Жұмыс дәптері 6-сынып

«№118 орта мектебі» КММ-сі

5-сынып «Әдебиетіне» арналған жұмыс дәптері

Сүлейменова Эльмира Өмірбекқызы

Түсінік хат

Қазіргі кезеңде жалпы білім беретін орта мектептердің алдында үлкен міндеттер тұр. Ол міндеттер жас жеткіншектерді рухани дүниесі бай, жан-жақты жетілген азамат ретінде заман талабына лайық адамгершілік рухта тәрбиелеу мақсатынан туындайды. Бұл мақсатты жүзеге асыруда қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің берері мол.

Әдебиет пәні оқушының дүниетанымын , рухани әлемін, эстетикалық биік талғамын тәрбиелеп қалыптастырады. Сондықтан әдебиет пәнін оқыту үлкен жауапкершілікті, ынта-жігерді, ізденімпаздықты талап етеді.

Ұсынылып отырған «Жұмыс дәптері» жалпы орта білім беретін 5-сыныбында әдебиетті оқытуда көмекші құрал қызметін атқарады, 5-сыныптың әдебиет оқулығын негізге ала отырып жазылған. Көмекші құралға мұғалім әдебиетті оқытуда өзі пайдаланған шығармашылық тапсырмалар мен сыни тұрғыдан ойлау жобасының элементтерін қолданған тапсырмалар түрлерін ұснып отыр. Мұғалім Қанипа Бітібаеваның «Әдебиетті тереңдетіп оқыту» атты оқулығын басшылыққа ала отырып, әдеби шығарманы талдауда мынадай мәселелерге назар аударған: тақырыбы, идеясы, мазмұны, кейіпкерлері, сюжеті мен композициясы, тіл ерекшелігі және ауызша-жазбаша тіл дамыту, тіл ұстарту жұмыстары. Әрбір шығарманы талдау жұмысы оқытушының басшылығымен жүзеге асырылады. Сондықтан шығарманың жанрына, мазмұнына, көркемдік ерекшелігіне, әр сыныптағы оқушылардың даярлық дәрежесіне қарай мұғалім шығарманы оқыту әдістерін өз еркінше түрлендіріп отыруы тиіс. Мұғалім негізгі және көмекші әдіс-амалдардың қайсысын қай уақытта, қандай шығарманы талдауға қолданылатынын күні бұрын жоспарлап белгілеп отырады.

«Жұмыс дәптері» әдебиет пәнін оқытуда мұғалімнің көмекші құралы ғана емес, оқушының ой-өрісін дамытуға, пәнді оқып-үйренуге қажетті білім, білік және іскерлік дағдыларын дамытуға да көмектеседі.

***

Мазмұны

Кіріспе --------------------------------------------------------------5

I бөлім. Қазақ ауыз әдебиеті

1-тақырып.Тұрмыс-салт жырлары----------------------------------------6

2-тақырып. Мақал-мәтелдер. Жұмбақтар ------------------------------------8

3-тақырып.Ертегілер-----------------------------------------------------------9

4-тақырып. Аңыз әңгімелер мен шешендік сөздер------------------------------13

5-тақырып. Діни әңгімелер --------------------------------------------15

6-тақырып. Әдеби ертегілер. Мысалдар-----------------------------------17

II бөлім. XIX-XX ғасыр әдебиеті

7-тақырып. Махамбет Өтемісұлы «Соғыс»--------------------------------------------------19

8-тақырып. Ыбырай Алтынсарин. «Өзен»--------------------------------------------------19

9-тақырып. Абай Құнанбайұлы. «Қыс»------------------------------------------------21

10-тақырып. Сәкен Сейфуллин. «Ақсақ киік»-----------------------------------------22

11-тақырып. Мұхтар Әуезов «Ақын қонақтар»-----------------------------------------------23

12-тақырып. Сәбит Мұқанов «Лашын»----------------------------------24

13-тақырып. Ғабит Мүсірепов «Жаңа достар»--------------------------------------26

14-тақырып. Сапарғали Бегалин «Бала Шоқан»----------------------------28

15-тақырып. Иса Байзақов «Жазғы кеш»--------------------------------31

16-тақырып. Мұхтар Шаханов «Отырар»----------------------------------31

17-тақырып. Қабдеш Жұмаділов «Қозыкүрең»-------------------------------------32

18-тақырып. Фариза Оңғарсынова «Оюлар»-----------------------------------------33

III бөлім. Әлем әдебиеті

19-тақырып. Александр Пушкин. «Балықшы мен балық»----------------------------------34

20-тақырып. Даниэл Дефо «Робинзон Крузо» ------------------------------------

Кіріспе

1. «Әдебиет» қай тілден енген сөз?

