Меню
Разработки
Разработки  /  Химия  /  Презентации  /  8 класс  /  Криталл торларының типтері

Криталл торларының типтері

Ковалентті байланыстың түрлерімен танысып, кристалл торлары және оның түрлерін жүйелеу

13.02.2019

Содержимое разработки

Кристалл торлары Кристалл торларының типтері

Кристалл торлары

Кристалл торларының типтері

Сабақтың мақсаты білімділік:  кристалл торлары және оның түрлері жайлы ұғымды жүйелеу, кристалл тор типтерінің заттың физикалық және химиялық қасиеттеріне тигізер әсерін түсіндіру;  дамытушылық :  оқытылатын ұғымдарды салыстыру, жалпылау, қорытындылауды үйрету, алған білімдерін өз бетінше пайдалана білуге дағдыландыру;  тәрбиелілік: пәнге деген ынтасын арттыру, өз бетімен жұмыс жасауды үйрету;

Сабақтың мақсаты

білімділік: кристалл торлары және оның түрлері жайлы ұғымды жүйелеу, кристалл тор типтерінің заттың физикалық және химиялық қасиеттеріне тигізер әсерін түсіндіру;

дамытушылық : оқытылатын ұғымдарды салыстыру, жалпылау, қорытындылауды үйрету, алған білімдерін өз бетінше пайдалана білуге дағдыландыру;

тәрбиелілік: пәнге деген ынтасын арттыру, өз бетімен жұмыс

жасауды үйрету;

Жер атмосферасы (ауа) негізінен екі газ – азот N 2 және оттегі О 2 молекулаларынан тұрады.  Екі газ да түссіз, сондықтан ауаны көрмейміз. Өте кішкене болғандықтан жеке молекулаларды да көре алмаймыз. Газ, мысалы азот N 2 көзге көріну үшін не істеуіміз керек? Сірә молекулаларды бір- біріне жақындату керек шығар.

Жер атмосферасы (ауа) негізінен екі газ – азот N 2 және оттегі О 2 молекулаларынан тұрады.

Екі газ да түссіз, сондықтан ауаны көрмейміз.

Өте кішкене болғандықтан жеке молекулаларды да көре алмаймыз.

Газ, мысалы азот N 2 көзге көріну үшін не істеуіміз керек?

Сірә молекулаларды бір- біріне жақындату керек шығар.

 Мұны температураны төмендету арқылы жүзеге асырады. Газ молекулаларының ретсіз қозғаласы баяулап, молекула арасындағы қашықтық кемиді. Бір кезде молекулалардың жылдамдығы азайып, молекула арасындағы қашықтық кемігенде газ конденсациялана бастайды (тығыздалады, қоюланады), сөйтіп сұйық азот алынады. Біз оны көреміз .

Мұны температураны төмендету арқылы жүзеге асырады.

Газ молекулаларының ретсіз қозғаласы баяулап, молекула арасындағы қашықтық кемиді. Бір кезде молекулалардың жылдамдығы азайып, молекула арасындағы қашықтық кемігенде газ конденсациялана бастайды (тығыздалады, қоюланады), сөйтіп сұйық азот алынады. Біз оны көреміз .

Сұйық азот – түссіз, мөлдір сұйықтық. Сұйық азотты әрі қарай салқындатқанда азот молекулалары бір –біріне қарай еркін қозғала алмайтын, тек бір орында тербеліп қозғалатын күйге келеді. Қар тәрізді ақ зат - қатты азот түзіледі. Сұйықтық қатаяды. Химиялық біртекті (химиялық құрамы бірдей) газ, сұйықтық және қатты дене бір заттың үш агрегаттық күйі деп аталады.

Сұйық азот – түссіз, мөлдір сұйықтық. Сұйық азотты әрі қарай салқындатқанда азот молекулалары бір –біріне қарай еркін қозғала алмайтын, тек бір орында тербеліп қозғалатын күйге келеді. Қар тәрізді ақ зат - қатты азот түзіледі. Сұйықтық қатаяды. Химиялық біртекті (химиялық құрамы бірдей) газ, сұйықтық және қатты дене бір заттың үш агрегаттық күйі деп аталады.

