История возникновения игрушек

ОЮНДЖАКЪЛАРНЫНЪ ТАРИХЫ

• Оюнджакълар-нынъ инсанларнынъ тарихы киби узун тарихы бар. Инсанлар пейда олгъанда,оюн-джакълар да пейда олдылар, деп айтмакъ мумкюн

• Энъ къадимий оюнджакъ - бу къокъла .

Къокъла даима балаларнынъ энъ севимли оюнджагъы сайылгъан

Къадимий халкъларда къокълалар адий мальземлерден япыла эдилер :

Кемиктен, басмадан, агъач ве чамурдан

• Къокълаларгъа адлар берильген

Кульден япылгъан къокъла – Куль къокъласы

Оттан кесильген къокъла – От къокъласы

• Басмадан сарылгъан къокъла – сарылгъан къокъла

Къокъла -Ярма – ярмадан япылгъан

«Онкъоллу» къокъла ходжалыкъта ярдым эте эди. Къадын ишлерни япып етиштирсин деп, бойле къокъланы тойларда багъышлай эдилер

Эвде зенгинлик олсун деп, эв бикеси урлукътан къокъла ясай эди. Къокъла урлукъ торбасындан япыла эди

Къокъла сёзю юнан тилинден

«Киклос» – даире ве сарувлы шейни анълата.

Къокъла сёзюнинъ манасы

• 1) Инсаннынъ къыяфетинде къокъла

• 2) Театраль такъдиминде: инсаннен идаре этильген,чешит мальземлерден япылгъан инсан я да айвангъа бензеген къокъла

• Матрёшка – Матрёна адындан келип чыкъкъан (латин сёзюнден – mater – ана)

Агъачтан япылгъан оюнджакълар

• Йымшакъ агъачтан япылгъан,арекет эткен оюнджакълар. Йипчикни тарткъанда, оюнджакълар арекет этмеге башлайлар

Къырымтатар халкъында да чокъ оюнджакълар олгъан.Бу – чамурдан,агъачтан,басмаларнынъ парчаларындан япылгъан чешит айванчикълар, сызгъыравукълар, къокълалар,

ве иляхре.

«Дымковская оюнджагъы»

Чамурдан япылгъан халкъ оюнджакълары:

дая балаларнен, алтын бойнузларнен къойлар, мысырлар,хоразлар, сыгъынлар ве яш инсанлар

«Гжель»

Керамик оюнджакълардан бири бу – «Гжель». Олар беязлы-мавы тюсте. Бу оюнджакълар масалдан алынгъан къараманлардыр

«Кемик оюнджакълары»

• XVII асырдан бу оюнджакълар белли эдилер. Олар кемиктен япыла эдилер.Бу чешит ильванлар, портретлер, къутулар, мефрушат ве иляхре

«Земаневий оюнджакълар»

Земаневий оюнджакълар мальземелерине коре чешитлер. Оларны пластмасстан, демир парчаларындан, кягъыт ве резиналардан япалар.Земаневий оюнджакълар дикъкъатлы олмагъа ярдым этелер,мантыкъий фикир этювни,акъылны инкишаф этелер

Сарылма къокълалар

Сарылма къокълалар бир къач вазифени беджергенлер. Басманынъ парчаларыны сарып, бу къокълаларны япкъанлар ве балаларгъа оюнджакъ оларакъ бергенлер .

Сарылма къокълалар

• Бойле сарылма къокъланы бала хаста олгъанда да япкъанлар. Оны баланынъ ятагъына къойгъанлар, ве бала тедавийленсе, хасталыгъыны къокъла озюне алды деп, тюшюне экенлер. Шимди исе къокъланен багълы бойле адетлер ёкъ. Сарылма къокъла шимдики вакъытта эвнинъ зийнети ве баланынъ оюнджагъы оларакъ къулланыла

Мерасим къокълалар

Бойле къокълаларны тойда бахшыш оларакъ бергенлер. Айры сарылма къокъланы келинге япкъанлар. Келин бу къокъланен ойнамакъ керек экен, сонъра исе бу къорантада бала догъула экен

Фес ве къалпакъ

• Бизим къадын къокълаларымызнынъ башында фес, эркек къокълаларнынъ исе – къалпагъы бар. Урбалары исе миллий орьнеклернен нагъышлангъан

Дикъкъатынъыз ичюн чокъ сагъ олунъыз