Жалпы билим берүүчү орто мектептерде аралыктан окутууну уюштуруунун оптималдуу жолдору оптимальные пути организации дистанционного обучения в общеобразовтельной школе

ЖАЛПЫ БИЛИМ БЕРҮҮЧҮ ОРТО МЕКТЕПТЕРДЕ АРАЛЫКТАН ОКУТУУНУ УЮШТУРУУНУН ОПТИМАЛДУУ ЖОЛДОРУ

ОПТИМАЛЬНЫЕ ПУТИ ОРГАНИЗАЦИИ ДИСТАНЦИОННОГО ОБУЧЕНИЯ В ОБЩЕОБРАЗОВТЕЛЬНОЙ ШКОЛЕ

OPTIMAL WAYS OF ORGANIZING DISTANCE LEARNING IN A SECONDARY SCHOOL

Калдыбаев С.К., Ала-Тоо Эл аралык университетинин проректору, педагогика илимеринин доктору, профессор

Касымалиев М.У., профессор А.Молдокулов атындагы Улуттук инновациялык технологиялар мектеп-лицейинин директору, к.п.н., доцент

Аннотация

Бул илимий макалада аралыктан окутуу учурунда жалпы орто мектептерде окутуу процессинде кандай санариптик технологиялардын милдеттүү түрдө болушу, мугалимдердин электрондук окуу материалдарын түзүүдөгү иш тажрыйбаларынын деңгээлдерин кантип даярдыктан өткөрүүнүн жолдору, мектепти электрондук окуу материалдарынын негизинде уюштурууда кандай укуктук документтердин талап кылынары кыскача жазылып берилет. Бул илимий макалада берилегн материалдар мектеп директорлору үчүн “Электрондук мектеп” информациялык системасын окуу процессине киргизүүдө пайдалуу болот деп ойлойм.

Түйүндүү сөздөр: электрондук окуу китептери, информациялык технологиялар, жаңы билим берүү стандарттары, информациялык системалар, электрондук мектеп, электрондук окуу материалдары, санариптик технология.

Аннотация

В этой научной исследовательской статье кратко излагается, какие цифровые технологии необходимы для дистанционного обучения в общеобразовательных школах, как обучить учителей иметь опыт создания электронных учебных материалов и какие нормативные документы необходимы для организации учебный процесс с применением информационной системы “Электронная школа” на основе электронных учебных материалов. Думаю, что материалы, представленные в этой научной статье, будут полезны директорам школ при внедрении информационной системы “Электронная школа” в учебный процесс.

Ключевые слова: электронные учебники, информационные технологии, новые образовательные стандарты, информационные системы, электронная школа, электронные учебные материалы, цифровые технологии.

Resume

This research article summarizes what digital technologies are needed for distance learning in general education schools, how to train teachers to have experience in creating e-learning materials and what regulatory documents are needed to organize the educational process using the “Electronic School” information system based on e-learning materials. ... I think that the materials presented in this scientific article will be useful for school principals in the implementation of the information system "Electronic School" in the educational process.

Key words: electronic textbooks, information technology, new educational standards, information systems, electronic school, electronic teaching materials, digital technologies.

Азыркы учурда, тактап, айтканда пандемия мезгилинде бардык мектептер калктын санитардык-эпидемиологиялык бейпилдигин камсыз кылуу максатында мамлекеттик жана аймактык аткаруу бийлик органдарынын жана санитардык эпидемиологиялык структураларынын буйруктарын колдонуп, негизги жана жалпы жалпы билим берүү мектептеринде сабактарды онлайн форматында өтүүнүн зарылчылыктары келип чыгууда.

Дистанттык же аралыктан билим берүү технологиялары Профессор А.Молдокулов атындагы Улуттук инновациялык технологиялар мектеп-лицейинде апробациядан өтүп билим сапатын пандемия учурунда туруктуу абалда кармап туруунун куралы катарында мектептеги окуу процессинде колдонулуп, Кыргыз Республикасынын мектептерге билим берүү процессин уюштуруу, мамлекеттик билим берүү стандарттарын жайылтуу жана окуучулар үчүн билим берүү кызматтарынын жеткиликтүүлүгүн камсыз кылуу максатында сунуштарды даярдады.

