Қонақжайлық- ата дәстүр

Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні:

Күні:

СЫНЫП: 6

Сабақ 72

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қонақжайлық- ата дәстүр

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

6.3.1.1.Мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты түсіну, анықтау.

65.3.5.1.Оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ақпараттарды сақтай отырып, жинақы мәтін жазу.

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады:

Қонақжай адамға тән қасиеттерді білуге үйренеді; үлкенді сыйлауға,кішіпейілдікке,әдет-ғұрпымызды құрметтеуге дағдыланады ;

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады:

Дауыссыз дыбыс түрлерімен таныстыру. Дауысты, дауыссыз дыбыс түрлерін дұрыс ажырата білуге үйрету. 

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

Сөйлеу тіліндегі интонация, кідіріс, логикалық екпіннін

Ресурстар

Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар  және  әртүрлі  заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Музыка, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Данышпан, аттылы, садақ атқыштар, баспана, билігін берген.

Сабақтың жоспары

Жоспарланған уақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Бірнеше құттықтау қағаздарын топ құрамындағы оқушылар саны бойынша беске, алтыға жыртып, оларды араластырып, оқушыларға таратып беру керек. Оқушылар қиықтарды құрастырып бүтін сурет шығарады. Сол арқылы топтарға бөлінеді.

Мұғалім ынтымақтастық атмосферасын орнату үшін «шаттық шеңберін» құрады.

Ассоциация.

Балалар, ендіназарларынды  тақтаға  аударыңдаршы. Бұлсуреттербойынша не айтуғаболады? Бұл  суреттербойынша не ойлайсыңдар?

Қонақжай, қонақжайлық   сөздерінестігендекөзалдарына не елестейді?

Бір парақ  қағазға  жазады.  Әр топтан бір оқушыдан оқиды.

1-топ:

Жазушылар

2-топ: Зерттеушілер

3-топ: Суретшілер

«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.

Жаңа білім

10 минут

Сабақтың тақырыбын, мақсатын анықтау.                   

Балалар,қалай ойлайсыңдар, бүгін сабағымыздың  тақырыбы, мақсаты  қандай?

Сабағымызда  не істейміз?

-Жаңа  сөздер мен танысамыз, диалог құрастырамыз, қонақжайлық туралы әңгімелесеміз, грамматикалық  тапсырмалар орындаймыз, қайталаймыз.

 «Пирамида»  әдісі  бойынша  жаңа сөздермен  жұмыс жасаймыз.

Сөзден –сөз тіркесін, сөйлем, мәтін құрастыру.

Бірінші топ сөз тіркесін құрастырады.

Екінші топ  сөйлем құрастырады.

Үшінші топ мәтін құрастырады.

Қолдану, Талдау

Мәтінді  тыңдау.                                

Мәтін не туралы?

Мәтінменжұмыс   жасау             

Қонақжайлық – қазақ халқының ұлттық салт-дәстүрінің бірі. Сонымен қатар адамдар арасындағы сыйластықты, бір-біріне деген құрметті, қамқорлықты білдіретін, кісінің адамгершілігін айқындайтын қасиет. Адамдарды тіліне, дініне, ұлтына бөліп-жармай, достық ықылас көрсетіп, ас-дәм беру қонақжайлықтың негізгі белгісі. Қонақты үй иесі, қарсы алып, есікті өзі ашып, үйге енгізіп, соңынан өзі кіріп есікті жабады. Бұл – қонақ пен еріп келген «құт-береке» бірге кірсін дегені. Ал қонақты шығарып саларда, есікті қонақтарға аштырып, соңынан өзі жауып шығатын болған. 

Интерактивті тақта, «Сақ мәдениеті» деректі фильмі, слайдтар, тақырыпқа қатысты альбомдар, буклеттер, кітап көрмесі, үлестірмелі материалдар, А4 парағы, түрлі

Ортасы

10 минут

Кім жылдам? Интерактивті тақтадан слайд арқылы «Адасқан әріптерді тап та, мақал құра» деген тапсырма шығады. Адасқан әріптерді орнына қойса «Отан от басынан басталады» деген мақал шығады. Тауып қол көтерген оқушы тақтаға жазады. Сосын сол оқушыға «отан» сөзіне фонетикалық талдау жасатамын.

.. . .Тақтамен жұмыс.

І .Шұбат пен қуырдақ (сөйлем ойлау,синтаксистік талдау жасау)

ІІ.Қымыз бен бауырсақ (фонетикалық талдау)

 Тиісті әріптерді қойып, сөйлемдерді көшіріп жаз

1) Қаза...та ұлт...ық та... амдар ал...ан түрлі.

2) Дастар...андағы д...м, та...амнан а...ыз тимей кетуге болмайды.    

