Оралым – Атамекенім

Батыс Қазақстан обл, Ақжайық ауданы О.Исаев ОЖББМ

Досмакова Ш. Н. Бастауыш сынып мұғалімі

Сабақтың тақырыбы: Өсімдіктердің көбеюі
Сабақтың мақсаты: 1. Өсімдіктердің тұқымнан көбейетінін көрсету,
өсімдік және оның мүшелері жайында
ұғымдарды қалыптастыру.
2.Танымдық тапсырмалар, сұрақтар арқылы
оқушылардың дүниетанымын, шығармашылық
қабілеттерін дамыту.
3.Табиғатқа деген ізгілік сезімдерін ояту,
табиғатты сүюге, өсімдіктерге қамқорлық
жасап, күте білуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, суреттермен жұмыс, түсіндіру.
Сабақтың көрнекіліктері: сюжетті суреттер, слайдтар.

Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі.
Психологиялық дайындық.

Табиғат біздің анамыз,
Табиғатқа баламыз.
Иіліп сәлем береміз,
Біз әдепті баламыз.

Балалар, сабақта денемізді тік ұстап, партада түзу отырамыз.
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.
3 — 4 оқушыдан түсінгендерін сұрау.
Сұрақтар арқылы білімдерін бекіту.
1. Жемістер нешеге бөлінеді?
2.Шырынды жемістерді ата?
3.Құрғақ жемістерді ата?
4.Тұқымы ішінде болатын жемістерді ата?
5. Шикі күйінде пайдаланатын жемістерді ата?

ІІІ.Жаңа сабақ.
1.Кіріспе әңгіме.
«Ой қозғау»
Сұрақ — жауап:
— Табиғатты нелер құрайды?
— Аспан, ай, күн, жұлдыз, тау, тас, ағаш, көл, аң, жануарлар.
— Табиғат нешеге бөлінеді?
— Тірі табиғатты ата. – Өсімдік, жануарлар, адам.
— Өлі табиғатты ата. – Жер, ай, су, күн, ауа, күннің жылуы, жарығы.
Ендеше өсімдік табиғаттың бір бөлігі екен. Өсімдіктер орманда, далада, тауда да, суда да өседі.Бүгін біз осы өсімдіктердің қалай көбейтіндігі туралы білетін боламыз.

Біздің елімізде өсімдіктердің түрлері өте көп. Өсімдіктердің тіршілік ету мерзім әр түрлі. Кейбір өсімдіктер бірнеше ай, енді біреулері ұзақ уақыт тіршілік етеді. Көбею – барлық тірі табиғатқа тәне қасиет. Көбею дегеніміз — әр өсімдіктің өзі сияқты ұрпақ қалдыруы. Сол өсімдіктің санын көбейту. Өсімдік тұқымнан, пиязшықтан, түйнектен, тамыр сабақтан, қалемшеден, жапырақтан көбейеді.
Өсімдіктер көбіне тұқымдары арқылы таралады. Мысалы, бақбақ өсімдігінің тұқымдары үлпілдек болады. Шамалы жел соқса желмен ілесіп ұша жөнеледі.
Пиязшық – бақша пиязы, қазжуа.
Түйнектен – мысалы, картопты анықтап қарасаңдар, оның бетінде көзшелер бар. Сол көзшеден жерге отырғызған соң тамыр жайып өседі.
Қалемшеден немесе бұтақтан – кез келген ағаштан өскінді кесіп алуға болады.
Жапырақтан – бөлме өсімдігінің кез келгенінің жапырағын алып суға салып қойсаң қалай өскенін көруге болады.
Тамыр сабақ арқылы көбейетін өсімдіктерге арамшөптер жатады. Мысалы сендер жазда бақшада арамшөптерді жұласыңдар, бірақ 3-4 күннен кейін барсаңдар сол жерге тағы да шөптер өсіп тұрғанын көресіңдер (неге ?)
Өйткені олардың жер астында тамырлары қалып қояды екен.