Аралыктан окутуу - бул маалыматтык (санариптик) технологиялар аркылуу жүзөгө ашырылуучу билим берүү процессинин катышуучуларынын өз ара аракеттенүүсүнүн максаттуу, атайын уюштурулган процесси. Дистанттык формат, башка окутуу түрлөрү сыяктуу эле, тутумдун бардык компоненттерин камтыйт: максаттары, мазмуну, методдору, уюштуруу формалары жана каражаттары.

Дистанттык окутуу технологиялары - бул заманбап маалыматтык (санариптик) технологияларды колдонуу менен ишке ашырылган бир катар билим берүү технологиялары, ал эми мугалим менен окуучулардын өз ара аракети аралыкта жүргүзүлөт.

Дистанттык окутууну толугу менен ишке ашыруунун шарттарына төмөндөгүлөр кирет:

• мугалимдердин жана окуучулардын Интернетке туташкан жана керектүү программалар (SunRav информациялык системасы, CamtasiaStudio8.4.0 видеосабак жасоочу программасы, Skype, Microsoft Teams, Zoom, Google Meet ж.б.) менен жабдылган компьютерлер (ноутбук, нетбук, планшет ж.б.) менен камсыз болушу;

• аралыктан окутууну ишке ашырууга жардам берген мугалимдерде аралыктан окутуу программаларынын (электрондук журнал, ЭлЖур, ЯКласс электрондук билим берүү платформасы ж.б.) болушу жана аларды онлайн-сабактарды иштеп чыгууда колдонуу көндүмдөрү;

• мугалим тарабынан ушундай жол менен уюштурулган билим берүү процессинин өзгөчөлүктөрүн толук түшүнүүсү (толугу менен мугалимдер тарабынан жогоруда көрсөтүлгөн ИС, билим берүү платформасы менен иштөө көндүмдөрүнүн болушу);

• жогоруда айтылгандарды эске алуу менен мугалимдердин педагогикалык иш-чараларды пландаштыруу мүмкүнчүлүгү. Онлайн сабактарды уюштурууда вебинарларды, видеосабактарды график менен коюу.

Дистанттык окутууну уюштуруу үчүн санариптик билим берүү платформаларын (биздин учурда “Электрондук мектеп-ЯКласс”) тандоо жана электрондук мектепти пайдалануу жөнүндө ар бир мектептин педагогикалык кеңешменин чечими аркылуу кабыл алынат жана Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2014-жылдын 26-июнундагы №354 «Дистанттык билим берүү технологияларын колдонууну жөнгө салуучу нормативдик-укуктук актыларды бекитүү жөнүндө» деген токтомунун негизинде жөнгө салынат.

Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министрлиги тарабынан жалпы билим берүү мектептери үчүн видеосабактардын “Санариптик педагогика” деген аталыштагы Республикалык конкурсу жөнүндө Жобо иштелип чыгып анда видеосабактарды кандай тартипте түзүүнүн негизги шарттары көрсөтүлгөн (26.03.2020ж.).

Мектепте аралыктан окутууну уюштурууда колдонулган нормативдик документтери:

1. Кыргыз Республикасынын 2003-жылдын 30-апрелиндеги No 92 "Кыргыз Республикасынын билим берүү жөнүндө" Мыйзамы (1,2, 4, 5, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22 -беренелер).

2. Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2014-жылдын 26-июнундагы №354 «Дистанттык билим берүү технологияларын колдонууну жөнгө салуучу нормативдик-укуктук актыларды бекитүү жөнүндө» деген токтому;

3. "Жалпы билим берүү уюмдарындагы окутуу шарттарына жана аны уюштурууга карата санитардык-эпидемиологиялык талаптар" (КР Өкмөтүнүн 2019-жылдын 17-июнундагы № 295 токтомунун редакциясына ылайык).

4. Билим берүү министрлигинин башталгыч жалпы, негизги жалпы, орто жалпы билим берүү программаларын, орто кесиптик билим берүүнүн билим берүү программаларын жана электрондук окутууну жана дистанттык билим берүү технологияларын пайдалануу менен кошумча жалпы билим берүү программаларын ишке ашыруу боюнча усулдук сунуштары (жүктөө).

