Mavzu:Biosferaning tarkibi

Biosferaning tarkibi

Biosfera tarkibiga kiradigan moddalar:

• V.Vernadskiy biosferani tashkil etuvchi komponentlarnikelib chiqishiga ko’raguruhlarga ajratishni taklif etdi va 7 ta bir-biridan farqli ,lekin o’zaro bog’liq guruhlarni aniqladi.

Biosferaning tirik moddasi

• Bu atamani fanga Vernadskiy kiritgan.Ttirik modda biosferada tarqalgan barcha trikoranizmlar yig’indisidir.Produsentlar, Konsulmentlar,Redusentlar. Vernadskiy tirik modda haida quyidagi fikr bildirgan:Yer yuzida pirovard natijaga olib keladigan oqibatlari jihatidan ,tirik organizmlardan ko’ra qudratliroq kuch yo’qdir

Qattiq moddalar

• Yerda hayot paydo bo’lishidan avval ,tirik organizmlar faoliyatiga bog’liq bo’lmagan holda hosil bo’lgan tog’ jinslari MINERALLAR:olmos ,zumrad,kvars ; TOG’JINSLARI: granit ,marmar misol bo’ladi. Bu moddalar tog’larning yemirilishi ,vulqonlarning otlishidan hosil bo’lgan.

Biogen moddalar

• Tirik organizmlarning faoliyati mahsulotlari yoki ularning organik qoldiqlaridan hosil bo’lgan moddalar yig’indisidir.Ularga neft, toshko’mir, ohaktosh va atmasfera gazlari kiradi.

Biogen va abiogen hosil qiluvchi moddalar

• Bir vaqtning o’zida tirik organizmlar faoliyati va abiogen jarayonlar natijasida hosil bo’ladi.Masalan: tuproq,suv havzalari tubi kabilar.

Radioaktiv moddalar

• Radioaktiv elementlar va ularning parchalanishidan hosil bo’ladigan moddalar.

Tarqoq atomlar

• Ayrim elementlarning atomlari bo’lib ,tabiatda tarqoq holda uchraydi.

Kosmik moddalar

• Kelib chiqishi kosmos bilan bo’gliq ,biosferaga kosmosdan kirib keladigan moddalar : Meteoritlar,kosmik chang zarralarimisol bo’ladi.