Сергіту сәті
Мұғалім: мына жұмбақтардың жауабын айтыңдаршы
1. Көктемде жерге енемін,
Ылғалда өсіп-өнемін.
Менің өскен жемісім,
Қыс бойғы сенің қорегің. (Тұқым)

2. Аспай піскен,
Қайнамай түскен. (Жеміс)
IV. Оқулықпен жұмыс.
— Дауыстап кезекпен оқыту суреттер бойынша жұмыс
— Тұқым көктеп өсуі үшін қандай ерекше жағдайлар керек?
(су, ауа, топырақ, жылу)

Сәйкестік тесті
1.Бұл не?
өнеді сабақ
өседі тұқым
көбейеді тамыр
қурайды гүл

2.Қай бөлігі пайдалы?
картоп жемісі
қызанақ тамыржеміс
сәбіз дәні
бидай түйнегі

Білімді жинақтау және жүйелеу.
Жедел хат

Көбею — барлық тірі ……………………қа тән қасиет. Өсімдік тұқымнан, пиязшықтан, …………………….., сабақтан көбейеді.Топыраққа еккен тұқымнан жаңа …………………. өніп шығады. Осылай өсімдіктердің жер бетіндегі …………………. жалғасады.

V.Сабақты қорытындылау.

1.Өсімдіктің көбейтетін бөліктерін ата?
2.Қандай өсімдіктер жер асты бөліктерінен көбейеді?
3.Картоп қалай көбейеді?
4.Қандай өсімдіктер жерүсті бөліктерінен көбейеді?
5. «Мұртша» дегеніміз не?

VI. Үйге тапсырма беру.
VII. Бағалау

• «Келісемін, келіспеймін» әдісінде қойылатын сұрақтар.
• Ағаштардың бұтақтарын сындырамыз. Келіспеймін.
• Көктемде әкеммен бірге аулаға жас шыбықтар отырғызамын. Келісемін.
• Саябақта өсіп тұрған гүлдерді аяғыммен басып таптаймын. Келіспеймін.
• Бөлме гүлдеріне су құйып, жапырақтарын дымқыл шүберкепен сүртіп отырамын. Келісемін.
• Өсімдікке зиян келтірген адам- зиянкес адам деп есептеледі. Келісемін.
• Жеген балмұздағымның сыртын кез келген жерге шашып кетемін. Келіспеймін.
• Табиғаттағы өсімдіктерді қорғау, көбейту-әр адамның міндеті.. Келісемін.
• Орман тоғай ішінде оттықпен ойнаймын. Келіспеймін.
• Өсімдіктер -адамның досы. Келісемін.
• Мен өз елімнің табиғатын жақсы көремін. Келісемін.

Көбею — барлық тірі табиғатқа тән қасиет. Өсімдік тұқымнан, пиязшықтан, қалемшеден, сабақтан көбейеді.Топыраққа еккен тұқымнан жаңа өскін өніп шығады. Осылай өсімдіктердің жер бетіндегі көбеюі жалғасады.

Әдебиеттік оқу 2 сынып Өтілген күні: 17.03.17ж Тақырыбы:М. Құрманалин «Кім болғым келеді?» Сілтеме: жоспар, презентация. Мақсаты: Өлеңнің мазмұнын ашады, қорытынды жасайды және белгілі адамдарға еліктеп мамандық таңдауға үйренеді. Күтілетін нәтиже: өлеңнің мазмұнын ашып, қорытынды жасап және белгілі адамдарға еліктеп мамандық таңдайды. Сабақтың әдісі: көшбасшылық, жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту, ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру, оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер, АКТ-ны пайдалану, талантты және дарынды балаларды оқыту, Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау; «Ақылдың алты қалпағы». Пәнаралық байланыс: өзін-өзі тану, музыка, дүниетану, дене шынықтыру, бейнелеу Сабақтың көрнекілігі: кеспе қағаздар, сызғыш суреттері Дереккөз: оқулық, оқыту әдістемесі, ресурстар Сабақ барысы:

Өткізген: Досмакова Ш.Н.

Кім болғым келеді?