5. Кыргыз Республикасынын Коопсуздук Кеңешинин 2018-жылдын 14-декабрындагы No 2 чечими менен, Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2019-жылдын 15-февралындагы No 20- токтому менен бекитилген "Санариптик Кыргызстан 2019-2023". r, "Санариптик Кыргызстан 2019-2023" санариптик трансформация Концепциясын ишке ашыруу боюнча "Жол картасы" (мындан ары - "жол картасы") жана ушул документтин 79-пунктунда Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлиги милдети - "Кыргыз Республикасынын мектеп жана жогорку билим берүү тутумундагы билим берүү стандарттарын өркүндөтүү" каралган.

6. “Методическое руководство по внедрению цифрового образования в образовательную систему Кыргызской Республики”, Под общей редакцией Министерства образования и науки КР, Кыргызской академии образования и ОФ “Центр поддержки СМИ”, Бишкек, 2020.

7. Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министрлигинин “Электрондук окуу китебинин стандартын бекитүү жөнүндө” №285/1 16.03.2020 ж. Буйругунун негизинде бекитилген “ЭЛЕКТРОНДУК ОКУУ КИТЕБИНИН СТАНДАРТЫ (Билим берүүнүн бардык уюмдары үчүн)” документинде электрондук китептер кандай тартипте түзүлөрү жана кандай программалык чөйрөдөгү шарттары болору аныкталган.

Жакынкы аралыкта 2019-2023-жылдарга Кыргыз Республикасынын алдында билим берүү стандарттарын жаңыртуу жана жаңыртуу милдети турат. Белгилүү болгондой, Кыргызстанда орто мектептердин деңгээлинде билим берүү процессине санарип технологияларын киргизүү боюнча комплекстүү программа болгон Акылдуу мектеп программасы киргизилип жатат.

Программа төрт негизги компоненттен турат: 1. мугалимдердин IT компетенттүүлүгүн өнүктүрүү; 2. окуучулардын санариптик көндүмдөрдү өнүктүрүү; 3. санариптик билим берүү контентин иштеп чыгуу; 4. мектептин ИКТ инфраструктурасын өнүктүрүү.

Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлигинин расмий булактарында белгиленгендей, Акылдуу мектеп программасын ишке ашыруу билим берүү процессинде маалыматтык технологияларды колдонуунун натыйжалуулугун жогорулатып гана койбостон, жалпы эле билим берүүнүн сапатын жогорулатууга, өлкөнүн аймактарындагы, айылдардагы жана шаарлардагы, ар башка тилде окуган мектептердеги окуучулардын билим жетишкендиктеринин ортосундагы айырмачылыкты азайтууга салым кошушат. Жалпы билим берүүчү орто мектептерге “Электрондук мектепти” киргизүү окуу процессинде окуучулардын мугалимдердин онлайн форматында жетектөөсү менен өз алдынча билим алууга, алган билимдерин өркүндөтүүгө мүмкүндүк алышат.

Базалык окуу планы боюнча Профессор А.Молдокулов атындагы Улуттук инновациялык технологиялар мектеп-лицейинде (УИТМЛ) 100дөн ашуун электрондук китептери иштелип чыгып, онлайн режиминде “ЯКласс” электрондук мектебинин платформасында жүктөлүп онлайн окуу процессинде активдүү колдонулуп жатат.

Жогоруда аталган “Акылдуу мектеп” долбоорунун алкагында УИТМЛдин мугалимдери тарабынан SunRav информациялык системасында электрондук китептердин варианттары иштелип чыгып активдүү түрдө онлайн режиминде апробациядан өткөрүлүп жатат, окуучулар электрондук мектеп платформасына жүктөлгөн окуу китептеринин негизинде түзүлгөн окуу предметтик тапшырмаларды аткаруу менен Билим сапаты же топтогон баллдары боюнча Бишкек шаарында 1 орунда турат, БОП мазмунундагы дээрлик бардык класстагы предметтер боюнча электрондук окуу комплекстери түзүлүп окуу платформасына киргизүү жумуштары аяктады, мультимедиялык лаборатория түзүлүп окуучулар, мугалимдер өз алдынча иштөөлөрүнө шарттар түзүлдү.

Дистанттык окутууну уюштуруу үчүн билим берүү уюмуна керектүү документтер.

