"Майдаөрнекті айқаспа, көлденең репс, бойлық репс. "

Пәні:

Технология Ахметова Пернекул Таубаевна

Сынып:

5 «А»

Сабақтың тақырыбы:

Майдаөрнекті айқаспа, көлденең репс, бойлық репс.

Сабақтың мақсаты:

• Білімділік: Тоқыма майдаөрнекті айқаспа түрлерімен танысып, оны тәжірибеде қолдана білу.

• Тәрбиелік: Оқушыларды ұйымдастырушылық, ұқыптылықпен шыдамдылық қасиеттерін тәрбиелеу.

• Дамытушылық: Тоқыма айқаспа түрлерін толық жетіле білу және ажырата білуге дағдыландыру.

Сабақтың түрі:

Интеграциялық сабақ, сарамандық.

Сабақтың әдісі:

Түсіндіру-безендіру әдісі:

Нұсқау беру әдісі:

Репродукциялау әдісі:

Түсіндіру, көрнекілік, машықтық әдіс, презинтация

әңгіме, түсініктеме, сұрақ-жауап, көрнекіліктерді көрсету, кестемен жұмыс, оқулықпен жұмыс;

кіріспе, ағымды, қорытынды нұсқау беру;

сарамандық жұмыс орындау.

Оқыту құралдары:

Компьютер, проектор, слайд, қарындаш,сызғыш, түрлі- түсті қағаз, қайшы, желім.

Пәнаралық байланыс:

Бейнелеу, сызу

Сабақтың барысы:

Мұғалімнің қызметі

Оқушының қызметі

Күтілетін нәтиже

І. Ұйымдастыру бөлімі

4 мин

1. Амандасу, шаттық шеңбер құрап бір-бірлеріне жылы лебіздерін айтады.Түгелдеу, жұмыс орындарын тексеру, сабақтың тақырыбын жазу, тақырыпты айқындау: мақсатын айту, қызығушылықтарын ояту, оқушыларды топқа бөлу, «Мазайка» арқылы екі топқа бөлу, психологиялық дайындық.

2. Қауіпсіздік ережесі.

3. Жасырынған сөзді тап және соған жұмбақ не мақал- мәтел жаз.

Бірінші – бағана нөмір.

Екінші сан жол нөмірі.

І. Амандасу, жұмыс орындарын ұйымдастыру, көңіл-күйі көтеріңкі

Жасырынған сөздер:

шебер, ине, мата

Сабаққа

дайын болу

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:

6 мин

Кубизм стратегиясы.

Слайд № 5

1 Мата неден жасалады?

2 Матадағы негізгі жіптің бағытын қалай анықтайды?

3 Матаның оң жағы мен теріс жағын қалай ажыратады?

4 Матадағы тоқыма айқаспа түрлері?

5 Матаның ені дегеніміз не?

6 Тоқыманың айқаспа түрлері?

1

2

Оқушылар сұраққа жауап береді.

ІІІ. Жаңа материалды меңгертуді ұйымдастыру

10 мин

Мата туралы жалпы түсінік

Мата өнеркәсіпте киім-кешек тігу, төсек-орын жабдықтарын тігу кезінде кеңінен қолданылады. Бұл тұрмыстық мата түріне жатады. Сонымен қатар тігілетін киім түрлеріне қарай арнайы және техникалық мата түрлері де қолданылады. Олардан спорт киімдері, үй жиһаздары, қорғаныс киімдері, қолшатыр, ойыншық, парашют дайындалады.

Маталар кұрамына, құрылысына, өңделуіне, сырт көрінісіне және тігу, жуу, тазалау кезінде өңделу жүмыстарына байланысты түр-түрге бөлінеді.

Слайд № 6

Мата талшыктан тұрады. Талшыктар шығу тегіне қарай табиғи және қоспалы болып екіге бөлінеді. Табиғи талшыктарға өсімдік (зығыр, макта т.б.) талшықтарға жатады.