Тау мен тасты қопарар Кенші болғым келеді. Достық сәлем апарар Елші болғым келеді. Темір жонар екпінді Токарь болғым келеді... Жолда өткізер көп күнді Шопыр болғым келеді. Ұлағатты атанған Ұстаз болғым келеді. Бармағынан бал тамған Аспаз болғым келеді. Алар озып бәйгені Малшы болғым келеді. Талай жерге әйгілі Әнші болғым келеді. Кеткен жыры ғаламға Ақын болғым келеді. Ақ ниетті адамға Жақын болғым келеді. Ғарышқа ұшқан ағамдай Көкке жеткім келеді. Елім үшін аянбай Еңбек еткім келеді! Мұхтар Құрманалин

Сені өлеңдегі мамандық иелерінің қайсысы қызықтырады?

Осы мамандықтардың қайсысы өнер адамы?

Қайсылары көп оқуды керек етеді?

Өлеңдегі қай мамандық саған таныс емес?

Өз мамандығын таңдап, сүйіп істейтін әр мамандық иесінің бойында жақсы ізгі қасиеттер болу керек. 1.Тігінші болу үшін: ....

Өз мамандығын таңдап, сүйіп істейтін әр мамандық иесінің бойында жақсы ізгі қасиеттер болу керек. 2.Құрылысшы болу үшін: ...

Өз мамандығын таңдап, сүйіп істейтін әр мамандық иесінің бойында жақсы ізгі қасиеттер болу керек. 3.Шахтер болу үшін:...

Өз мамандығын таңдап, сүйіп істейтін әр мамандық иесінің бойында жақсы ізгі қасиеттер болу керек. 4.Мұғалім болу үшін:...

Өз мамандығын таңдап, сүйіп істейтін әр мамандық иесінің бойында жақсы ізгі қасиеттер болу керек. 5.Диқаншы болу үшін: ...

Тақырыбы: «Оралым – Атамекенім.»

Мақсаты: Оқушылардың өз қаласының тарихымен шежіресімен таныса отырып, ізденіске, шығармашылыққа баулу. Өз өлкесінің, қаласының пайда болу шежіресін зерттеп білдіру. Сол қалада өмір сүрген ұлы адамдар және еңбек, соғыс, өнер ардагерлері жайлы мағлұмат жинауға жол сілтеу.

Әдісі : Ойын сайыс түрінде өткізіледі.

Көрнекілігі: Плокаттар, сөзжұмбақтар, шарлар, өлең жолдары.

Барысы.

1 – жүргізуші:Тарихымызда негізгі орын алатын тақырыптардың бірі туған жер, қала, ауыл, аудан тарихын зерттеп білу.Оның тарихи тұлғаларын, қоғам қайраткерлерін, ұлы адамдарын, тарихи кезеңдерін білу жас ұрпақтың қасиетті борышы.

2 – жүргізуші:Енді Батыс Қазақстан жайлы қысқаша мәліметтер бере кетейік Орал –Батыс Қазақстан обылысының орталығы, Саратов – Есік ірі стансасы, жайық бойындағы порты, әуе жолдарының торабы.Қала Жайық өзенінің жағасында, Шоғашылық Жайыққа құяр тұсында орналасқан. Қалаға ірілі –ұсақты 16 елді – мекен қарайды.Орал қалсының орнында бұдан бірнеше мың жыл бұрын скиф, ғұн, авор, печени және қыпшақ тайпаларының мекен – тұрақтары болды.

Енді сыныбымыздың оқушылары Бақыт пен Жарасқанның қала туралы шығармаларын тыңдай кетелік.

1 – жүргізуші: Қалада бүгінгі таңда кәміпорындар мен мекемелерде 19 кітапхана, 45 мектеп кітапханалары, клуб, 3 бристр,

2 мәдениет үйлері,18 техникалық кітапхана, 3 музей, 2 театр, филормония көркем залы, 46 мектеп, 3 жоғарғы оқу орны мен 30 емхана, 4 аурухана жұмыс істейді.