1. Окуучуларга окуу-усулдук жардам көрсөтүү (мисалы, жеке консультация) жана окуу дисциплиналары боюнча мониторинг жана жыйынтыктоочу көзөмөл жүргүзүү тартибин аныктаган "Дистанттык окутууну колдонуп, билим берүү программаларын ишке ашыруу тартиби жөнүндө" убактылуу жобо. Жарактуулук мөөнөтү мектептин педагогикалык кеңеши тарабынан аймактык нормативдик актыга шилтеме берүү менен аныкталат.

2. Ата-энелердин / мыйзамдуу өкүлдөрүнүн аралыктан окутууга макулдугу.

3. Билим берүү уюмунун жетекчисинин буйруктары:

• аралыктан окутуу технологияларын колдонуу менен билим берүү процессин уюштуруу боюнча жооптуу координаторду дайындоо жөнүндө;

• окуу жүктөмүн көрсөтүү менен аралыктан окутууну ишке ашыруу үчүн окутуучуларды дайындоо жөнүндө;

• сабактар ​​боюнча дифференциациялоону камсыз кылган жана сабактын убактысын 30 мүнөткө чейин кыскарткан, ар бир сабактын окуу планына ылайык, бардык сабактар ​​боюнча сабактардын жүгүртмөсү жөнүндө.

Башталгыч, негизги жалпы, орто жалпы билим берүүчү билим берүү программаларын, ошондой эле билим берүү уюмунун аралыктан билим берүү технологияларын пайдалануу менен кошумча жалпы билим берүү программаларын жүзөгө ашырууда, иш программаларына жана (же) окуу пландарына тиешелүү түзөтүүлөрдү киргизүүнү камсыз кылуу сунушталат. Окутуунун кандай формаларын колдонуу боюнча (лекция, онлайн консультация) багыттары такталат.

Аралыктан окутууну уюштуруунун негизги түрлөрү

Ар бир тип билим берүүнүн мазмунун уюштуруунун жана структуралоонун өзүнчө өзгөчөлүктөрүнө ээ. Аралыктан окутууда билим берүү процессин уюштуруу күндүзгүдөй эле татаал процесс, бирок интерактивдүү маалыматтык жана санариптик технологиялардын негизинде уюштурулат.

Дистанттык окутууга өзгөчө кызыгуу жараткан педагогикалык технологиялардын катарына окуучулардын топтук иштешине, биргелешип окууга, таанып билүү процессине жана ар кандай маалымат булактары менен иштөөгө багытталган технологиялар кирет. Дал ушул технологиялар изилдөө иштерин, көйгөйлүү методдорду кеңири колдонууну, биргелешкен же жекече иш-аракеттерде алган билимдерин колдонууну, өз алдынча сынчыл ой жүгүртүүнү гана эмес, баарлашуу маданиятын, ар кандай социалдык иш-аракеттерди аткарууга мүмкүнчүлүктү камсыз кылат. Биргелешкен иш-чаралардын жүрүшүндөгү ролдорду бөлүштүрүп аткаруу. Ошондой эле, бул технологиялар окуучуларга багытталган билим берүү маселелерин натыйжалуу чечет.

Окуу процессин уюштурууда дистанттык окутууну уюштуруунун негизги түрлөрүн бөлүп кароого болот:

1. Электрондук журнал жана күндөлүк: бардык окуу материалдары, файлдар (видеолор, аудио жазуулар, тесттер, сурамжылоолор ж.б.), кагаздагы окуу китептериндеги материалдар жана үй тапшырмалары окуучуларга электрондук почта аркылуу билдирүүлөр менен жөнөтүлөт.

2. Булут технологиясынын кызматтары: документтер, календарь, почта, бланктар, баарлашуу, файлдарды сактоо. Мындай кызматтар жаңы материалдарды онлайн режиминде изилдөөгө, өткөндөрдү кайталоого, практикалык көнүгүүлөрдү аткарууга, көйгөйлүү кырдаалдарды талкуулоого, ой чабуулу жана талкууларды, интерактивдүү тесттерди өткөрүүгө, ресурстар менен өз алдынча иштөөгө жана окуучулар менен кызматташууга мүмкүнчүлүк берет. Эң популярдуу Microsoft Office 365, Google Suite жана MyOffice.