а) араб; ә) парсы; б) латын; в) орыс; г) моңғол.

2. «Әдебиет» сөзін «асыл сөз» деп аударған кім?

а) Мағжан Жұмабаев; ә)Абай Құнанбаев;

б) Ахмет Байтұрсынұлы; в) Міржақып Дулатов; г) Мұхтар Әуезов.

3. Сөздің асыл болуы неден? Өз ойыңды жаз.

4. Сызбаны толтыр.

... ...

... ...

.... ....

Көркем-өнердің түрлері

... ....

.... ....

.... ....

3

I бөлім

Қазақ ауыз әдебиеті

1-тақырып. Тұрмыс-салт жырлары.

1. Ауыз әдебиеті мен жазба әдебиетінің айырмашылығын көрсет.

Халық ауыз әдебиеті	Жазба әдебиеті
... ... ... ...	1. Авторы бар
Бірнеше нұсқалары болады	2.... .... ... ... ...
.... ... ... ...	3.Қағазға түскен.
	4.

1. Кестені толтыр.

Халық ауыз әдебиетінің түрлері

3. Тұрмыс-салт жырлары.

2... .... .... ....

Төрт түлік мал туралы өлең-жырлар

...............................................

Бесік жыры

.........................................

......................................................................................

1.... .... .... ....

4.Төрт түліктің пірлерін сәйкесінше орналастыр.

Қойдың пірі Қамбар ата

Ешкінің пірі Зеңгі баба

Сиырдың пірі Ойсылқара

Жылқының пірі Шопан ата

Түйенің пірі Шекшек ата

5.Мына үлгіде әр түлікке арналған қос жолды одан әрі бір-бір шумақ етіп жалғастырып, өлең шығарыңдар.

Қой сүйеді баласын «қоңырым» деп,

«Ештеңені білмеген момыным» деп.

-------------------------------------------------

------------------------------------------------

6.Берілген ұйқасқа өлең құрастыр.

а) Қазақ сүйеді қойды

------------------------

--------------------------

-----------------------------

ә)---------------------- қойды

------------------------------ тойды.

------------------------------

--------------------------- сойды.

б) Апам сауған сиыр

------------------------------------

Жем берейін саған,

------------------------------------ .

7. Наурыз мейрамы сенің ауылыңда қалай тойланады? Суреттеп жаз.

----------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------

8. Өз бетіңше наурыз өлең үлгілерін тауып жаз.

------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------

9. Төмендегі үлгіге сүйене отырып, өз ойыңнан бата құрастырып көр.

Батам бақ болсын,

Орының тақ болсын!

Достарың көп болсын,

Дұшпаның жоқ болсын!

2-тақырып.

1. Мақал мен мәтелдің айырмашылығын жаз.

Мақал	Мәтел

2.Өзіңе ұнаған ақын-жазушылардың мақалға айналған нақыл сөздерін,

афоризмдерін теріп жаз.

Қанатты сөздер	Авторы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------------------------------- ------------------------------------	------------------------------------- ------------------------------------- ------------------------------------ -------------------------------------

3.Ұлы жазушы Мұхтар Әуезов «Жұмбақ адамның дүниетану жолындағы ойының, қиялының шамасын білдіреді» деген сөзін қалай түсінесің?

3-тақырып.

Ертегілер

1.Сызбаны толтыр.

Ертегілердің түрлері

1.-----------------------

----------------------------------------------------------------------------------

3------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.«Ер Төстік» ертегісінен қандай кейіпкерлерді, қиял-ғажайып бейнелерді, географиялық нысандарды, тұрмыстық заттарды кездестірдің. Атап көрсет.

Ертегі кейіпкерлері:--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Қиял –ғажайып бейнелер:---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Географиялық нысандар:----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Тұрмыстық заттар:------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.Ер Төстіктің көмекшілеріне сипаттама жаз.