Киімдерді көбінесе макта мен зығыр талшықтарынан дайындайды. Мақта маталарын өндіру тоқыма өндірісінің ішінде бірінші орын алады. Елімізде мақта өсіретін бірден-бір аймақ Оңтүстік Қазақстан облысы болып саналады. Слайд № 7

Матаны шығарудың ең алғашқы сатысы – талшықтардан жіп жасау. Талшықтан жіп шығару процесін иіру деп атайды. Дайын болған жіп тоқыма фабрикасына түсіп, одан тоқу станоктары мата шығарады.

Матаны алу процесін тоқу деп атайды. Матаның ұзына бойымен орналасқан жіпті негізгі жіп, ал көлденеңінен жатқан жіпті арқау жіп деп атайды.

Матаның екі жағындағы тармақталмайтын шеттерін – матаның жиегі дейді.

Слайд № 8-9

Майдаөрнекті айқаспалар.

Майдаөрнекті айқаспалар екі шағын топқа бөлінеді: қарапайым айқаспаларды өзгерту, күрделендіру арқылы алынатын туынды айқаспалар: қарапайым айқаспаларды алмастыру және құрастыру арқылы алынатын құрама айқаспала. Қарапайымға қарағанда майда өрнекті айқаспаларда негіз бен арқаудың рапорты әр түрлі болуы мүмкін.

Туынды полотналық айқаспа репс және рогожка (мақта мата жатады).

Репс айқаспа негізігі және арқау жапқыштарды ұзарту арқылы алынады.

Репс айқасуда әр негізгі жіп 2, 3 оданда көп арқау жіптер арқылы өтеді. Бұл жағдайда мата бетінде көлденеі сызық пайда болады. Ал репс – көлденең репс деп аталады.

Егер әр арқау жіп 2, 3 немесе одан да көп негізгі жіп арқылы өтсе мата бетінде ұзына бойлай сызықтар пайда болады, ал оны бойлық репс деп атайды.

Репс және басқа маталар осы репсті айқаспамен тоқылады.

Мәліметтерді тыңдайды.

Мата туралы ақпаратты қабылдайды, талдайды.

Жұмыс дәптерлеріне терминдердің анықтамасын жазып алады.

Жаңа материалды меңгереді.

ІV.

Топпен жұмыс

• ,Майда өрнекті айқаспалардың сызбасын сызып әзірле

• 1 топ. «Мақта» тобы - Көлденең репс

• 2 топ. «Зығыр» тобы -Бойлық репс.

Плакатта сызу.

Топпен жұмыс.

Сергіту сәті

Оқушылармен бірге сергіту сәтін жасау

Оқушылар шырша биін билейді.

Интербелсенді тақтадағы бейнероликтегідей жаттығулар жасайды

Сарамандық жұмыс.

20 мин

Сарамандық тапсырманы орындауға кіріспе нұсқау беру:

(№1 қосымшада)

Сарамандық жұмысты орындау барысында ағымды нұсқау жүргізу. Кеңес бері, бағыттау. Слайд № 14

Сарамандық жұмысты орындайды.

Тақтада көрсетілген сызбаны басшылыққа ала

Қағаздан тоқыма тоқу арқылы, мата тоқылу әдісін зерттейді.

Денсаулықты қадірлеу

Тест

Өқушылардың білімін тест арқылы бағалау . (№2 қосымшада)

Оқушылар орындарынан тест тапсырмаларының жауабын таблицада белгілейді.

Тестпен жұмыс.

V. Қорытынды.

5 мин

Оқушыларды бағалау

Рефлекция. Кері байланыс

Не білдім? Не білемін? Не білгім келеді?

1. Сабақ бойынша қандай сұрақтарыңыз бар?

2. Сабақ қызықты өттіме?

3. Жаңа тақырып бойынша мәлімет алдыңызба?

4. Бүгінгі үйренгенің сіз болашақта қажет болады деп ойлайсызба?

Күнделіктеріне бағаларын қойдырады.

Жұмыс орнын жинайды.

Топ түгел бағаланады.

ҮІ. Үйге тапсырма.

1. Тоқыма айқаспаны қағаздан жасау

2. Тоқыма айқаспаны матадан ажырату

Түрлі журналдар, интернет жүйесін пайдалану, «Мектептегі технология» журналы

Интернет бойынша өз бетімен ізденеді, ізденімпаздық қабілеттері артады.