3. Билим берүү мектептин жана мугалимдердин жеке сайттары, анда жаңы темаларды өз алдынча үйрөнүү үчүн тапшырмалар жана материалдар жөнүндө, билим берүү ресурстары жөнүндө маалыматтарды жайгаштырууга болот. Чат, сурамжылоо ж.б. түзүү аркылуу мугалим менен окуучулардын өз ара аракеттенүүсү үчүн кайтарым байланыш талап кылынат. Сайттардын модерациясы маанилүү болуп саналат.

4. Видеоконференциялар (видео сабактар) адатта катышуучуларга жөнөтүлгөн электрондук почта билдирүүлөрүнүн же кирүү үчүн шилтемеси бар кулактандыруунун негизинде өткөрүлөт. Учурда видео конференцияларды уюштуруу боюнча эң популярдуу кызматтар Skype, Microsoft Teams, Zoom, Google Meet тиркемелери болуп саналат.

5. Билим берүү платформалар. Бүгүнкү күндө тармакта ар бир мугалим өз ишинде колдоно турган билим берүү аянтчаларынын чоң тандоосу бар. Бул ресурстардын бардыгы ар кандай предметтер, темалар, багыттар боюнча интерактивдүү материалдарды сунуш кылат.

Окшош мүмкүнчүлүктөргө ээ көптөгөн программалар бар, бирок мугалимдер тийиштүү минимумдан чыгышы керек, бул ар кандай изоляциядагы колдонуучулар үчүн аралыктан окутууда өз ара аракеттенүү милдетин кыйла жеңилдетет. Билим берүү процессинде жөн гана кызыгуудан жаңы программага өтүү акылга сыйбас нерсе, бирок, албетте, кесиптештер менен биргеликте жаңы нерселерди издөө, үйрөнүү, аракет кылуу зарыл жана мүмкүн. Бул сунуштарда биз мугалим койгон маселелердин максимумун чечүүгө мүмкүндүк берген программалардын оптималдуу минимумунун принцибинен келип чыктык.

Педагогикалык кызматкерлердин жана ата-энелердин (юридикалык өкүлдөр) аралыктан окутууну уюштуруудагы функциялары

Билим берүүчү мектептин администрациясы:

• мектепте аралыктан окутууну уюштуруу жөнүндө буйрук чыгарат;

• аралыктан окутууну уюштуруу жана колдоо боюнча окутуучуларды методикалык камсыздоону уюштурат;

• мектептин билим берүү мамилелеринин бардык катышуучуларына (мугалимдерди, окуучуларды, ата-энелерди (мыйзамдуу өкүлдөрдү) жана башка кызматкерлерди) аралыктан окутууну уюштуруу жөнүндө маалымдайт;

• Аралыктан окутууну уюштуруу жана колдоо боюнча акысыз кеңештерди алуу мүмкүнчүлүгү жөнүндө мугалимдерге маалымдайт: Электрондук мектеп платформасы менен иштөө боюнча колдоо көрсөтүү кызматынын күнү-түнү номери боюнча: Мисалы, УИТМЛде “Мультимедиялык лабораторияда” IT команданын жардамы менен бардык мугалимдерге, ата-энелерге окутуп үйрөтүү жумуштары кайсы убакыт болбосун жүргүзүлүп турду;

• мугалимдин техникалык колдоосун көзөмөлдөйт (планшет / ноутбук / компьютер, Интернетке кирүү, керектүү программалык камсыздоо жана ага кирүү). Мугалимдерди керектүү шаймандар менен камсыз кылат, электрондук почта даректерин текшерет, электрондук журналдагы жана күндөлүктөгү иш жүзүндөгү иштер;

• мектеп кызматкерлеринин эмгек тартибинин сакталышына көзөмөл жүргүзөт;

• билим берүү программаларын ишке ашырууну камсыз кылууга багытталган иш-чаралардын аткарылышын контролдойт;

• иштөө режимине өтүү жөнүндө мектептин веб-сайтына маалымат жайгаштырат;