Кенжекей- -----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Шалқұйрық - --------------------------------------------------------------------------------------------------------

Күңке - ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Жер астының өнертапқыштары- ------------------------------------------------------------------------------

Жыландар- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.Бес жолды өлең құрастыр.

1.Зат есім ----------------------------------------------

2.Сын есім ----------------------------------------------

3.Етістік ---------------------------------------------

4.Сөйлем ---------------------------------------------

5.Синоним ---------------------------------------------

6.Берілген әдеби теориялық ұғымдардың анықтамасын жазып, ертегіден мысал келтір.

Гипербола --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Мысалы: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Литота дегеніміз ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Мысалы:----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Эпитет дегеніміз-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Мысалы:-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Теңеу дегеніміз--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Мысалы:-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.«Аяз би» ертегісінде Жаманға «Аяз би» деп ат қоюда қандай мән бар? Өз ойыңды жаз.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. «Аяз би» ертегісі бойынша мына кестені толтыр.

	Құстың жаманы	Шөптің жаманы	Сипаттама
Уәзірлердің тапқаны
Жаманның тапқаны

8.Ертегі мәтіні бойынша жаз.

Іс-әрекет	Жаманның тапқырлығы
Мадан ханның тұлпарын анықтау.
Гауһар тастың қасиетін сипаттау.
Мадан ханның өзін сынау.
Қыздың жұмбағын шешу (гауһар тас,пышақ, тәрелке, қайрақ тас)

9.Венн диаграммасын толтыр.

Жаман

Ортақ қасиеті

Қыры Қырық уәзір

10. Сызбаны толтыр.

«Аяз би» ертегісінен қандай тәрбие аламыз?

11. «Керқұла атты Кендебай» ертегісінде Кендебайдың бойында қандай үлгі боларлық қасиеттер бар деп ойлайсың? Өз ойыңды қағаз бетіне түсір.

------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------

12.РАФТ жаз.

Р-рөл --------------------------------------------

А –аудитория ---------------------------------------------

Ф –форма ---------------------------------------------

Т –тақырып ----------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------

13. Берілген тұрақты тіркестердің мағынасын түсіндір.

Төбелері көкке жету-

Құралайды көзінен тигізген-

Қарық болыпты-

Аузымен құс тістеген –

Көз жасын көл қылу-

14. Берілген ертегіні әрі қарай өз ойыңнан жалғастырып аяқта.

....Ерте заманда Қарасай деген батырдың жүйрік аты, берен мылтығы болыпты. Одан басқа тірі жаннан туысы, әке-шеше, аға-қарындасы болыпты. Жалғыз басты жігітті ешкім қабылдамапты. Бір күні аспандағы Күн тұтылғандай,жер астынан жылан шыққандай қалың жау елге лап беріпті.

15. «Сырттандар» ертегісі бойынша кейіпкерлердің сипаттамасын кітаптан тауып жаз.

Келбесті	Қара қасқыр	Қара ауыз ит	Жігіт

16. Қара ауыз иттің өлуі нені байқатады? Сенің ойың қандай?

17. «Сырттандар» ертегісін бұрынғы оқыған ертегілеріңмен жаз.

«Сырттандар» ертегісі	«............................» ертегісі

4-тақырып.

Аңыз әңгімелер мен шешендік сөздер

1. Анықтама жаз.

Аңыз әңгіме-бұл........................................................................................

.....................................................................................................................

Шешендік сөздер дегеніміз-......................................................................

....................................................................................................................

Айырмашылығы:1. ....................................................................................

2. ...................................................................................

3...................................................................................

2. Кестені толтыр.

Аңыз әңгіме кейіпкерілері	Шешен-билер
1.Тарихи тұлғалар:-----------------------------2.Қарапайым адамдар:----------------- --------------------------- ---------------------------	---------------------------------- --------------------------------- ---------------------------------- ----------------------------------- ---------------------------------- ---------------------------------

3.Би-шешендерге тән қасиеттер қандай болу керек? Атап көрсет.

1. ------------------------------------------------------------------------------

2. ------------------------------------------------------------------------------

3. ------------------------------------------------------------------------------

4. ------------------------------------------------------------------------------

5. ------------------------------------------------------------------------------

4.Сызба нұсқаны жаз. Қандай?