3) Тамақ ішуге шақыр...анда, тама...ты к...п күтт...руге болмайды.

4) Қазақта дастар...аннан, д...мнен  үлкен н...рсе жоқ.

Сөйлем құрастырыңдар

1 Анам, дайындады, жылқының етінен, бесбармақ.

2 Халық, қазақ, қонақжай.

3 Мерекелік,керек, дастархан,дайындау,қонақ келсе.

4 Қойылады, ең, дастарқанға, алдымен, нан.

Өзіңді тексер

І топ:

•      Қазақ - ежелден                             
•      Үй иесі танысын-танымасын 
•      Үй иесі қонақты қарсы алып, 
•      Қазақ қонақты қарсы алу, 
•      Бұл – қонақпен еріп келген "құт” 
•      үйге кіргізеді             
•      шығарып салуға ерекше мән берген 
•       бірге кірсін дегені 
•       қонақжай халық 
•      келген қонақты жылы шыраймен қарсы алады 
ІІ топ:

•      Үйге келген мейманды 
•      Қазақ халқының әдет-ғұрпы бойынша 
•      Ол сырттан дауыстап 
•      Үйге келген қонақ 
•      Қонақтар жасының үлкендігі мен мәртебесіне сәйкес 
•      шаңыраққа сәлем беріп кіреді 
•      төрден есікке қарай орналасады 
•       үйдегілерге белгі береді 
•       үйге келген адам ішке бірден кірмейді 
•      қонақ деп атайды 
ІІІтоп:

•      Қонақжайлылық-                  
•      Қазақ-үйіне келген қонақты құрмет тұтып, 
•      Ауылға келген бейтаныс қонақтар пейілі кең, 
  
•      дастарқаны мол, үйі таза, тәрбиелі ұл-қызы бар үйлерге түседі 
•      қазақ халқының ата-бабадан ұрпақтан-ұрпаққа беріліп келе жатқан ізгі дәстүрі 
•       сыйлайтын кеңпейіл халық 
в) «Балық қаңқасы» (фишбоун) сызу. 
 г) Сергіту сәті: «Көңілді күн» әуенінің сүйемелдеуімен 
 д) Деңгейлік тапсырмалар орындау: 

О Сұрақтарға жауап бер:

1.Қонақжайлылық дегеніміз не?

2.Қонақжайлылықтың негізгі белгісі?

Қонақ түрлері:
1. Қылқима – түтіні түзу шыққан үйді аңдып жүрген сұғанақ, сүйкімсіз қонақ.
2. Қыдырма – ерігіп, желігіп, үйден – үйге қыдырып жүрген сандалма қонақ.
 3. Арнайы – алыстан арнайы келген, жақын туған – туыс, сүйікті дос, жақсы жолдас.
 4. Құдайы — өзің танымайтын, білмейтін, шалғай елден жолаушылап жүріп ат басын тірей қалған бөгде адам.

1. Ерулікті қонақ. Көшіп келген отбасын құрметтеп, ерулік асқа шақырылған қонақ.

2. Құтты қонақ.  Қазақ халқында: «Құтты қонақ келсе, қой егіз табады», – деген нақыл бар.

Интерактивті тақта, «Сақ мәдениеті» деректі фильмі, слайдтар, тақырыпқа қатысты альбомдар, буклеттер, кітап көрмесі, үлестірмелі материалдар, А4 парағы, түрлі

Сергіту сәті

2 минут

https://www.youtube.com/watch?v=mvolys8aLaw

миды шынықтыруға арналған логикалық сұрақтар.

Аяқталуы

Сабақты бекіту

10 минут

1. Сөздікпен жұмыс. А) Мұғалім интерактивті тақтадан тақырыпқа қатысты жаңа сөздермен таныстырады, аудармасын айтады. Оларды оқиды, оқушыларға қайталатады.

2. Мәтіналды жұмыс. А) Оқылым. Оқулықтағы 1-тапсырманы орындатады.

Ә) Жазылым. Айтылым. Оқулықтағы 2-тап- сырманы орындатады.

3. Мәтінмен жұмыс. А) Тыңдалым. Оқылым. Мәтінді мәнерлеп, дұрыс оқуға машықтан- дыру үшін 4-тапсырманы орындатады.

Ә) Жазылым. Дұрыс, сауатты жазуға машық- тандыру үшін 5, 7-тапсырманы орындатады.

Б) Айтылым. Дұрыс айтуға, жаңа ақпаратты қабылдауға машықтандыру үшін 6, 8, 10-тап- сырманы орындатады.

Оқулықтағы 12-тапсырманы орындатады. Жұптық жұмысты ұйымдастырады.

Оқулықтағы 13-тапсырманы орындатады.

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Бағалау

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.

«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

• Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?

• Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?

• Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?

• Сабақта қандай қиындықтар туындады?

• Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?