• окуучулар тарабынан билим берүү программаларын толук кандуу ишке ашырууну камсыз кылууга багытталган иш-чараларды иштеп чыгууну камсыз кылат, мугалимдер менен биргеликте окуучулардын билим берүү ишмердүүлүгүн уюштуруу тутумун аныктайт: түрлөрү, жумуш орундарынын саны, окутуунун формасы (аралык, үй-бүлөлүк ж.б.), окуучулар тарабынан тапшырмаларды кабыл алуу жана аларга аткарылган иштерди берүү шарттары;

• билим берүү процессинде колдонууга уруксат берилген тиркемелердин, электрондук ресурстардын жыйындысын аныктайт. Бардык сабактар ​​боюнча бирдей аталыштагы санариптик ресурстардын параллелдерин жана керектүү топтомун эске алуу менен, санариптик ресурстардын топтомун минималдаштыруу сунушталат. Ушуга байланыштуу, ар бир параллель, ар бир класс жана ар бир предмет боюнча педагогикалык кеңештерди уюштуруу жана аралыктан окутуунун ресурстарын аныктоо максатка ылайыктуу;

• ырааттуу видео чаттарды (Skype сабактары, вебинарлар ж.б.), контролдук иш-чараларды (тесттер, кредиттик документтер), үй тапшырмаларын жөнөтүү жана кабыл алуу графигин, консультация сааттарын камтыган ырааттуу форматтын графигин жана графигин түзөт;

• мектептин иш планына ылайык педагогикалык жамааттын окуу, илимий-методикалык, уюштуруучулук жана педагогикалык ишин уюштурат;

• аралыктан окутуу тапшырмалары жана баалоо критерийлери, анын ичинде контролдоо иштери жана аралык аттестация иштери боюнча баалоо жөнүндө жобого өзгөртүүлөрдү киргизет. Карантиндин активдүү күндөрүндө окуучулардын ишмердүүлүгү учурдагы контролдоо жана аралык аттестация жөнүндө жобого ылайык бааланат. Баалоо окуучулар тарабынан оң натыйжаларга жетишүү жагынан гана берилиши мүмкүн, мындай учурда журналга коюлат.

Педагогдор:

Карантинге байланыштуу же башка себептерден улам, окуучулар үчүн климаттык шарттарга байланыштуу күндүзгү окуу бөлүмүн жокко чыгаруу мезгилдери педагогикалык жана башка окуу жайлардын кызматкерлеринин жумуш убактысы болуп саналат. Мугалимдердин иштөө убактысынын узактыгы окуу жүктөмү менен аныкталат.

• окуучулар тарабынан билим берүү программаларын толук көлөмдө иштеп чыгууну камсыз кылуу максатында иш программаларын түзөтүүнү жүргүзүү;

• өз предмети боюнча аралыктан окутуу үчүн ылайыктуу ресурстарды жана тиркемелерди аныктоо. Бирдей параллелде иштеген мугалимдер менен биригип, ырааттуу санариптик ресурстарды жана шаймандарды колдоно алуу;

• ар бир параллелдик окуучулар үчүн санариптик ресурстардын жана куралдардын тизмесин жана кыскача сүрөттөмөсүн түзүп, педагогикалык кеңеш жана методикалык бирикмеде макулдашып бекитүү;

• физикалык тарбия, визуалдык искусство, музыка ж.б.у.с., ошондой эле чыгармачыл жана дизайнердик иштер үчүн материалдарды тандап алуу;

• чыгармачыл жана долбоордук иштөө түрүндө үй тапшырмаларын иштеп чыгуу, класстын окуучуларынын аралыктан өз ара аракеттенүү менен топтук ишин уюштуруу;

• мүмкүн болушунча, мугалимдер электрондук сабактар ​​базасын түзүү жана топтоо боюнча сабактарды андан ары билим берүү процессинде колдонуу үчүн жазышат.

Активдүү күндөрдөн жана карантинден кийин, предметтик мугалимдер, эгерде зарыл болсо, окуучулар менен кошумча сабактарды (консультациялар, ар кандай түрдөгү сабактар ​​ж.б.) өткөрүшөт.