Осы зат қандай күйде болса да, оның химиялық қасиеттері бірдей болады. Сондықтан газтәрізді, сұйық және қатты молекулалық азот – бір зат (үш түрлі зат емес). Ал, газ сұйық және қатты денедегі молекулалық күйінде N 2 –тың айырмашылығы бар екеніне әлгінде ғана көз жеткіздіңдер. Қатты денедегі молекулалар кеңістікте ретсіз емес, әр зат үшін белгілі бір заңдылықпен орналасады.

Осы зат қандай күйде болса да, оның химиялық қасиеттері бірдей болады. Сондықтан газтәрізді, сұйық және қатты молекулалық азот – бір зат (үш түрлі зат емес). Ал, газ сұйық және қатты денедегі молекулалық күйінде N 2 –тың айырмашылығы бар екеніне әлгінде ғана көз жеткіздіңдер.

Қатты денедегі молекулалар кеңістікте ретсіз емес, әр зат үшін белгілі бір заңдылықпен орналасады.

Бұл заңдылықты түсіну үшін, үш жақты кеңістікте ойша молекулалардың орталықтарын қосып қиылысатын түзу сызықтар жүргізейік. Бұл кезде кристалдық тор деп аталатын кеңістіктегі дұрыс пішін пайда болады. Сызықтар қиылысатын жердегі нүктелер кристалдық тордың түйіндері деп аталады. Қатты дененің өзі де кристалл түрінде болады. Кез келген қатты дененің белгілі бір кристалдық құрылымы бар.

Бұл заңдылықты түсіну үшін, үш жақты кеңістікте ойша молекулалардың орталықтарын қосып қиылысатын түзу сызықтар жүргізейік. Бұл кезде кристалдық тор деп аталатын

кеңістіктегі дұрыс пішін пайда болады. Сызықтар қиылысатын жердегі нүктелер кристалдық тордың түйіндері деп аталады. Қатты дененің өзі де кристалл түрінде болады.

Кез келген қатты дененің белгілі бір кристалдық құрылымы бар.

Әрбір қатты денеге бөлшектерінің кеңістікте геометриялық дұрыс орналасуы – кристалдық құрылым тән. Кристалдық құрылымның әр қилы – қарапайымдарынан бастап өте ғажайып және күрделілері кездеседі. Кристалдық тордың түйіндері

Әрбір қатты денеге бөлшектерінің кеңістікте геометриялық дұрыс орналасуы – кристалдық құрылым тән. Кристалдық құрылымның әр қилы – қарапайымдарынан бастап өте ғажайып және күрделілері кездеседі.

Кристалдық тордың

түйіндері

Кристалды заттар Белгілі балқу температурасы болады.  Затты құрап тұрған бөлшектердің (атом, ион, молекула)  белгілі бір ретпен орналасуымен сипатталады.

Кристалды заттар

Белгілі балқу температурасы болады.

Затты құрап тұрған

бөлшектердің (атом, ион, молекула)

белгілі бір ретпен

орналасуымен сипатталады.

Кристалдар – атомдары, иондары және молекулалары периодты түрде құрылым түзіп, реттілікпен орналасатын қатты денелер. Кристалдық тор – кристалдағы атомдар, молекула немесе иондардың кеңістікте периодты түрде реттілікпен орналасуы. Заттың кристалдық күйі бөлшектердің ретпен орналасуына байланысты сипатталады.

Кристалдар атомдары, иондары және молекулалары периодты түрде құрылым түзіп, реттілікпен орналасатын қатты денелер.

Кристалдық тор кристалдағы атомдар, молекула немесе иондардың кеңістікте периодты түрде реттілікпен орналасуы. Заттың кристалдық күйі бөлшектердің ретпен орналасуына байланысты сипатталады.

