Получите свидетельство
Вход
Урок № 13 Б – 8 Дата …………..
Тэма: Двухстворкавыя і галаваногія малюскі
Задачы:
Пазнаёміць вучняў з двухстворкавымі і галаваногімі малюскамі, іх значэннем у прыродзе і жыцці чалавека;
Прадоўжыць удасканальваць уменні параўноўваць і рабіць вывады, творча адносіцца да атрымання ведаў;
Выхоўваць неабходнасць беражлівых адносін да жывых арганізмаў, любіць прыроду і павялічваць яе багацці.
Арганізацыя дзейнасці:
Арганізацыйны момант.(слайд 1)
Арганізацыя пачатку ўрока: праверка адсутнічаючых, падрыхтаванасці вучняў да ўроку, арганізацыя ўвагі.
Добры дзень. Тэмай нашага сеняшняга уроку з’яўляецца “Двустворкавыя і галаваногія малюскі”. І мы пазнаемімся з вамі з гэтымі класамі прадстаўнікоў тыпа Малюскі. Але перад гэтым я павінна пераканацца ў тым, што вы добра падрыхтаваліся да нашага ўроку.
Запіс тэмы ўрока і дамашнягя задання ў класным журнале.
Актуалізацыя ведаў.(слайд 2)
На папярэднім ўроку мы з вамі пазнаеміліся з класам Бруханогія малюскі, давайце крыху пагаворым аб іх.
-Дзе пражываюць бруханогія малюскі?(у мелкаводдзях азер, рэк, каналаў і сажалак)
-З якім прадстаўніком мы пазнаеміліся на папярэднім ўроку?(Балацянікам)
-З якіх аддзелаў складаецца яго цела?(галавы, нагі і тулава)
-Чаму гэты класс называюць Бруханогія?(размяшчэнне нагі на брушным баку цела)
-Чым пакрыта тулава?(мантыяй)
-Чым прадстаўлена стрававальная сістэма?(вызваць вучня; язык з таркай(мноства зубоў), глотка, стрававод з валляком, страўнік, кішэчнік і анальная адтуліна)
-Чым прадстаўлена дыхальная сістэма? (орган дыхання – легкае)
-Якім чынам адбываецца дыханне?(перыядычна падымаецца да паверні вады і праз дыхальную адтуліну набірае атмасфернае паветра ў легкае, закрывае дыхальца і пагружаецца ў ваду; газаабмен)
-Як дыхаюць зімой?(кісларод здабываюць з вады)
-З чаго складаецца крывяносная сістэма?(вызваць вучня; калясардэчнай сумкі, серца складаецца з перадсэрдзя і жалудачка, ад якога адыходзяць крывяносныя сасуды; тып – незамкнутая)
-Чым прадстаўлена выдзяляльная сістэма?(ныркай адной; паглынае з крыві прадукты абмену і выводзіць іх вонкі праз другую адтуліну мантыйную)
-Які тып нярвовай сістэмы?(раскідана- вузлавы; складаецца з нярвовых клетак і вузлоў)
-Якія органы пачуццяў есть ў балацяніка?(зроку, дотыку, нюху і смаку)
-Якое размнажэнне для яго характэрна?(гермафрадыты; з унутраным перакрыжаваным апладненнем; яйкі астаўляюць на сцеблах раслін і г.д., развіцце прамое – з яйца выходзіць маленькі малюск)
Добра, мы ўсе паўтарылі, а зараз можа гэтыя веды замацаваць. Напішам невялікую праверачную работу па дамашняму параграфу.(10 хвілін)
Ракавіна бруханогіх малюскаў складаецца з двух частак: А) так; Б) не.
Тарка знаходзіцца: А) у страўніку; Б) у глотцы; В) у тонкім кішэчніку; Г) на паверхні ракавіны.
Летам балацянік пры дыханні паглынае: А) вуглякіслы газ, раствораны ў вадзе; Б) кісларод, утрымліваючыйся ў паветры; В) кісларод, раствораны ў вадзе; Г) вуглякіслы газ паветра.