Класс жетекчисинин милдетин аткаруучу мугалимдер:

• белгилүү бир убакытта иш жүзүндө катышып жаткандарга, аралыктаны билим алгандарга жана ооруп калган окуучуларга (аралыктан да билим ала албагандарга) күн сайын байкоо жүргүзүүнү уюштуруу;

• окуучулардын дистанциялык форматта билим алууга даярдыгын көзөмөлдөө: компьютердин / ноутбуктун / планшеттин / Интернетке мүмкүнчүлүгү бар телефондун болушу; баланын жана ата-эненин электрондук почтасы; Skype дареги (же видео менен иштешүү үчүн башка ресурс);

• ата-энелерден акыркы маалыматтарды чогултуу (телефон, электрондук почта, баланын жана ата-эненин жашаган жеринин дареги);

• класстагы бардык окуучулардын предметтик мугалимдер менен өз ара аракеттенишин көзөмөлдөө, учурдагы кырдаалга ээ болуу;

• класстын окуучулары менен үзгүлтүксүз видео байланышты уюштуруу (техникалык жактан мүмкүн болсо). Билим берүүнүн көз карандысыздыгын калыптандыруу, түрткү берүү үчүн ушул баарлашуунун темаларын ойлонуп көрүңүз. Эгерде мектепте психолог болсо, ал дагы киргизилет;

• ата-энелерге (мыйзамдуу өкүлдөргө) санариптик билим берүү ресурстарын, виртуалдык музейлерди, көргөзмөлөрдү жана кинотеатрларды пайдалануу менен окуучуларга билим берүүчү жана кызыктуу иш-чараларды уюштуруу мүмкүнчүлүгү жөнүндө маалымат берүү;

• Ата-энелерге окуучуларга аралыктан окутуунун жүрүшү жөнүндө маалымат берүү форматын жана үзгүлтүксүздүгүн аныктоо;

• ата-энелерге маалымат берүү үчүн текшерүү баракчасын даярдоо.

Окуучулардын ата-энелери (мыйзамдуу өкүлдөрү) төмөнкүлөргө укуктуу:

• активдүү жана карантиндик күндөрдө мектептин ишин уюштуруу тартиби менен таанышуу;

• балага билим берүү формасын өз алдынча чечет.

Ата-энелер мектеп менен биргеликте балдарынын билим берүү программаларын иштеп чыгууга жооптуу. Кадимки окутуудагыдай эле, ата-энелер да мектептеги баланын физикалык катышуусуна жооп беришкен, ошондой эле алар тапшырмаларды аткаруу, сабакта болуу жана үй тапшырмаларын аралыктан аткартып окутуу үчүн жооптуу болушат.

БИЛИМ БЕРҮҮ мектептерине аралыктан окутууну уюштуруу боюнча кыскача нускамалар

1-кадам. Ар бир сабак боюнча окуу планына ылайык жүгүртмө, консультациялардын жүгүртмөсүн, текшерүү жана контролдоо иштерин түзүү. Мектептин жүгүртмөсүндө класс боюнча дифференциациялоо жана сабактын убактысын 30 мүнөткө чейин кыскартуу каралышы керек.

2-кадам. Аралыктан окутууну уюштуруу боюнча жергиликтүү актыны (буйрукту, жобону) иштеп чыгуу жана бекитүү, анын ичинде окуучуларга окуу-усулдук жардам көрсөтүү тартибин аныктайт (мисалы, жеке консультация) жана окуу процессинде предметтер формативдик жана суммативдик баалоолорду жүргүзүп туруу керек.

3-кадам. Окутуунун формаларын жана инструменттерин тандоо. Билим берүү мектептери билим берүүнүн мазмунун, окуу-методикалык камсыздоону тандоону, алар ишке ашырган билим берүү программалары үчүн билим берүү технологияларын эркин аныкташат ("Кыргыз Республикасынын Билим берүү жөнүндө" Мыйзамында көрсөтүлгөндөй), ал эми мугалимдер төмөнкүлөргө укуктуу: окутуунун жана тарбиялоонун педагогикалык жактан негизделген формаларын, каражаттарын, ыкмаларын тандоо жана пайдалануу эркиндиги.

4-кадам. Иштөө программаларынын технологиялык карталарын окутуунун формалары боюнча толуктоолорду киргизүү (лекция, онлайн консультация).

5-кадам. Аралыктан билим берүү технологияларын колдонуу менен билим берүү программасын же анын бөлүктөрүн жүзөгө ашыруу жөнүндө окуучуларга жана алардын ата-энелерине маалымат берүү.

