Получите свидетельство
Вход
10 сынып. Қазақстан тарихы Ашық сабақ.
Сабақтың тақырыбы: “Қазақ халқының қалыптасуының негізгі кезеңдері”
Мақсаты:
Білімділік:
Қазақ халқының қалыптасуының негізгі кезеңдері мен қазақ халқының антропологиялық типi және тiлдiк сипаты жайлы білімін молайту.
Дамытушылық:
Оқушылардың тарихи білімдерді қорытындылап, себеп-салдарлық байланыс орнатып, тарихи оқиғалар, құбылыстарды дербес талдай білу, күнделікті өмірде білімін қолдана білу дағдыларын дамыту.
Тәрбиелік :
Еліне қызмет етуге дайын отансүйгіш, қазақ халқының тарихы мен мәдениетін және Қазақстанда өмір сүріп жатқан халықтардың тарихы мен мәдениетін құрметтейтін белсенді азамат тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Интербелсенді тақта, төрт түсті маркерлер, , флипчарт, оқулық, стикерлер, скотч, қайшы, Электронды оқулық, слайд, кесте, карта, бейнекамера, фотоаппарат.
Әдіс-тәсілдер: жұппен жұмыс, топпен жұмыс. Постер, Кластер құру.
Диалогтық оқыту, «алақан формасында» сергіту сәті, сұрақ-жауап, «Топтастыру» әдісі, «Қамал құрастыру» әдісі,
Түрі: Ашық сабақ.
Әдіс-тәсілі: Қолданған әдебиет: Қазақстан тарихы 2-том, әдістеме, оқулық.
Пәнаралық байланыс: әдебиет,құқық.
Сабақ барысы:
Ұйымдастыру кезеңі. Топқа бөлу: «Алаш», «Қазақ»
Үй жұмысын сұрау.
Жаңа сабақ бойынша жұмыс:
Сабақ жоспары:
1. Қазақ халқының халық болып қалыптасу үдерісі мен тілдік сипаты.
2.Этносаяси, аумақтық тұтастық.
3.Алаш – қазақ атауының пайда болуы.
4.Қорытындылау.
Топқа бөлу: «Алаш», «Қазақ»
Топқа тапсырма: 1. Постер құру: /Екі топ/
І топ: “Қазақ халқының халық болып қалыптасуының қажетті шарттары
және қазақ тілінің қалыптасуы”
ІІ топ: “Халықтың этносаяси, аумақтық тұтастығы мен алаш – қазақ атауының шығуы”
2 ші тапсырма: Кластер: /«Жүзім шоғы» әдісі/ /Екі топ/ «Алаш», «Қазақ»
Қазақстан аумағындағы этникалық процесс тарихы мынадай тарихи
кезеңдерден тұрады.
Қола дәуіріндегі этникалық процестер (б.э.д. ІІ-І м.ж.)
Сақ-үйсін дәуіріндегі этникалық процестер (б.э.д. ҮІІ-б.э.Ү ғ.)
Түрік дәуіріндегі этникалық процестер (ҮІ-ХІІ ғғ.)
Монғол дәуіріндегі этникалық процестер (ХІІІ-ХІҮ ғғ.)
ХІҮ-ХҮ ғғ. этникалық процестер
Қазақ халқының халық болып қалыптасуының негізгі шарттары:
1. Халықтың өзіне тән мәдениетінің қалыптасуы;
2. Халықтың өзіне тән тілінің қалыптасуы;
3. Халық мекендеген аумағының қалыптасуы;
4. Өзін бір халықтың өкілі санайтын елдік, халықтық сананың орнығуы;
5. Халықтың ортақ атауының қалыптасуы;
6. Халықтың өзіне тән бет-бейнесінің қалыптасуы
«Қазақ» сөзінің шығуы туралы ғалымдар пікірі:
| Ғалымдар. | Еңбектері мен пікірлері |
| Көптеген ғалымдар | «Қазақ» сөзінің шығу тегін б.з.д 7-6 ғ өмір сүрген сақ тайпаларының атымен «сақ», «қаз», «қас-пи», «хаз», «қасақ» деген тайпа аттарымен байланыстырады. |
| Академик Н.Я Мар чех ғалымы Б.Грозный, академик Ә.Х Марғұлан, т-шы Ш. Ақынжанов, жазушы С.Мұқанов, т.б қолдайды. | «Қазақ» атауының төркіні «қасақ», «көсек» сөздері дейді. |
| А.Н. Бернштам | «Қазақ» сөзі кас-пи мен сақ тайпасының бірігуінен пайда болған деп тұжырымдайды. |
| Академик В.В Радлов. | «Қазақ» сөзінің мағынасы тәуелсіз, еркті адамдар деп жазады. |
| А.А. Самойлович, Ш.Құдайбердіұлы | «Қазақ» сөзінің мағынасы өз алдына ел, болып, еркін жүрген халық деп жазды. |
| М.Х.Дулати | Жәнібек пен Керей өздерінің еркіндіктері үшін күресіп, жеке ел болуға талпынған кезде қазақ деген ат танылған деді. |
Үй тапсырмасы бойынша жұмыс жоспары:
Қазақ халқының антропологиялық бет-бейнесінің қалыптасу кезеңдері.
Қазақстан жерін қола дәуірінде мекендеген адамдардың бет-бейнесі.
Ерте темір дәуірінде Қазақстан жерін мекендеген тайпалардың антропологиясы.
Түрік дәуірінің антропологиясы.
Қазақ халқының антропологиялық типі.
Тест-тапсырма (Үй тапсырмасы бойынша )
1. Антрополог О. Смағұловтың есептеуі бойынша түркі дәуірінде Қазақстанда мекендеуші тайпалардың қанша пайызы моңғолданды? А)10% В)20% С) 30% Д) 40%
2. Қазақтың халық болып құрылуына әсер еткен біріккен этникалық топ:
А) сақ және қаңлы тайпалық одағы; В) үйсін және оғыз тайпалық одағы;
С) үйсін және сақ тайпалық одағы; Д) қыпшақ және үйсін тайпалық одағы.
3. Сақ, сармат, үйсін тайпаның келбеті андроновтықтарға ұқсас екендігін айтқан антрополог ғалым: А) Н.Бичурин; В) О.Смағұлов; С) Б.Көмеков;
Д) С.Жолдасбаев; Е) М.Вяткин.
4. Қазақ халқының қалыптасу процесі қай ғасырда аяқталды:
А)XV-XVIғғ; В)XIII-XIVғғ; С)X-XVғғ; Д)XI-XIIIғғ;
5. Қазақтың халық болып қалыптасуының барысын бұзды:
А) Тань мемлекетінің шапқыншылығы; В) Арабтардың шапқыншылығы;
С) Монғол шапқыншылығы; Д) Жоңғар шапқыншылығы;
6. Қазақстан жерін қай кезеңде Андронов тарихи-мәдени бірлестігіне жататын тайпалар мекендеді? А) б.з.д. 5-4 мыңжылдықтар В) б.з.д. 4-3 мыңжылдықтар
С) б.з.д. 3-2 мыңжылдықтар Д) б.з.д. 2-1 мыңжылдықтар
Рефлексия.
Үйге тапсырма: “Қазақ халқының қалыптасуының негізгі кезеңдері”
Ой толғау: «Қазақ халқы қандай халық деп ойлайсыздар?»
Оқушыларды бағалау: Өзін-өзі бағалау, топпен бағалау.
Қазақ халқының қалыптасу кезеңдері (56.26 KB)
0
1984
24
Нравится
0