Қала Жайық бойындағы ірі өзен аймағы саналады.Орал – обылысы орталығы Батыс Қазақстан обылыс батысында Астрохань, Волгоград облысы, солтүстігінде Саратов, Самара, Орынбор, Ресеймен, шығысында Ақтөбе обылысымен шекаралас. Шекарасының ұзындығы 2274 км. Батыс Қазақстан обылысы 1932 ж ылы 10 наурызда құрылған. 1962 жылы Орал обылысы болып аталды. Ал 1992 жылы алғашқы аты қайтарылды.Обылыс орталығы Орал қаласы. Қазірге уақытта обылыс құрамында 12 аудан кіреді.

2 – жүргізуші:Туған жердің тарихын білу үлкен ізденісті талап етеді. Сондақтан сыныбымызда «Оралым - атамекенім» атты сайыс өткізбекшіміз.

Ендеше, кешімізді бастауға рұқсат етіңіздер.

1 – жүргізуші: Пай, пай, киелі мынау неткен жер?

Батырлар дүрілдеп өткен жер.

Тұлпарлар дүбірлеп төккен жер.

Ғашықтар бір – бірін өпкен жер.

Саралап сал – сері кеткен жер.

Бас иіп, искен топырағын

Тағынан таймай өткендер!, - деп ақын – ағаларымыз айтқандай бүгінгі сайыс тарихи қала Оралымызға арналады.

2 –жүргізуші: Сайысқа сыныбымыздың «Ұлан» және «Достық» топтары қатысады.Мен сайысты бастамас бұрын әділқазылар алқасымен таныстырып өтейік.

Енді сайыс бағдарламасымен таныс болыңыздар.

І. Таныстыру.

Топтың өзкомандасын таныстырып өтуі.

ІІ. Оралға саяхат.

Екі маршрут көрсетілген сол бойынша аялдамаларды айтып өту.

ІІІ. Орал әуендері.

Бұл өнер сайысы.Бұнда әр команда өз өнерлерін көрсетеді.

ІV. Мақал – мәтел сайысы.

Туған жер, туған ел туралы мақал – мәтел жасыру.

V. Командалық жарыс.

Болашақ қаланың келбетін салу.

1 – жүргізуші: Ендеше сайысымызды бастаймыз.Ортаға І және ІІ топты шақырамыз.

Енді таныстыру бөлімі бойынша әр топ өз топтарын таныстырып өтейін.

( Топтар өз командаларын таныстырып өтеді).

І. «Ұлан» тобы.

Біз ұланбыз, ұланбыз.

Биік ұшар қыранбыз.

ІІ. «Достық» тобы.

Достықтың туын көтеріп,

Алға қадам басамыз.

Өлең: оқитындар:

1. Аралап Ақжайықтың арман бағын,

Сүйсініп келбетіне таңданамын.

Оралым – асыл қалам саған мәнгі

Перзенттік махаббаттан ән арнадым.

2. Пір тұтқан адалдық пен ізгілікті,

Бақытты сәби үні мұзды ертті.

Арулар мекенісің – сұлу Орал.

Тудырған ер Мәншүк пен Қыз Жібекті.

3. Табынар бұрынғы өткен бабасына,

Елдікті аманаттар баласына,

Келеді қанат жайып Ару – қала,

Шаған мен Ақжайықтың жағасында.

2-жүргізуші: Жастықтың оты қайдасың.

Жүректі түртіп қозғамай,

Ғылым біліп пайдасын,

Дүниенің көркін болжамай,-дегендей ендігі сайыс «Оралға саяхат».Сұрақтарды келіп алыңыздар да, 1 минут уақыт беріледі.

2 маршрут автобуспен «Медколледжден» басталады да «Ет комбинатымен» аяқталады.

5 маршрут автубуспен «Медколледжден» басталады да «6 шағын ауданымен » аяқталады.

Жолда кездескен аялдамаларды жазуға 3минут уақыт беріледі.

«Жайнай бер,Оралым» З.Сисенғалиев

Оқитын:Мантай Аружан.

1-жүргізуші: Құлақтан кіріл бойды алар,

Әсем ән мен тәтті күй.

Көңілге түрлі ой салар,

Әнді сүйсең менше сүй!-деп Абай атамыз айтпақшы,келесі сайысымыз өнер сайысы.«Орал әуендері» деп аталады.(Әр топ өз өнерлерін көрсетеді.)