Кристалдар Белгілі балқу температурасы бар, кристалдық құрылымы бар, физикалық денелер. Кристалдар – анизотропты, яғни физикалық қасиеттері бағытқа тәуелді; Кристалда жарықтың таралуы жылдамдығы, жылу өткізгіштігі, серпімділігі бағытқа тәуелді болады; Кристалл атомдары кеңістікте қатаң тәртіппен орналасып кристалл торын құрайды. Кристалдар белгілі бір бұрыштармен орналасқан жазық бұрыштардан тұратын болса, монокристалл деп аталады; Егер кристалл өте ұсақ кристалл жиынтығынан тұратын болса, поликристалл деп аталады.

Кристалдар

  • Белгілі балқу температурасы бар, кристалдық құрылымы бар, физикалық денелер.
  • Кристалдар – анизотропты, яғни физикалық қасиеттері бағытқа тәуелді;
  • Кристалда жарықтың таралуы жылдамдығы, жылу өткізгіштігі, серпімділігі бағытқа тәуелді болады;
  • Кристалл атомдары кеңістікте қатаң тәртіппен орналасып кристалл торын құрайды.
  • Кристалдар белгілі бір бұрыштармен орналасқан жазық бұрыштардан тұратын болса, монокристалл деп аталады;
  • Егер кристалл өте ұсақ кристалл жиынтығынан тұратын болса, поликристалл деп аталады.

Кристалл торларының типтері Молекулалық Иондық Атомдық -ковалентті Атомдық -металды

Кристалл торларының типтері

  • Молекулалық
  • Иондық
  • Атомдық -ковалентті
  • Атомдық -металды
Сұйықтарда бір-біріне жақын орналасады, ал газдарда молекулалардың толығымен ретсіз орналасуымен сипатталады. Заттардың екі немесе бірнеше кристалдық құрылымда болуы полиморфизм деп аталады. Заттың әртүрлі кристалдық құрылым формасын полиморфты модификация деп атайды.

Сұйықтарда бір-біріне жақын орналасады, ал газдарда молекулалардың толығымен ретсіз орналасуымен сипатталады.

Заттардың екі немесе бірнеше кристалдық құрылымда болуы полиморфизм деп аталады.

Заттың әртүрлі кристалдық құрылым формасын полиморфты модификация деп атайды.

Кристалдық тордың типтері және заттардың қасиеттері. Тор Бөлшектің құрылымы молекулалық Бөлшектер арасындағы байланыс молекула атомды-ковалентті атом Балқу температурасы молекулааралық атомды-металдық Байланыс беріктігі төмен ковалентті иондық атом жоғары Электр өткізгіштігі нашар металдық ион жоғары Механикалық қасиеттері диэлектрлі жоғары диапозонды бірлікте иондық әлсіз диэлектрлі жартылай өткізгіш жоғары жоғары өте жоғары қаттылық өткізгіш жоғары қатты, пластикалық, иілімді диэлектрлі қатты, сынғыш

Кристалдық тордың типтері және заттардың қасиеттері.

Тор

Бөлшектің құрылымы

молекулалық

Бөлшектер арасындағы байланыс

молекула

атомды-ковалентті

атом

Балқу температурасы

молекулааралық

атомды-металдық

Байланыс беріктігі

төмен

ковалентті

иондық

атом

жоғары

Электр өткізгіштігі

нашар

металдық

ион

жоғары

Механикалық қасиеттері

диэлектрлі

жоғары диапозонды бірлікте

иондық

әлсіз

диэлектрлі жартылай өткізгіш

жоғары

жоғары

өте жоғары қаттылық

өткізгіш

жоғары

қатты, пластикалық, иілімді

диэлектрлі

қатты, сынғыш

Молекулалық кристалл тор Йодтың кристалл торы

Молекулалық кристалл тор

Йодтың кристалл торы

-75%
Курсы повышения квалификации

Современные педагогические технологии в образовательном процессе

Продолжительность 72 часа
Документ: Удостоверение о повышении квалификации
4000 руб.
1000 руб.
Подробнее
Скачать разработку
Сохранить у себя:
Криталл торларының типтері (238.79 KB)

Комментарии 0

Чтобы добавить комментарий зарегистрируйтесь или на сайт