Несімен әйгілі? Сырым Дулатұлы Қандай?

Не істеді?

5.Мәтіннен Сырымның тапқырлығын, ақылдылығын, ділмарлығын,байқататын сөздерін тауып жаз.

Тапқырылығы:	------------------------------------------------ ----------------------------------------------
Ақылдылығы:	----------------------------------------------- ----------------------------------------------
Ділмарлығы:	--------------------------------------------- ----------------------------------------------

6.Кетбұғаның алғашқы тартқан күйінен соңғы тартқан күйінің қандай айырмасы бар. Соңғысы неліктен соншалық әсерлі болды? Қалай ойлайсың?-------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Діни әңгімелер.

5-тақырып.

Қасиетті Құран Кәрім жайында

1. Дүние жүзіндегі діндер туралы не білесің? Қосымша материалдардан іздеп, тауып жаз.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. Құран Кәрім туралы не білесің?

Құран .................. діннің ең негізгі, басты ................... . Олдіннің ғана емес, .................... әдебиетінің үлгісі. Онда ................ , .......................... ,.............................. ,...................................... ,................................, .............................. секілді бай мазмұн қамтылған. Құранда ..................... сүре бар. Құранды толық меңгерген адам .................. атанады.

1. Сызбаны толықтыр.

сайтан

Ібіліс

Алла

әзәзіл

адамды азғырушы

Адам

Жол

Дұрыс жол Теріс жол

Иман Сатқындық

--------------------- --------------------------

--------------------- --------------------------

Жеңіс Жеңіліс

1. Берілген діни ұғымдардың мағыналарын анықта.

Пайғамбар- Рахым-

Сахаба- Әспенсу-

Үмбет- Шек келтіру-

Сәжде- Нәлет қамыты-

Уаһи- Қиямет –қайым-

Тағат ғибадаты- Уасуаса-

Мақұрым- Дарақ-

Мархабат- Тәуба-

Пәни дүние- Ұлықтау-

1. Кейіпкерлерге мінездеме бер.

Ибраһим	Сара	Ажар

1. Зәмзәм суы дегенді өзің қалай түсінесің?

------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------

1. Зәмзәм суы қалай пайда болған?

---------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------

6-тақырып.

Әдеби ертегілер

1. Венн диаграммасын пайдаланып, ертегі мен әдеби ертегі туралы жаз.

Ортақ қасиет- тері

Ертегі Әдеби ертегі

1. Кестені толтыр. Ақын Әбділда Тәжібаев туралы.

1	Өмір сүрген жылдары:
2	Өскен ортасы:
3	Шығармашылары:

1. Берілген үлгі бойынша ертегіге жоспар құр.

1. Ата-ананың қуанышы:

а) .....................................

ә) .....................................

б) ....................................

2. Саржанның өлімі:

а) .....................................

ә) .....................................

б) ...................................

3. Толағай-ел мақтанышы:

а) .....................................

ә) ....................................б) .....................................

1. Кейіпкерлерге мінездеме бер.

Саржан	Айсұлу	Толағай

1. Ертегіде автор қолданған көркемдік құралдарды тауып жаз.

Теңеу:-------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------

Эпитет:-----------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------

6.«Толағайтау» тақырыбына сурет сал және өлең құқрастыр.

II бөлім. XIX-XX ғасыр әдебиеті

7-тақырып.

Махамбет Өтемісұлы

1. Махамбеттің «Соғыс» өлеңінде қандай тарихи жағдай суреттеледі?

------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------

1. Өлеңнен ақынның Исатай батырды суреттеген тұсын тауып жаз.

-------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------

1. Өлеңнен теңеудлерді теріп жаз.

------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------

1. Берілген тіркестер қандай теориялық ұғымға жатады, анықта.

Зығырданы қайнау-

Түнімен түйіну-

Таң атқанша тарану-

Он екі тұтам жай тартқан-

Қабырғасын қақыратқан-

Тебінгісін тесе атқан-

Тізгінінен кесе атқан-

Жүрегін оятқан-

8-тақырып.

Ыбырай Алтынсарин

1. Сызба нұсқаны жаз.

Ы. Алтынсарин Қандай?