2-жүргізуші: Ақыл жөн, алдағанға тозбайтұғын,

Ғылымым кең,күнде өніп қозбайтұғын

Иелік екеуіңе еткендерің,

Жаны жоқ жер жүзінде озбайтұғын,-дегендей, келесі сайысымыз «Мақал-мәтел» сайысы деп аталады.

1-жүргізуші: Таныс маған қаланың әр дыбысы,

Көл сыбдыры, жел шуы,тау күлкісі.

Сен сияқты менің де бар бойымда.

Жусан иісі,гүл иісі, дәннің иісі,-деп келесі кезекті «Камандалық жарысқа» берейік.

«Ақ Жайық – ару мекенім».

әні: Д.Қажымовтікі.

өлеңі: З.Сисенғалиевтікі.

орындайтын: Аида Ержанқызы.

О.Исаев атындағы орта жалпы білім беретін мектебі

Тәрбие сағаты

Тақырыбы: «Оралым-Атамекенім»

Орындаған: Досмакова Ш.Н.

Сайыстың кезеңдері:

І кезең: Қызыл конверт

«Логикалық есептер»

ІІ кезең: Жасыл конверт

«Математика»

ІІІ кезең: Көк конверт

«7 жұмбақ»

ІҮ кезең: Сары конверт

«Мақал-мәтелдер»

Ү кезең: Түрлі түсті конверттер «Ұйқасын тап»

Аспанда бір қатар үйректер ұшып барады. Біреуі алдында, екеуі артында, екеуі артында, біреуі алдында. Барлығы неше үйрек ұшып барады?

3 үйрек

Үстелдің 4 бұрышы бар. Егер 1 бұрышын кесіп тастаса, неше бұрыш қалады?

5 бұрыш

Екі қолда 10 саусақ. Сонда 10 қолда неше саусақ болады?

50

Әсем поездың басынан есептегенде 7 вагонға отырды. Мадина поездың соңынан есептегенде 7-вагонға отырды. Сонда қыздар бір вагонда болды. Поезда неше вагон болған?

13 вагон

2 – айналым:

Жасыл конверт

«Математика»

Санды нөлге

бөлуге бола ма?

Берілген өрнекте

алдымен қандай

амалдар орындалады?

5+18:3 6+4*2 8:4-1

Лоторея билеті.

5 ұпай

Көбейткіштердің орындарын ауыстырғаннан көбейтіндінің

мәні өзгере ме?

Көбейту мен бөлу -өзара

қандай амалдар?

Жақшалы өрнектерде

алдымен қандай амал орындалады?

Һ

3 - айналым:

Көк конверт

«7 жұмбақ»

4 – айналым.

Сары конверт

«Мақал-мәтелдер»

Жағасында бұлақ

Жайылып жүр-

Бата алмас түлкі

Үсті тікен-

Құйрығы оң қарыс

Бұл айбатты-

Айбат шашар алыстан

Аң патшасы -

Өзінше ноян

Қорқақ кім -

Шоқыр жерден тауып,

Жемді көрсе -

Тым ойыншыл, пысық,

Мияулаған-

Жұртқа аты аян,

Улы жәндік-

Басы ұлпа аппақ

Бақта өсер-

Тыным таппас ебелек,

Гүлге қонған-

Тарғыл түсті -

Ұқсамайтын басқаға.

Келе жатыр жұмысқа

Ұзын мұртты -

Қайырлы күн,достар!

Бүгінгі күн,міне,

Сәттілікке толсын!

Біздің алар бағамыз

Кілең бестіктер болсын!!!

Мақсаты:

1)Оқушылардың қосу

және азайту туралы

алған білімдерін

қалыптастырып, дамыту.

2)Өз беттерімен жұмыс істеу қабілеттерін арттыру.

3)Оқушылардың ойлау қабілетін, зейінін дамыту.

