salomlashadi 3) Davomatni aniqlaydi 4)Ko'rgazmali qurollarni darsga tayyorlaydi
| 1) Salomlashadi 2) Darsga tayyorlanadi
|
2 | O'tilgan mavzuni so'rash va xulosalash | 15 | O'qituvchi o'tilgan mavzuni 2 ta metod yordamida so'rab oladi. 1.Aqliy hujum metodi 2).otiqcha so'zni toping, o'quvchilarning bergan javoblarini xulosalaydi, yakunlaydi va yangi mavzuning nomini aytadi. | O'quvchilar nazorat topshiriqlariga faol qatnashishga harakat qiladilar.Nazorat topshiriqlarini bajaradilar ,natijalari bilan tanishadilar.
|
3 | Yangi mavzuning bayoni | 15 | Ko'rgazmali og'zaki va suhbat usulida tushuntiriladi Reja
| O'qituvchi ma'ruzasini tinglaydi va kerakli ma'lumotlarni daftarga yozishadi.
|
4 | Yangi mavzuni mustahkamlash | 10 | O'qituvchi o'quvchilarga yangi mavzu yuzasidan ozlashtirilgan bilimlarini 2 ta nazorat baxo bilan baxolaydi. 1) jadval bilan ishlash 2)raqamli bingo o’yini
| O'quvchilar berilgan nazoratlarni yozadilar va bajaradilar.
|
5 | Darsni yakunlash | 2 | 1) Xulosa qilinadi 2) Uyga vazifa beriladi 3) O'quvchilarni darsda erishgan natijalari izohli e'lon qilinadi. 4)baholash. | 1) Yangi mavzu o'qituvchi yordamida xulosalaydi 2) Olgan baxolari bilan tanishadilar 3) Natijalarni kundalik daftarga qo'ydiradilar
|
3.Bosqich : O'tilgan mavzuni so'rash va xulosalash.
Blits savollar .o’qituvchi uchun
Gulxayridoshlarning yer yuzida qancha turkum va turi bor?70 turkum va 900 tur
2Yerbag’ir tugmachagul qanday hayotiy shaklga ega?Bir yillik o’t
Gulxayridoshlar oilasi mevasi qanday meva?Ko’sak yoki yig’ma meva
1.Go’za guli olma gulidan nimasi bilan farq qiladi?Ostgulkosachasi bilan
2.Tugmachagul mevasi nechta mevachadan iborat?12-16 ta
3.Go’za turkumining O’zbekistonda nechta turi bor?3 ta
1.Kanop qaysi turkumga mansub?Bo’ritaroq
2.Misr g’o’zasining ikkinchi nomi qanday ataladi?Barbadoss g’o’za
3.Qaysi g’o’za turning vatani shimoliy Amerika?Misr g’o’zasi
Blits savollar . o’quvchi uchun
Gulxayridoshlarning yer yuzida qancha turkum va turi bor?
2Yerbag’ir tugmachagul qanday hayotiy shaklga ega?
Gulxayridoshlar oilasi mevasi qanday meva?
1.Go’za guli olma gulidan nimasi bilan farq qiladi?
2.Tugmachagul mevasi nechta mevachadan iborat?
3.Go’za turkumining O’zbekistonda nechta turi bor?
1.Kanop qaysi turkumga mansub?
2.Misr g’o’zasining ikkinchi nomi qanday ataladi?
3.Qaysi g’o’za turning vatani shimoliy Amerika ?
Xotira mashqi . Ortiqchasini toping.O’qituvchi uchun
1.Gulxayri, tugmacha gul , go’za javob:gulxayri
2.oddiy g’o’za, jaydari g’o’za,meksika go’zasi javob:jaydari g’o’za
3.tugmachagul, izen, g’o’za javob: izen
4.Saksovul, gulxayri, lavlagi javob: gulxayri
6.dukkak, ko’sak, yig’ma meva javob:dukkak
7.tugmachagul,kanop,gulxayri javob:gulxayri
8.baobab, kanop, g’o’za javob: baobab
9.barbados g’o’za,misr g’o’zasi, oddiy g’o’zasi javob:oddiy g’o’za
Xotira mashqi . Ortiqchasini toping.O’quvchi uchun
1.Gulxayri, tugmacha gul , go’za
2.oddiy g’o’za, jaydari g’o’za,meksika go’zasi
3.tugmachagul, izen, g’o’za
4.Saksovul, gulxayri, lavlagi
6.dukkak, ko’sak, yig’ma meva
7.tugmachagul,kanop,gulxayri
8.baobab, kanop, g’o’za
9.barbados g’o’za,misr g’o’zasi, oddiy g’o’zasi
Yangi mavzu bayoni.
Mavzu:Burchoqdoshlar oilasi Yer sharining deyarli barcha qismlarida tarqalgan 12000 ga yaqin o’simlik turlarini o’z ichiga oladi. Bu oila vakilllarining ko’pchligi bir, ikki va ko’p yillik o’tlardan iborat. Burchoqdoshlar oilasi orasida qisman yarim buta ,buta va daraxtlar uchraydi. Oila vakillarining ildizi o’q ildiz tizimli . Ildizida tugunak bakteriyalar hamkorlikda hayot kechiradi.Ular shu o’simliklar ildizida yashab ,havodagi erkin azotni o’zlashtiradi. Tugunak bakteriyalar tuproqni azotli birikmalarga boyitib tuproq hosil dorligini oshiradi.
