Հայոց պատմություն

Կիլիկյան Հայաստանի դրոշը

Վահկա

Վահկա

Վահկա

Սիս

Անավարզա

Կոռիկոս

Սարվանդիքար

Լևոնկլա

Լևոնկլա

Լամբրոն

Բարձրաբերդ

Բագրաս

«Հայաստանը` միջնադարի երկրորդ կեսին կարողացավ Արևելքում ստեղծել իրական մշակույթի բնօրրան, որը կարողանում էր միայնակ մարտնչել ողջ Ասիայի հետ։ »

Վալերի Բրյուսով

Ռուբեն 1

Հռոմկլա

Հռոմկլա

Հռոմկլա

Այաս

Այաս

Լևոն Առաջինի դրամները

Լևոն Առաջին

Լևոն Ա (1187-1219)

Կիլիկիայի բանակը

Կիլիկյան Հայաստանի բանակը

Հետախուզու

թյուն

Հետևակ

Գումակ

Սակրավորներ

Այրուձի

Կիլիկյան թագավթրության ժամանակ ստեղծվեց երկրի զինված ուժերը ղեկավարող մարմինը` սպարապետության գործակալությունը, հաստավեցին բանակի հրամանատարի` սպարապետ (գունդստաբլի) և վերջինիս տեղակալի` մարաջախտի, այն է` բանակի սպառազինության և մատակարարման պետի պաշտոնները:

Անհրաժեշտություն էր առաջացել ստեղծելու ռազմական հզոր կառույց` մշտական, կանոնովոր և մարտունակ բանակ, դարաշրջանի չափանիշներին համապատասխանող ռազմանավերով համալրված նավատորմով: Երկրի բանակի կորիզը կազմում էր արքունի մշտական հեծելազորը (12 հազար) և (50 հազար): Բանակը բաժանվում էր գնդերի, վերջիններս` դասերի: Խաղաղ ժամանակաշրջանում մշտական բանակը տեղակայվում էր քաղաքների, բերդերի ու ամրոցների թագավորական զորակայաններում, հատակապես երկրի սահմանամերձ շրջաններում և կատարում էր «սահմանապահ» կամ կողմնապահ ծառայություն: Ըստ անհրաժեշտության` (պատերազմ, զորահանդեսներ, զորախաղեր կամ այլ խոշոր միջոցառումներ) թագավորի կամ երկրի սպարապետի հրամանով արքունի մշտական զորաբանակը համալրվում էր վասալ իշխանների նաև վասալ խաչակիր ասպետների զորախմբերով:

Մարաջախտություն գործակալություն

Կիլիկիայի արքունի գործակալությունների շարքում պետության մեջ ունեցած իր հույժ կարևոր դերով առանձնանում էր մարաջախտություն գործակալությունը:Սպարապետի տեղակալը մարջախտն էր (լատ. Marescalcus, ֆր. Marechal`մարեշալ, մարշալ), որը ևս ըստ Ալիշանի, իր նշանակությամբ գրեթե նույնանում էր ախոռապետին և վերջինիս նման հոգում էր զպէտս և զկարգ բանակին և կամ զդրօշն կամ զմեծ նշան պատերազմին:

Անամուռ

Կոռիկոս

Մարկո Պոլո

“ Հայերն ունեն մի քաղաք ծովի վրա, որ կոչվում է Լայաս, այստեղ նրանք մեծ առևտուր են կատարում:”

Նշանավոր մարաջախտներ

Մատենագրության մեջ հիշատակվում են հետևյալ մարաջախտները` 13-րդ դար` Վասիլ մարաջախտ, Վահրամ Կոռիկոսեցի մարաջախտ, Լևոն` որդի Կոստանդին Պայլի, Լևոն Ապլհասնանց, Օշին` որդի Կոնստանդին Լամբրոնացու, 14-րդ դար` Թորոս մարաջախտ, պարոն Սմբատ մարաջախտ , Բաղդի, Հովհան:

Շնորհակալություն ուշադրության համար