1. Берілген сөздердің мағыналарын анықта.

Өксіген –

Қынарда-

Жай-

1. Өлеңді қара сөзге айналдырып, өзенге сипаттама бер.

--------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------

1. Өзен, көл, бұлақ атауларының өзіндік ерекшелігктері мен ұқсастықтары жөнінде не білесің?

Ерекшеліктері:------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------

Ұйсастықтары:----------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------

1. Өлең құрылысына талдау жасаңдар.

-------------------- тармақты

-------------------- бунақты

-------------------- буынды

-------------------- ұйқасты.

1. «Өзен жағасында» тақырыбына ойтолғау жаз.

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

1. Қазақстан Конституциясының 38-бабында не айтылған? Көшіріп жазып, жаттап ал.

38-бап. --------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------

9-тақырып.

Абай Құнанбайұлы

1. Кестені толтыр.

Абайдың отбасы	Абайдың өлеңдері	Әндері	Аудармалары	Абайдың орыс достары

1. «Қыс» өлеңі бойынша кестені толтыр.

Теңеу	Эпитет	Метафора

10-тақырып.

Сәкен Сейфуллин

1. Сәкен Сейфуллиннің өзің білетін шығармаларын жанр бойынша топтап жаз.

Өлеңдері:-------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------

Поэмалары:----------------------------------------------

----------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------

Хикаяттары:--------------------------------------------

----------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------

Романдары:------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

1. Бетпақдала туралы қара сөзбен сипаттап жаз.

----------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------

1. Ақбөкенді ақын қалай суреттейді? Сен өзің қалай суреттейсің?

   Ақынның суреттеуі	Менің суреттеуім

2. Жаралы киіктің аянышты халін ақын қалай суреттейді?

Мәтіннен тауып жаз.

----------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------

1. Шығарманың идеясы не?------------------------------

---------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------

1. Мергеннің қорғансыз киікті атуына не себеп болды екен? Қалай ойлайсың?

Өз ойыңды жүйелейотырып, киікті атқан мергенге хат жаз.

---------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------

1. Адам баласының табиғат пен ондағы тіршілік иелеріне қарым-қатынасы, адамның іс-әрекеттері қандай? Осыған орай киік пен табиғат, экология ұғымдарын байланыстыра отырып, «Азайды соңғы кезде байғұс бөкен»деген тақырыпта үндеу жаз.----------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------

11-тақырып.

Мұхтар Әуезов

1. Белгілі қырғыз жазушысы Шыңғыс Айтматов Мұхтар Әуезов жөніндегі естелігінде былай деп жазған: «Өз басым өзге елге сапарға шығып, өзге жұрттың табалдырығын аттай қалсам, әрқашан қасиет тұтып, өзіммен бірге ала жүретін екі түрлі ұлттық асылым бар: бірі-«Манас», бірі-М.Әуезовтің «Абай жолы»...»

Жазушы неге М.Әуезовтің «Абай жолын» ұлттық асыл деп бағалап, бірге ала жүреді. Сен қалай ойлайсың?----------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------

1. Мәтіннен Абай мен Барлас ақынның портреттерін теріп жаз.

Абай	Барлас
----------------------- ----------------------- ----------------------	----------------------- ----------------------- ----------------------

1. Абайдың анасы мен әжесіне салыстырмалы мінездеме бер.

Ортақ қасиеттері

Ұлжан ортақ Зере

1. Жас Абайға Барлас ақынның берген батасын жатқа жаз.

-----------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

12-тақырып.

Сәбит Мұқанов

1. Ахметтің портретін жаз.

2. Мәтін бойынша лашынның құстарды қалай ілетініне қысқаша сипаттама бер

Үйрек алу лашынға сөз емес.
Қазды алу үйректен әлдеқайда қиын екен.
Лашынға алдырмайтын құс-дуадақ.

1. Берілген сөздердің түсіндірме сөздіктен мағыналарын анықта.

Қадім молда- араб оқуымен оқытатын молда.

Қушық бет-

Төстіктеу-

Томаға-

Жарау ат-

Түлек құс-

Саят-

1. Мәтін бойынша кестнеі толтыр.

Теңеу	Эпитет

1. Төмендегі тапсырмаларды орында.

1. Салыстыр. Лашын мен дуадақты салыстыр.

