Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың бөліп шығару жүйелерінің құрылысын салыстыру

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Бөліп шығару

Пәні: Биология

Мектеп:Ұзынкөл ЖОББМ

Күні: 15.01.2018

Мұғалімнің аты-жөні: Ажимова С.Х

Сабақ тақырыбы:

Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың бөліп шығару жүйелерінің құрылысын салыстыру

Осы сабақтың көмегімен қол жеткізілетін оқу мақсаттары

7.1.5.3 Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың бөліп шығару жүйелерінің құрылысын салыстыра отырып, таныстыру

Сабақтың мақсаттары

1. Барлық оқушы: Жануарлардың зәр шығару мүшелерін атау

2. Көпшілік оқушы: Жануарлардың зәр шығару жүйелерінің құрылысы және қызметімен түсіну

3. Кейбір оқушы: Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың бөліп шығару жүйелерінің құрылысын салыстыру

Бағалау критерийлері

- Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың бөліп шығару жүйелерінің құрылысын анықтайды.

- Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың бөліп шығару жүйелерінің құрылысын салыстырады.

Тілдік мақсат

Пән лексикасы және терминология:

Жалпақ құрттар, зәр шығару, мальпигий түтігі, жасыл без, бүйрек, несеп ағар, қуық, клоака, аммиак, зәр, зәр қышқылы

Диалог құруға/ жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

Зат алмасудың соңғы өнімдері ........ арқылы шығарылады. Жауын құртында ....... арқылы, ал шыбында ....... шығарылады.Бүйректер организмді ....... сақтайды, өйткені .........

Құндылықтарды дарыту

«Мәңгілік ел» Зайырлы қоғам және жоғары руханият. Денсаулық сақтау және мәдениеттің ұлттық жүйесін табысты дамыту. Дені саудың, жаны сау.

Тақырып бойынша алдыңғы білім

7.1.5.2 Өсімдіктердегі бөліп шығару ерекшеліктерін зерттеу. Оқушылар бөліп шығарудың тірі ағзалар үшін маңызын біледі.

Пәнаралық байланыс

Химия – заттардың тотығу

Физика – диффузия

Жоспар

Сабақтың

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурсы

Ұйымдастыру кезеңі

Сабақтың басы

1. мин

Амандасу. Good aftennoon children!

• How are you getting on? (Қалдеріңіз қалай)

• Sit down and we can start lesson

1. Сыныпқа қолайлы ахуал қалыптастыру үшін тренинг өткіземін.

Оқушылар ортаға шығады,үш тілде «Сиқырлы гүл» мұғалім қолындағы гулді қасындағы оқушыға жақсы тілек айтып ұсынады, гүл сағат тілімен айналып бастапқы адамға келгенше бір –біріне тілек айту аяқталады.

«Гүл» моделі

Сабақтың

ортасы

6 мин

1 мин

10 мин

10 мин

5 мин

Сабақтың

соңы

3 мин

«Кофе таяқшасы»(таяқшалар әр түсті) әдісі – әр таяқшанының бір шетіне терминдер жазылады, екі тілге аударып айтады.

(өкпе –lungs, вакуоль - vacuole, жасыл бездер- green glands, шайыр- resin, клоака- cloaca, гуттация- goutate, бүйрек- kidneys, тері- skin)

1. «Шынжыр» әдісі - өткен сабақты пысықтау үшін оқушылар бір – біріне қарама – қарсы отырып, үй тапсырмасы бойынша сұрақтар қойып, жауап береді. Бұл әдіс әр оқушы бастапқы орындығына қайтып келгенше жалғасады.

Қ.Б. Жұптар бір –бірін жетелеу сөздермен бағалайды.

«Сөздерді пайдаланып сөйлем жазыңдар» әдісі - бүйрек, несепағар, шығару, құрылыс сөздерінен сөйлем құрастырып, жаңа сабақты ашады.

Қ.Б. Қолпаштау

(Слайд арқылы сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру)

Мақсаты: Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың бөліп шығару жүйелерінің құрылысын салыстыра отырып, таныстыру.

Барлық оқушы мәтінмен танысады, топпен талдайды, түсіндіреді.

«Сематикалық карта» әдісімен барлық оқушы тапсырманы орындайды.

Қ.Б. «Жұлдызша тарату»

Үй тапсырмасы: 33параграф, 147 беттегі кестелерді толтыру

«Моделдеу» әдісі. Көпшілік оқушы топтық жұмыспен мысық, балық, құстың зәр шығару жүйесін құрылыстырып, қызметін айтады.

Дескриптор

• моделдегі зәр шығару мүшелерінің реттілігін анықтайды

• зәр шығару жүйесін құрады

• ағзаларда нәруыздық ыдыраудың соңғы өнімінің әр түрлі болу себебін түсіндіреді

Қ.Б. От шашу

Оқушылар омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың зәр шығару жүйесінің құрылысын салыстыру үшін «Кестелеу» әдісімен орындайды.

Қорытынды: 
Сонымен зәршығару – жануар ағзасына тән, асқорытумен тікелек байланысты, денені артық, зиянды заттардан тазартып, тіршіліктің сақталуын қамтамасыз ететін аса маңызды процесс. 
Зәршығару мүшелері жануарлардың әрқайсысында әр түрлі болғанымен, барлығының қызметі ағзаға түскен немесе ағзада түзілетін зиянды заттарды «сүзіп» , «жинақтап», сыртқы ортаға шығару болып табылады. 
Зиянды заттарды ағзада бөліп, жинақтайтын негізгі мүше: 
Қарапайымдарда – жиырылғыш вакуольдер, құрттарда – жұлдызша түтікшелер, ұлуда – шұбалшаңның түтікшелеріне ұқсас бүйрек, шаянтектестерде – жасыл түсті бір жұп бездер, 
өрмекшітектестер мен бунақденелілерде – мальпигий түткішелері, омыртқалы жануарларда – бүйрек. 

«Табыс сатысы» әдісі

1-баспалдағы Мен ... Білемін

2-баспалдағы Мен ... Түсінемін

3-баспалдағы Мен ... Жасай аламын

Таяқшалар

Көмекші

сөздер

Интерактивті тақта

Сематикалық карта

Түс қағаздар, желім, үрмебұршақ т.б.

Кестелеу

Кәдімгі сатының суреті

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз?

Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

1. Барлық оқушы: «Сематикалық карта» белсенді әдісімен жеке тапсырма орындауда жануарлардың зәр шығару мүшелерін атайды.

2. 2. Көпшілік оқушы: «Моделдеу» әдісімен тапсырма орындауда жануарлардың зәр шығару жүйелерінің құрылысы және қызметімен түсінеді.

3. Кейбір оқушы: «Кестелеу» әдісі мен тапсырма орындау кезінде омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың бөліп шығару жүйелерінің құрылысын салыстырады.

Қ.Б. «Жұлдыз тарату»

Қ.Б. «От шашу»

Қ.Б. Қолпаштау

Оқушылардың қауіпсіздігін сақтау

Жануар

аттары

Зәр

шығару

мүшелері

Қарапайымдар

Өрмек-шілер

Мысық

Құрттар

Жәндіктер

Шаяндар

Бүйрек

Мальпгий

түтігі

Жасыл без

Зәр шығару

түтігі

Жиырылғыш вакуоль

Жануар

аттары

Зәр

шығару

мүшелері

Қарапайымдар

Өрмек-шілер

Мысық

Құрттар

Жәндіктер

Шаяндар

Бүйрек

Мальпгий

түтігі

Жасыл без

Зәр шығару

түтігі

Жиырылғыш вакуоль