Санды және әріпті өрнек

Пәні: Математика

Сыныбы: 4 сынып

Cабақтың тақырыбы:Санды және әріпті өрнектер.

Сабақтың мақсаты: Санды,әріпті өрнектерді құру,оқу және жазу,салыстыру,

олардың мәндерін табу біліктігін қалыптастыру; көбейту

мен бөлу амалдарына байланысты есеп шығаруын

біліктігін жетілдіру; талдай және салыстыра білу қабілетін

дамыту.

Түрі: білімін жетілдіру сабағы.

Әдісі: сұрақ-жауап, талдау, іздену,салыстыру.

Көрнекілігі: суреттер, сызбалар, геометриялық фигуралар.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: амандасу,түгендеу, оқушы зейінін сабаққа аудару.

Жаңа ғана ояндық, Керілдік те созылдық.

Есінедік ақырын, тұру бізге тым қиын.

Оң жақтағы көршіге, сол жақтағы көршіге,

Сәлем бердік ал енді,бастау керек сабақты.

Алақанды соққылап, Табанменен тепкілеп, Иықты да қозғаймыз.

Содан кейін бәріне: «Қайырлы таң» дейміз біз.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: № 7

ІІІ .Білімін тексеру: Математикалық диктант.

20 + 30 = 50 25-15 = 10 45+15= 60

20 ∙ 2 = 40 30 ∙ 3 ∙ 90 6 ∙ 2 = 12 ∙∙∙∙∙

ІҮ. Жаңа білімге дайындық:

--Балалар,сендер 1-сыныптан бері қарай айтылып келе жатқан жалпы өрнек, оның ішінде санды және әріпті өрнек не екендігін ажырата білесіңдер. Сол сияқты мұнда өрнектің нақты түрлері болып табылатын косынды, айырма, көбейтінді және бөлінді ұғымдарын да білетін болдыңдар. Егер өрнекте бірнеше арифметикалық амал болса, онда өрнектің аталу жағдайына, яғни өрнектің нақты атының ең соңғы орындалатын амалға байланысты болады.

№1Мұнда өрнектердін; бір-бірінен айырмашылыктарымен қатар"олардың ұксастығы, сол сияқты санды өрнектердің мәнін бірден табуға болатындығы, ал әріпті өрнектің мәнін табу үшін оның құрамындағы әріпке сан мәнін беру керек екендігі баса ескертіледі.

а+5; (34+10) -2; 23 • 4+9; х+9=17 • 6; 72 ; х=24 : 3;
(45+25) : 5; 90-10 • 5; х-3; Ь • 6; 194272 : 9+20; 12 : х+24 : 8; (*+2)+16 ■ 4; 34-8=13 • 2.

Жазулардың ішінен санды өрнектерді теріп жаз жөне оқы. Әріпті өрнектерді теріп жаз және оқы.

Қай жазуларды санды және әріпті өрнек деп айтуға болмайды? Неліктен?

№2. Санды өрнек түрінде жазып көрсет және оқы:

а) 15-ті 5-ке арттырып, көбейтіндіні 2 есе кеміт; (15+5):2=

ә) 32-ні 2 есе арттыр және көбейтіндіден 24-ті азайт; (32*2)-24=

б) 27-ден 2-ні азайтып, айырманы 5 есе кеміт; (27-2):5=

в) 69-ды 3 есе кемітіп, бөліндіге 20-ны қос. (69:3)+20=

№3. Әріпті өрнек түрінде жазып көрсет және оқы:

а) Ойлаған санды 3-ке кемітіп, айырманы 2 есе арттыр; (а-3)*2
ә) 32-ні 2 есе кеміт және оған ойлаған санды кос; (32:2)+х

б) Ойлаған санға 2-ні қосып, қосындыны 5 есе арттыр; (х+2)*5

в) 69-ды 3 есе арттырып, көбейтіндіден 20-ны азайт. (69*3)+20

в) 39207: 3-4017;

г) 55200 :3+80316 :4;
ғ) 7890 • 6-6548 • 5.

Бұл өрнектердің мәнін табуға болады ма?

• Әріпті өрнектің мәнін қандай жағдайда табуға болады?

Қорытынды.

Әріпті өрнек дегеніміз, белгісіз саны әріппен белгіленген өрнек. Әріптердің орнына қоюға болатын өрнектердің мәндері қажет.

№5. Әріпті өрнектің мәнін тап:

а • 3019, а=2, 3, 4, 5.

2• 3019=6038 4• 3019=12076

3• 3019=9057 5• 3019=15095

№6. а) 32 г т -- 4 шеге 32г:4(ш)=8г

Жасады

400 г т-- ?шеге 400г:8г=50 (ш)

Жауабы:50 шеге.

ә) Ұзын шеге—7 жәшік --? кг

Жіберілді 200 кг

Қысқа шеге—13 жәшік --?кг

200:(7+13)=10 кг

7*10=70 кг 13*10=130кг

Жауабы:ұзын шеге 70 кг,қысқа шеге130кг

№7Ауызша орындау.

4кг—264тг 264:4=66 тг 66*40=2640 тг

Тұрады

40кг-- ?тг Жауабы:2640тг.

ә) Қара тақия—5 --?тг

Алды 5841тг

Көк тақия—4 --?тг

5841:(5+4)=5841:9=649тг

649тг*5=3245тг 649тг*4=2596тг

Жауабы:қара тақия 3245тг, көк тақия 2596тг.

№8. а) Тік төртбұрыштың жарты периметрін өрнек түрінде жаз, оның қабырғалары: а) 3 дм жөне 7 дм; ә) 5 дм және х дм.

Р=3дм+7дм Р= 5дм+хдм

ә) Шаршының жарты периметрін өрнек түрінде жаз, оның қабырғасы: а) 8 дм; ә) а дм.

ә) Р= 8дм*2 Р= адм*2

(8 аяқ)

ҮІІ. Бекіту: Бүгінгі сабақта не істедік? Саған не ұнады? Не қиын? Не оңай?

ҮІІІ: Үйге тапсырма: № 4,9. 96 бет. Бағалау