• Мақсаты: 1)Оқушылардың қосу және азайту туралы алған білімдерін қалыптастырып, дамыту. 2)Өз беттерімен жұмыс істеу қабілеттерін арттыру. 3)Оқушылардың ойлау қабілетін, зейінін дамыту.
• Мақсаты: 1)Оқушылардың қосу және азайту туралы алған білімдерін қалыптастырып, дамыту. 2)Өз беттерімен жұмыс істеу қабілеттерін арттыру. 3)Оқушылардың ойлау қабілетін, зейінін дамыту.
• Мақсаты: 1)Оқушылардың қосу және азайту туралы алған білімдерін қалыптастырып, дамыту. 2)Өз беттерімен жұмыс істеу қабілеттерін арттыру. 3)Оқушылардың ойлау қабілетін, зейінін дамыту.
• Мақсаты: 1)Оқушылардың қосу және азайту туралы алған білімдерін қалыптастырып, дамыту. 2)Өз беттерімен жұмыс істеу қабілеттерін арттыру. 3)Оқушылардың ойлау қабілетін, зейінін дамыту.

Бір, екі, үш,

Отырамыз тып – тыныш .

Жалқаулықты тастаймыз,

Сабақты біз бастаймыз.

29+17

35+27

46

62

59

48+11

400

800

200

800-400

900-100

700-500

98

59

45+14

400

68+30

600-200

97

58

67+30

37+21

+

31+19

40-23

( 31+19 ) + (40-23) = 67

-

90-10

30+12

( 90 - 1 0 ) - (30+12) = 38

• Шөпте қояндар тығылып отыр,тек 10 құлағы ғана көрініп тұр. Қанша қоян тығылып отыр?
• Таразы табақшасына 2 аяғымен тұрғанда тырна 2 кг болды. Бір аяғымен тұрса, онда оның массасы қандай болады?
• Ауылда 4 күн 4 түн боран соқты.Неше тәулік боран соқты?
• Бір адам қалаға бара жатыр еді, жолда оған 3 танысы қарсы келді. Қанша адам қалаға барды?
• Мараттың кілең 1 теңгеліктен тұратын барлығы 100 теңге ақшасы бар еді. Құрал – жабдық сатып алған ол дүкенге 97 теңге төлеуі тиіс еді. Қалай тез есептеп беруге болады?

5

2кг

4

1

3

7 тәул 14 сағат 5 тәул 16 сағат 5тәул 20 сағат = 56 5 онд 6 бірл = 10 онд 100" width="640"

Салыстыр

6 тәул 24 сағат

7 тәул 14 сағат

5 тәул 16 сағат

5тәул 20 сағат

=

56

5 онд 6 бірл

=

10 онд

100

Әдемі жазуды жақсы

көреміз. Жаттығуды жасайық!

10 және 60 сандарының қосындысына 8–ді қос.

70-ке 12 мен 6 сандарының айырмасын қосу

65 пен 5 сандарының айырмасынан 30-ды кеміт .

90-ға 11 мен 9-дың айырмасын қос.

1 0+60+8

70 + ( 12 – 6 )

( 6 5 – 5 ) – 30

90 + ( 11 – 9 )

Жануарлар мен өсімдіктердің

қай түрлеріне қауіп төнгені туралы

ақпарат береді.

Жануарлар мен өсімдіктердің сирек түрлерімен танысуға шақырады.

Жануарлар мен өсімдіктерге қауіп төнгенін ескертеді.

Жануарлар мен өсімдіктердің сирек түрлерін сақтауға кеңес береді.

1. Кему ретінде көрсетілген сандар:

а) 98,72,83,11,24.

ә) 11, 24, 72, 83, 98

б) 98, 83, 72, 24, 11

2. Дұрыс жауабын көрсет: (40+7)+3

а) 47

ә) 50

б) 44

3. 45 пен 5-тің айырмасына 32-ні қосу:

а) 82

ә)72

б) 8

4. Бір баланың дене салмағы 36 кг, ал екіншісінің 27 кг. Екінші баланаң дене салмағы біріншісінен неше кг жеңіл?

а) 9 кг

ә)11 кг

б) 63 кг

Дұрыс жауаптары:

• 1 - б) 98, 83, 72, 24, 11
• 2. - ә) 50
• 3. - а) 82
• 4. а) 9 кг

Бағалау.

Үй тапсырмасы:

№ 7,