Bu oila vakillarining gullari qiyshiq, ikki jinsli ,shingil, kallakcha xildagi to’pgulda joylashgan.Gultoji kapalak shaklida bo’lib,5 ta gultoj barglaridan hosil bo’lgan.Bu oila vakillari quyidagi o’simliklar turkumlaridan tashkil topgan bo’ladi.
BURCHOQDOSHLAR oilasiga mansub turkumlar
4.Yangi mavzuni mustahkamlash
3.Nazorat topshirig'i : Jadval bilan ishlash metodi. O’qituvchi uchun
O’simliklar nomlari | Hayotiy shakli | mevasi | To’pguli | barglari |
O’tloq sebargasi |
|
|
|
|
Yantoq |
|
|
|
|
shirinmiya |
|
|
|
|
Yer yong’oq |
|
|
|
|
mosh |
|
|
|
|
4.Yangi mavzuni mustahkamlash
3.Nazorat topshirig'i : Jadval bilan ishlash metodi. O’qituvchi uchun
O’simliklar nomlari | Hayotiy shakli | mevasi | To’pguli | barglari |
O’tloq sebargasi | Ko’p yillik ot | dukkak | kallakcha | Uch bargchali |
Yantoq | Ko’p yillik ot | dukkak | kallakcha | Oddiy barg |
shirinmiya | Ko’p yillik ot | dukkak | kallakcha | Toq patsimon murakkab barg |
Yer yong’oq | Bir yillik o’t | dukkak | kallakcha | Juft patsimon murakkab barg |
mosh | Bir yillik o’t | dukkak | kallakcha | Uch bargchali |
4.Nazorat topshirigi. Raqamli bingo o'yini. o’qituvchi uchun
8 tur | 25- 50 sm | 37 tur |
13 tur | 60 tur | 4 tur |
3 ta | 10 ta | 7 tur |
1.Qizil kitobga oilaning nechta turi kiritilgan? 60ta
2.O’tloq sebargasining nechta turi bor? 7 ta
3.Oksitropsning nechta turi qizil kitobga kiritilgan? 13 ta
4.O’tloq sebargasining uzunligi necha sm? 25-50 sm
5.Burchoqdoshlar oilasi vakillarining changchilar soni qancha? 10 ta
6.Yantoq turkumining nechta tuti bor? 4 ta
7.Astragal o’simligi nechta turi qizil kitobga kiritilgan? 37 ta
8.Mosh,no’xat o’simligida barchchalar soni nechta? 3 ta
9. Tangao’tning nechta turi qizil kitobga kiritilgan? 8 ta
4.Nazorat topshirigi. Raqamli bingo o'yini. o’quvchi uchun
8 tur | 25- 50 sm | 37 tur |
13 tur | 60 tur | 4 tur |
3 ta | 10 ta | 7 tur |
1.Qizil kitobga oilaning nechta turi kiritilgan?
2.O’tloq sebargasining nechta turi bor?
3.Oksitropsning nechta turi qizil kitobga kiritilgan?
4.O’tloq sebargasining uzunligi necha sm?
5.Burchoqdoshlar oilasi vakillarining changchilar soni qancha?
6.Yantoq turkumining nechta tuti bor?
7.Astragal o’simligi nechta turi qizil kitobga kiritilgan?
8.Mosh,no’xat o’simligida barchchalar soni nechta?
9. Tangao’tning nechta turi qizil kitobga kiritilgan?
O'quvchilarni baholash: Dars davomida faol qatnshgan oquvchilarni baholash va taqdirlash.
Uyga vazifa: Burchoqdoshlar oilasi mavzusini o'qib ,savollarga javob topish, AKT dan foydalanib mavzu bo'yicha yangi ma'lumotlar topish,savol kartochkalari va krasvordlartuzib kelish
Xulosa
O'zbekiston Respublikasining "Ta'lim to'g'risidagi" Qonuni, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi " talablari asosida ta'lim tizimida ro'y berayotgan o'zgarishlar umumiy o'rta ta'lim maktablardagi boshqa o'quv fanlari qatori biologiya o'quv fanining o'qitilishini tubdan yangilashni talab etmoqda.
Biologiya darslari o'quvchilarning ilmiy dunyoqarashining rivojlanishiga ,ma'naviy,axloqiy madaniyatini shakllantirishga ,ekologik tarbiyasini oshirishga ,ularni kasbga yo'naltirish va amaliy hayotga tayyorlashga yordam beradi.
Ochiq dars ishlanmasida :
1.Blits so'rov metodi.
2.xotira mashqi metodi.
3.raqamli bingo o'yini
4.Jadval bilan ishlash metodlaridan foydalanildi.
Foydalanilgan adabiyotlar.
1.I .A.Karimov. "Yuksak ma'naviyat yengilmas kuch" asari.2008-yil.Manaviyat nashriyoti.
2.Uzviylashtirilgan Davlat Ta'lim standarti va o'quv dasturi.
"Toshkent-press" 2010-yil.
3.O.Mavlonov . Biologiya asoslari. Toshkent 2012 ."O'zbekiston milliy ensiklopediyasi" Davlat milly nashriyoti.
4 .O’.Pratov.A.S.To’xtayeva,F.O’.Azimova, I.Z. Saparboyev.M.T.Umaraliyeva Biologiya (botanika) .Toshkent “O’zbekiston” -2017 yil.
5.Maktabda biologiya jurnali .2011 yil .12-son
6.Maktabda biologiya jurnali .2009-yil. 11-son.