Вучоныя высветлілі, што існуе сувязь паміж колькасцю некаторых відаў малюскаў на пашах і глістнымі захворваннямі буйной рагатай жывёлы. Растлумачце гэтую залежнасць.
Ядахімікаты зменьваюць шлюбныя паводзіны балацянікаў. Растлумачце, чаму ў рэках і сажалках, куды дажджы змываюць ядахімікаты з палёў, балацянікі сталі рэдкасцю?
Адказы: 1) – Б; 2) – Б; 3) – Б; 4) – некаторыя віды малюскаў з’яўляюцца прамежкавымі гаспадарамі парзітычных чарвей – глістоў. Калі іх колькасць на пашах павялічваецца, то павялічваецца і верагоднасць захворвання буйной рагатай жывёлы, паколькі лічынкі паразітаў, развіўшыся ў малюсках, выходзяць на траву – дзе іх могуць з’есці жывёлы; 5) – асобіны перастаюць пазнаваць друг друга.
Фізкультхвілінка. Праводзіцца праз 20 – 25 хвілін пасля пачатку ўрока.
Вывучэнне новага матэрыялу.
Запісваем тэму і дату.
А зараз мы пазнаемімся з двустворкавымі і галаваногімі малюскамі.
Пачнем з двустворкавых.
Малюскі гэтага віду часцей водныя жывелы.
На малюнку А намаляваны знешні від бяззубкі з нагой – органам руху. Насяляюць бяззубкі рэкі, азеры і пруды.
Яны перамяшчаюцца па дну або пяшчаным грунтам, западаючы ў яго. Бяззубкі вельмі адчувальны да недахопу кіслароду. Зімой амаль не актыўны.
Створкі ракавіны бяззубкі выпуклыя, найбольш выпуклая на спінным баку ракавіны і называецца верхавінкай створак. Верхавінкі – найбольш старыя, пачатковыя часткі ракавіны да якіх далучаюцца ўсе новыя слаі (магчыма разлічыць гадавыя слаі прыроста). Знешні слой ракавіны складаецца з арганічнага рэчыва, а найбольш глыбокія слаі – з вуглякіслай вапны. Самы унутраны слой – перламутравы. Ен з’яўляецца матэрыялам для вырабу перламутравых гузікаў.
На малюнку Б прадстаўлен а ўнутраная будова малюска. Звонку цела пакрыта мантыяй(6). Створкі ракавіны замыкаюцца мускуламі-замыкацелямі, пярэднім(1) і заднім(2). Калі малюск раслабляе мускулы, створкі расходзяцца і застаюцца паўадкрытымі за кошт нацяжэння эластычнай ленты. Орган дыхання – пласцінчатыя жабры(5). У іх размяшчаецца густая сетка крывяносных сасудаў. Ток вады прыносіць жабрам узбагачаную кіслародам воду. Вода ўваходзіць у уводны сіфон(3) і выходзіць з вываднога сіфона(4). Пры дапамозе нагі малюск перамяшчаецца(7).
На малюнках ад В-Ж прадстаўлены ракавіны марскіх двустворчатых малюскаў. Раскопкі магільных курганаў старажытных людзей паказалі, што ракавіны былі адной з першых форм грошаў і малі вялікую ролю ў рэлігіозных культах. Адным з найбольш ранніх даследнікаў у гэтай вобласці быў грэчаскі вучоны Арыстоцель(336 г. да н. э.), які напісаў вялікую работу аб малюсках. Зараз спецыялісты даследуюць дно акіянаў, вядуць пошукі новых крыніц бялку, вывучаюць міграцыю рыб, якія харчуюцца марскімі малюскамі, складаюць карты распаўсюджання гэтых марудлівых двустворкавых малюскаў.
У архітэктурным дэкоры стылю рококо часта выкарыстоўвалі форму ракавіны сэрцавідкі(Г, Е).