----------------------------------------------------

----------------------------------------------------

----------------------------------------------------

1. Суретін сал. Мәтінде берілген сипаттамаға сүйене отырып, лашын суретін сал.

1. Лашынның тұрқы туралы сипатама бер.

----------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------

1. Зертте. Құсбегілік туралы зерттеу жұмысын жүргіз.

------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------

1. Талда. Лашынның құстарды қалай ілетініне талдау жаса.

---------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------

13-тақырып.

Ғабит Мүсірепов

1. Жазушы өмірінен хронологиялық кесте жаса.

Мерзімі	Болған оқиғалар

1. Ана тақырыбына көбірек қалам тербеген қазақ жазушысы мен орыс жазушысының осы тақырыптағы қандай шығармаларын білесіңдер? Толықтыр.

Ғабит Мүсірепов

Максим Горький

«Ананың анасы» «Старуха Изергиль»

1. Қайроштың қалаға қашу себеб не?

1)---------------------------------------

2) ---------------------------------------

1. Қайроштың қалаға қашып баруы дұрыс па? Қалай ойлайсың? Өз пікіріңді қағаз бетіне түсір.

-------------------------------------------------------------------

1. Мәтін бойынша кестені толтыр.

Жер –су атаулары	Кейіптеу	Мақал-мәтелдер	Тұрақты тіркестер
	1.Қаракөк Каспийдің бір сарынмен ғана дем алған ауыр ыңыранысы естіле бастады.

1. Түсіндірме сөздікті пайдалана отырып берілген терминдердің мағыналарын жаз.

Опера- Театр- Цирк- Пейзаж-

1. Мәтіннен Шеген мен Бораштың портреттерін тауып жаз.

Шеген - .............................................................................

............................................................................................

Бораш - ............................................................................

..........................................................................................

1. Талқылау картасын пайдалана отырып өз ойыңнан дәлелдер келтір.

Иә Жоқ

Шеген –қашқын емес, Шеген –қашқын

1 аргумент 1 аргумент

----------------------- --------------------------

2 аргумент 2-аргумент

----------------------- ---------------------------

1. Қайрошты салыстыр.

   Оқыған Қайрош	Оқымаған Қайрош

2. Шығармадан Қайроштың анасына деген сағыныш сезімі бейнеленген үзіндіні негізге ала отырып, «Сағыныш»атты шағын эссе жаз.

Сағыныш (эссе)----------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------

14-тақырып.

Сапарғали Бегалин.

Әдебиетші

Шоқан Уәлиханов

Саяхатшы

1. Шығарма кестесін толықтыр.

Шығарманың аты

«Жаңа достар» «Бала Шоқан»

Авторы

Идеясы

Оқиға орыны

Кейіпкерлері

Оқиға туралы ой

1. Мәтіннен көнерген сөздерді тауып, түрлеріне ажыратып, мағыналарын жаз.

Историзм	Архаизм
Аға сұлтан-................................................ ................................................	Пәуеске-төбесін, сыртын былғарымен жапқан,
Төре – қазақ қоғамындағы үстемдік еткен ақсүйек................................... ...............................................	күймелі жеңіл арба. Терте-............................ ....................................... .......................................

1. Мысықтың Шоқан ауылына алғаш келгенін көрсететін тұстар қиялыңда қандай көріністер тудырады? Сол сәтті елестете отырып, қағазға түсіріп көр.

..................................................................................................................

1. Берілген кестені толтыр.

Үзінді	Қай кейіпкердің сөзі?	Мінездеме
–Не бересің, бауырсақ бересің бе, қант бересің бе?
–Өй, жынды, әрі кет, мұнда нең бар?
–Ей, кәдуілгі түйе. Өй, өзің қандай шеберсің! Жүр, менімен. Апама ұрыстырмаймын.
–Мына шіркінді қайдан ертіп жүрсің? Дауысы қалай ащы еді, әкетші әрі.
–Өй, кет былай, жолдан!
–Иә,дәл өзі. Бірақ мына қойының құлағы тым үлкен екен.
–Түк те қойға келмейді, пәлі, құйрығын қара, тап иттің құйрығы.
–Уәде беріп,артынан алдасам, ұят емес пе? Бұдан былай ол менің сөзіме сенбейді ғой.
–Мә, Шоқан, істеп қойдым. Мен сені келмей қалар деп ем...
– Мына Мысыққа менің ана қоңыр шапанымды, жеңіл етігімді беріңізші, кисін.