6-кадам. Техникалык мүмкүнчүлүктөргө ылайык ар кандай санариптик билим берүү ресурстарын пайдалануу менен окуу порталында (веб-сайтта) же башка платформада тренингдерди, консультацияларды, вебинарларды уюштуруу. Эгерде Интернетке кирүү мүмкүнчүлүгү жок болсо, анда тапшырманын, материалдын же окуу китебинин баракчаларын көрсөткөн көрсөтмөлөрдүн басып чыгарылышын ж.б.у.с.

7-кадам. Автоматташтырылган информациялык системада (мектеп үчүн ылайыкталып иштелип чыккан билим берүү платформаларында) окуу процессинин натыйжаларын анализдеп эсепке алуу менен жыйынтыктарды чыгаруу.

Якласстын санариптик билим берүү ресурстарын колдонуп, аралыктан окутуу (мисал катарында).

YaKlass - популярдуу окуу материалдары боюнча даяр материалдык базанын жана башталгыч, негизги, орто жалпы билим берүү боюнча мамлекеттик билим берүү стандарттарына ылайык жана болжолдуу негизги билим берүү программаларын эске алуу менен иштелип чыккан 16 триллион тапшырмага негизделген санариптик билим берүү ресурсу.

Ресурс Россияда 2013-жылы түзүлгөн. 2020-жылдын апрелине карата 8 миллион окуучу колдонуп жатат.

Интернетте www.yaklass.ru дарегинде жайгашкан.

Окуу платформасында Базистик окуу планы боюнча деңгээлдер боюнча предметтер төмөндөгүчө жайгашкан:

- жалпы башталгыч - 1-4-класстарды;

- жалпы негизги - 5-9-класстарды;

- орто жалпы - 10-11-класстарды.

Ар бир сабак мугалимдерге арналган материалдардан, окуучулар үчүн теориялык жана практикалык материалдардан турат, аларды окуп бүткөндөн кийин, бир заматта автоматтык текшерүү жүргүзүлөт, эгерде тапшырма туура эмес аткарылса, анда окуу өз каталарыбыз менен жүргүзүлөт, анализ тапшырмаларды чечүү кадамдарынын (Я+ колдонуучулары үчүн) жаңы варианттары менен чексиз көп аракеттер бар жана мугалимдер белгилүү бир окуучунун же бүтүндөй класстын билимин жана берилгендигин талдоо үчүн уникалдуу мүмкүнчүлүк алышат, бул аларды курууга мүмкүндүк берет жекече билим берүү маршруттары боюнча иштөө шарттарын түзөт.

Ресурстун негизги артыкчылыктарынын бири - мугалимдерге автордук чыгармачыл оригиналдуу тапшырмаларды түзүп платформага киргизүү аркылуу окуучулары жана кесиптештери менен окуу материалдары менен бөлүшүү мүмкүнчүлүктөрүнө ээ болушат.

Колдонулган адабияттар:

1. Апатова, Н.В. Информационные технологии в школьном образовании [Текст] / Н.В. Апатова. – М.: Школа-Пресс, 2002. – 120 с.

2. Босова, Л.Л. Какие электронные образовательные ресурсы нужны современной школе [Электронный ресурс] Режим доступа: https://infourok.ru/doklad-na-temu-elektronnie-obrazovatelnie-resursi-dlya-sovremennoy-shkoli-927261.html

3. Буторина Т.С., Ширшов Е.В. Дидактические основы использования информационно-педагогических технологий в подготовке электронного учебника. [Текст] / Т.С. Буторина, Е.В. Ширшов // Открытое образование. – М., 2001. – №4. – С. 38-41.

4. Калдыбаев, С.К. К концепции создания электронных учебников [Текст] / С.К. Калдыбаев, Д.М. Ажыбаев, М.М. Бекежанов // Проблемы школьного образования. Материалы международной конференции. – Бишкек, 2000. – С. 115-118.

5. Программа развития информационно-коммуникационных технологий в Кыргызской Республике (В редакции постановления Правительства КР от 11 августа 2006 года №573) / [Электронный ресурс]. Режим доступа: http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/53393