Қаңқаның негізгі бөлімдері

Миға шабуыл

• Тірек – қимыл жүйесін құрайтын мүшелер?
• Қаңқаның атқаратын қызметтері?
• Адам қаңқасы қанша сүйектен тұрады?
• Қанқа деген не?
• Ағзада болатын барлық сүйектер пішіні мен мөлшеріне байланысты неше топқа бөлінеді, оларды ата?
• Сүйектер неден түзіледі?
• Сүйектің жуандап өсуі неге байланысты?
• Сүйектің ұзарып өсуін не қамтамасыз етеді?
• Қанқаның толық сүйектенуі неше жасқа дейін жалғасады?
• Сүйектің құрамына не кіреді?
• Ағзалық заттар сүйекке қандай қасиет береді?
• Адамның жасы ұлғайған сайын сүйегінде қандай ерекшеліктер болады?

Кім жылдам?

№

Сүйектің типтері

1.

Оған кіретін сүйектер

Қысқа сүйектер

2.

Ұзын сүйектер

3.

Жалпақ сүйектер

1. саусақ сүйектері; 2. ми сүйектері; 3. алақан сүйектері; 4. білезік сүйектері; 5. тоқпан жілік;

6. омыртқа сүйектері; 7. кәрі жілік; 8. шынтақ сүйек; 9. асықты жілік; 10. жауырын; 11. қабырға; 12. башпай сүйектері; 13. жамбас; 14. ортан жілік; 15. толарсақты құрайтын сүйектер;

№

Сүйектер

1.

Жауыран мен тоқпан жілік; тоқпан жілік пен кәрі жілік; жамбас пен ортан жілік; ортан жілік пен асықты жілік

2.

Сүйектердің байланысу түрлері

Омыртқа жотасының сүйектері, арқа омыртқасы мен төс, қабырға сүйектері

3.

Сегізкөз, құйымшақ

4.

Ми сүйектері (маңдай, төбе, самай, шүйде)

Қанқаның негізгі бөлімдері

Қанқаның бөлімдері

бассүйек

тұлға

аяқ - қол

Бассүйек қанқасы

Ми сауыты

Бет сүйегі

Нәрестенің бас сүйегі

Тұлға қанқасы

Омыртқа жотасы

Кеуде қуысы

Омыртқа жотасы

Омыртқа жотасының қисаюына байланысты туындайтын аурулар

сколиоз

лордоз

кифоз

Кеуде қуысы

Аяқ – қол қанқасы

қол сүйектері

аяқ сүйектері

Қол сүйектері

иық белдеуі

Қолдың еркін қозғалатын

сүйектері

Аяқ сүйектері

жамбас белдеуі

Аяқтың еркін қозғалатын сүйектері

Сұрақ - жауап

• Адам қанқасының негізгі 3 бөлігі?
• Ми сауыты қандай сүйектерден тұрады?
• Астыңғы жақ сүйегі самай сүйегімен қалай байланысқан?
• Ми сауытының шүйде сүйегіндегі үлкен тесік не үшін керек?
• Омыртқа жотасы неше жерден иілген және оның маңызы?

Биологиялық диктант

Бас сүйек 2 бөлімнен: ..... және ..... тұрады. Ми сауытының сүйектері - ....., ....., жұп .... және ..... сүйектері өзара берік (қозғалмай) байланысқан. Бас сүйектің бет бөлігін ірі сүйектер – қозғалмайтын ....., қозғалмалы .... және бет, мұрын, таңдай, т.б. Сүйектер құрайды.

Тұлға қанқасына .... мен ..... және ..... жатады.

Омыртқа жотасы ...-... омыртқадан тұрады. Оны мойын (... омыртқа), арқа (... омыртқа), бел (... омыртқа), сегізкөз (... қосылып өскен омыртқа), құйымшақ (...-... қосылып өсен омыртқа) бөлімдері құрайды.

Үйге тапсырма: § 23 - § 24 оқу 108 беттегі кестені толтыру