1. Орыс ғалымы Сотниковтың «Халық таланты дегендер осылар-ау!.... Мынау кең далада қандай тамаша таланттар жоқ дейсің. Тек бұлардың көзін ашатын білім керек» деген сөзінің бұл әңгімемен байланысы бар деп ойлайсың ба? Неліктен ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

15-тақырып.

Иса Байзақов

1. Өлең құрылысына талдау жаса.

Өлеңнің тақырыбы:

Мазмұны:

Өлең шумағы:

Бунақ, ырғақ:

Ұйқас:

Тармақ:

Буын саны:

16-тақырып.

Мұхтар Шаханов.

1. Мұхтар Шахановтың өмірімен хронологиялық кестені толтыр.

Мерзімі	Болған оқиғалар
1842ж.
1961-1965ж.
1965-1970ж.	«Лениншіл жас» (қазіргі «Жас алаш») газетінің оңтүстік облыстардағы тілшісі.
1971-1976ж.
1976-1979ж.
1984-1993ж.	«Жалын» бас редакторы

1. Ақынның қандай шығармаларын білесіңдер?

Жыр жинақтары	Жарық көрген жылдары
«Балладалар»	1968ж

1. Берілген сөздердің мағыналарын анықта:

Даңқ –

Рух-

Тән-

Ызбар-

Безбүйрек-

Намыс-

1. Берілген кейіпкерлерге салыстырмалы мінездеме бер.

Қайырхан

Шыңғыс хан

1. Әр түрлі жанрда Мұхтар Шахановқа (проза, эссе, өлең,т.б.) хат жазыңдар.

------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------

17-тақырып.

Қабдеш Жұмаділов

1. «Қозыкүрең» әңгімесі қандай повестен алынған үзінді?..........................

........................................................................................................................

.......................................................................................................................

1. Берілген тіркестер қандай суреттемелерге жатады?

Тастаған таяғың тал боп өседі...................................................

Ақ қалпақ киген еңселі адам......................................................

Бурыл мұртты, қиық көз, қызыл шырайлы кісі........................

Ана қаздай мамырлаған қартаң бәйбіше....................................

1. Жазушының «Аштықта жеген құйқаның дәмі ауыздан кетпес» деген нақыл сөзді қолдану арқылы қай ел басына төнген нәубетті меңзеп отыр? Сол сияқты мәтіндегі «Жорға ауысқан кездер де, дорба ауысқан кездер де болып тұрды» деген сөз қолданысы кімдердің арасындағы қандай қарым – қатынасты аңғартады?

---------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------

1. Саяқбай неліктен көпті көрген қу мүйіз жылқышы атанды? Қозыкүреңнің қашатындығын және оның үйіріне қайтып оралатындығын жылқышы түліктің қандай мінезіне қарап болжады?

---------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------

1. Айшылық жолды жүріп, зорығып келген Қозыкүреңге Саяқбай жылқышы қандай ем түрлерін қолданды?--------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------

18-тақырып.

Фариза Оңғарсынова.

1. Берілген сөздердің мағыналарын анықта.

Желбау-............................................

Басқұр-.............................................

Текемет-...........................................

Тұскиіз-..........................................

1. Қазақ халқының қандай ұлттық ою-өрнектерін білесіңдер? Кестені толтыр.

Ұлттық ою-өрнек атауы	Аталу себебі	Суреті

1. Киіз басу өнеріне қажет қандай құралдарды білесіңдер?

---------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------

III бөлім.

Әлем әдебиеті

19-тақырып. Александр Пушкин.

1. Орыстың ұлы жазушысы Александр Пушкиннің өмірі туралы не білесің?

---------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------

1. Ұлы ақындарға салыстырмалы мінездеме бер.

   Пушкин ұ

   Абай

   Ұқсастықтары

1. Кемпірдің әділетсіз іс-әректіне ертегіні пайдалана отырып үзінді келтір. Мына кестені толтыр.

Мінез-құлқы	Үзінді
Қанағатсыздық
Астамшылық