План-канспект урока па беларускай мове "Неразвітыя і развітыя сказы"

План-канспект урока беларускай мовы ў 5 класе

Тэма: Неразвітыя і развітыя сказы

Мэта: стварэнне ўмоў для фарміравання ведаў пра будову простага неразвітага і развітага сказаў

Задачы:

• навучыцца адрозніваць простыя неразвітыя ад простых развітых сказаў і дапаўняць неразвітыя сказы даданымі членамі сказа;

• выявіць ролю неразвітых і развітых сказаў у маўленні;

• развіваць творчыя і камунікатыўныя навыкі;

• развіваць арфаграфічную пільнасць;

• садзейнічаць выхаванню беражлівых адносін да прыроды.

Тып урока: камбінаваны ўрок.

Абсталяванне: вучэбны дапаможнік для 5 класа, раздатачны матэрыял з заданнямі, карціна Міхаіла Іваненкі “Асенняя мелодыя”.

Ход урока

І. Арыентацыйна-матывацыйны этап

Псіхалагічны настрой вучняў на ўрок.

Вось ужо звінеў званок,

Запрасіў нас на ўрок.

Добры дзень, я вас вітаю,

Да заняткаў запрашаю.

Хай занятак будзе плённым,

І цікавым, і натхнёным.

Поспехаў я вам жадаю,

Калі што – я паспрыяю.

Паведамленне тэмы ўрока. Мэтавызначэнне

Слова настаўніка: Тэма нашага ўрока: “Неразвітыя і развітыя сказы”. Звернем увагу на правільную пастаноўку націску.

Сёння кожны з вас павінен навучыцца размяжоўваць неразвітыя і развітыя сказы і выяўляць іх ролю ў маўленні.

Дзеці, дапамажыце мне размеркаваць карткі: што мы ведаем, што ўмеем, аб чым даведаемся і чаму навучымся.

Ведаем: 1) галоўныя члены сказа;

2) даданыя члены сказа;

умеем: 1) вызначаць галоўныя члены сказа;

2) вызначаць даданыя члены сказа;

даведаемся: неразвітыя і развітыя сказы;

навучымся: 1) складаць неразвітыя і развітыя сказы;

2) знаходзіць у тэксце неразвітыя і развітыя сказы.

Праверка дамашняга задання (практыкаванне 169)

Актуалізацыя ведаў

Слова настаўніка: Назавіце галоўныя члены сказа. На якія пытанні адказвае дзейнік? Выказнік? Як яны падкрэсліваюцца ў сказе?

Дапоўніце: даданыя члены сказа – гэта…

На якія пытанні адказвае дапаўненне? Азначэнне? Акалічнасць?

Як даданыя члены падкрэсліваюцца ў сказе.

ІI. Аперацыйна-пазнавальны этап

Слова настаўніка: Звернемся да падручніка на старонцы 103. Пазнаёмімся з правілам.

Першы абзац чытае 1 вучань, другі абзац чытае 2-гі вучань, трэці абзац – трэці.

-Які вывад мы зробім з прачытанага правіла?

- Дзеці, я прапаную наш урок прысвяціць …

А чаму мы прысвецім наш урок, падкажа загадка:

Лісты рознакаляровымі сталі і з дрэў упалі. Значыць гэта да нас прыходзіць і дажджы з сабой прыносіць…? (Восень)

- Сёння мы з вамі будзем гаварыць пра восень.

У вас на сталах ляжаць карткі з заданнямі. Давайце звернемся да задання пад нумарам 1.

Адзін вучань ідзе да дошкі выконваць гэтае заданне.

Заданне 1: Запісаць сказы, падкрэсліць граматычную аснову. Назваць неразвіты і развіты сказы

Спадцішка падкралася залатая восень. Ападае лісце.

Ці зразумела вам слова “спадцішка”? Хто можа з класа растлумачыць значэнне гэтага слова? Падабраць сінонім?

Давайце запішам гэта слова: спадцішка – ціха, непрыкметна.

Заданне 2. Даць загаловак тэксту. Вызначыць тып маўлення. Уставіць арфаграмы, выпісаць неразвіты і развіты сказ.

Восень. Пр…рода змяняе свае фарбы. Лісты жаў...еюць. Дзьме х…лодны ве…ер.

(Адзін вучань чытае ўмову і сам тэкст.)

Адказы вучняў

Фізкультхвілінка

Устаньце, дзеткі, усміхніцеся,

Зямлі нашай пакланіцеся

За шчаслівы дзень учарашні.

Усе да сонца пацягніцеся,

Улева, управа нахіліцеся,

Верацёнцам пакруціцеся.

Раз прысядзьце, два прысядзьце

І за парты ціха сядзьце.

Заданне 3.

Слова настаўніка: Давайце звернемся да карціны. Аўтарам гэтай карціны з’яўляецца мастак Міхаіл Аляксандравіч Іваненка. Ён удзельнічаў ў шматлікіх выставах у Еўропе. Карціны мастака знаходзяцца ў мастацкіх галерэях Расіі, ЗША, Еўропы.

Якую пару года вы бачыце на карціне? Як мог назваць сваю карціну мастак? Апішыце карціну.

Прыем “Канструктар сказа”: У вас на сталах ляжаць канверты з заданнямі. На лістах дадзены словы, з якіх вы павінны скласці сказы. Гэтыя сказы звязаны з нашай карцінай.

Зачытайце, якія сказы ў вас атрымаліся. У каго атрымаліся іншыя сказы?

Запішыце сказы і дапоўніце іх даданымі членамі.

Наступіла восень.

Лісце ападае.

Дрэвы пажаўцелі.

III. Кантрольна-ацэначны і рэфлексійны этап

Восень у госці да нас прыйшла і з сабою прынесла …? Што? Скажыце наўздагад, ну вядома… (лістапад)

У нас на сталах ляжаць рознакаляровыя лісты, з дапамогай якіх мы будзем правяраць наш тэст: А)чырвоны Б)жоўты В)аранжавы

Выкананне тэста на картках

1. Сказы, у склад якіх уваходзіць толькі дзейнік і выказнік, называюцца :

а) развітымі;

б) неразвітымі;

2. Сказы, у якіх, акрамя дзейніка і выказніка ёсць даданыя члены, называюцца:

а) развітымі;

б) неразвітымі;

3. Адзначце неразвітыя сказы:

а) Дождж пайшоў;

б) Наступіла залатая восень;

в) Вецер шуміць.

4. Адзначце развітыя сказы:

а) Насоўваецца хмара;

б) Лінуў моцны дождж;

в) Падуў моцны вецер.

Праверка тэста. Гэтыя лісточкі пакіньце сабе на памяць аб нашым ўроку. Можаце выкарыстаць іх у якасці закладак.

Рэфлексія

Слова настаўніка: Ці памятаеце вы, што такое фразеалагізм?

Фразеалагізм – гэта ўстойлівыя спалучэнні слоў з непадзельным значэннем.

На дошцы запісаны фразеалагізмы, звязаныя з працоўнай дзейнасцю. Кожны вучань падбірае фразеалагізм, які адпавядае яго працы на ўроку.

Падыміце лісты тыя, хто лічыць, што гэты фразеалагізм адносіцца да вас.

Каша ў галаве -блытана разважаць

Маланкаю смаліць-нешта хутка рабіць

Да сёмага поту-добра працаваць

Дамашняе заданне, яго тлумачэнне.

Параграф 24, практыкаванне 176 або практыкаванне 173.

Выстаўленне і каменціраванне адзнак.