Ұлттық аспаптар

Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік: Қазақ  халқының ұлттық аспаптарымен таныстырып,  оның түрлері мен құрылысын меңгере білу; 2.Дамытушылық: Ауызекі тілде сөйлету арқылы тіл байлығын дамыту,сөздік қорын кеңейту, өнерге қызығушылығын арттыру, топпен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру; 3. Тәрбиелік: Оқушыларды қазақ халқының мәдениетіне, өнеріне баулу.

Ұлттық аспаптардың түрлері

Үрмелі

Ұрмалы

Ішекті

Үрмелі аспаптарға – сырнай, сыбызғы, қамыс сырнай, үскірік, т.б.

Ішекті аспаптарға – домбыра, қобыз, жетіген, шертер, шаңқобыз.

Жаңа сөздер Қос ішекті-двухструнный                               тиек-деревянная подставка под струны аспап- инструмент          перне-поперечные деления на струнных иструментах  қыл- конский волос                     үйеңкі- клен                 емен- дуб                       қарағай-сосна

Домбыра      Домбыра-қазақ халқының ертеден келе жатқан қос ішекті музыкалық аспабы. Қазақ өзінің тарихын,өмірін, сезімін домбыра арқылы жеткізген. Домбыраның шанақ, мойын, тиек, ішек, перне сияқты бөліктері бар. Домбыраны шырша, қарағай  т.б ағаштардан жасайды. Ал домбыраның ішегін, пернесін қойдың ішегінен жасаған. Домбырамен күй тартуға,әнді сүйемелдеуге болады.

Қобыз        Қобыз — ерте заманнан келе жатқан қазақ халқының екі ішекті ысқышпен ойналатын аспабының бірі. Өзіндік жасырын сыры мол, адамның еркіне көне қоймайтын, күрделі аспап. Ішегі жылқының қылынан жасалады. Қобыз аспабының екі ішектісімен бірге – үш, төрт ішектілер және «нар қобыз», «жез қобыз» деп аталатын түрлері де бар.Қобызды ағаштан шауып немесе құрап жасайды. Беті жартылай терімен қапталады.

Мәтін бойынша сұрақтар құрастырамыз.

Етістіктің райлары

Домбыра -қазақ халқының ертеден келе жатқан қос ішекті музыкалық аспабы. Қазақ өзінің тарихын,өмірін, сезімін домбыра арқылы жеткізген. Домбыраның шанақ,мойын,тиек,ішек,перне сияқты бөліктері бар. Домбыраны шырша,қарағай т.б ағаштардан жасайды.

Домбра - казахский двухструнный щипковый музыкальный инструмент. Применяется в качестве аккомпанирующего и сольного, а также основного инструмента в казахской народной музыке. Исполнения на домбре музыкальных композиций является любимой формой художественного творчества казахов.

Dombra is the most widelu used Kazakh folk instrument. Domra can be met in eadc yurta; it was referred to as one the most hecessary. There are two types – western and eastern. Different shapes of the domra were caused by the feautures of two performance traditions.

Сабақты бекіту. 1. Ұлттық аспаптар қаншаға бөлінеді? 2. Үрмелі аспаптарға қандай аспаптар жатады? 3.Ішекті аспаптарды атаңдар. 4. Асатаяқ аспаптардың қай түріне жатады? 5. Домбыра аспабы қандай бөліктерден тұрады? 6.Қобыздың қандай түрлерін білесіңдер? 7. Жетіген аспабына байланысты қандай аңыз айтылған?

Үй тапсырмасы: “Ұлттық аспаптар”деген тақырыпқа эссе жазып келеміз.