На малюнку В прадстаўлены вустрыцы. Яны з’яўляюцца фільтратарамі. Вядома, что 1 вустрыца можа за гадзіну адфільтраваць 3 л вады.
На малюнку Д прадстаўлены мідыі. Яны прымацоўваюцца да субстрату і друг да друга і ўтвараюць сросткі – друзы. Іх выкарыстоўваюць ў промысле.
На малюнку Ж прадстаўлены грабеньчыкі. Яны з’яўляюцца ежай для марскіх зорак і васьміногаў.
А зараз я прапаную вам самостойна пазнаеміцца з адзнакамі двустворкавых і галаваногіх малюскаў. Для гэтай работы мы падзелімся на групы. (слайд 3) Першая группа вывучае двустворкавых, а другая галаваногіх. А потым мы ўсе разам запоўнім гэтую табліцу.
Вось такая вот табліца ў нас павінна была атрымацца.(слайд 4)
Работа ў парах. Знаёмства з вучэбным матэрыялам і запаўненне табліцы “Параўнальная характарыстыка двухстворкавых і галаваногіх малюскаў”
| Адзнакі | Двухстворкавыя (бяззубка) | Галаваногія (кальмар) |
| Асяроддзе існавання | Дно прэсных вадаёмаў | Мора |
| Знешняя будова | Тулава, нага – у ракавіне з 2 створак | Тулава, галава, нага |
| Рух | Павольны | Рэактыўны |
| Покрывы цела | Скураная мантыя | Скура з пігментнымі клеткамі |
| Стрававальная сістэма | Фільтрацыйная, увадны сіфон → жабры → вывадны сіфон | Драпежнікі, рот, сківіцы, глотка, стрававальная поласць |
| Дыхальная сістэма | жабернае | жабернае |
| Крывяносная сістэма | Незамкнутая, сэрца трохкамернае | Амаль замкнутая |
| Выдзяляльная сістэма | Дзве ныркі |
|
| Нервовая сітэма | Раскідана-вузлавая | Галаўны мозг у храстковай капсуле |
| Органы пачуццяў | Развітыя слаба | Зрок, нюх |
| Палавая сістэма: апладненне, развіццё | Раздзельнаполыя, апладненне унутранае, развіццё непрамое | Раздзельнаполыя, апладненне ўнутранае, развіццё прамое |
Замацаванне. Пытанні падручніка № 1 – 4 на стар. 49.
Рэфлексія:
Аб чым новым я даведаўся на ўроку?
Ці падабаўся мне ўрок? Калі не падабаўся, то чаму?
Як я ацэньваю сваю работу на ўроку?
Д/з.: § 12, пыт. № 7 на стар. 49 – вусна
Падвядзенне вынікаў уроку, выстаўленне адзнак
Калі застаецца час:
Прадстаўнікі класу двустворкавыя малюскі:
Трыдакна, Марскі грабеньчык, Перловіца, Мідзіі
Галаваногія: Наутылус, Каракаціца, Васьміног
Тэст:
1. В каких водах обитают моллюски?
соленых
пресных
*в соленых и пресных
2. Сколько видов питания существует у моллюсков?
*3
4
5
3. Сколько видов моллюсков насчитывается?
90 тыс.
*140 тыс.
190 тыс.
4. Чем покрыто тело большинства моллюсков?
хитином
*раковиной
целлюлозой
5. Как называется складка стенки тела моллюсков, расположенная на границе внутренностного мешка и ноги?
ганглия
*мантия
одонтофор
6. Где расположены органы дыхания и химического чувства у моллюска?
*в мантийной полости
в петрикарде
в одонтофоре
7. Какая кровеносная система присуща моллюскам?
замкнутая
*не замкнутая
могут присутствовать обе
8. Какой особый орган есть у фильтрующих моллюсков?
*вводной сифон
перикард
ганглии
9. У каких моллюсков нет терки?
головоногие
брюхоногие
*двустворчатые
10. У каких моллюсков наиболее развита нервная система?
*у головоногих
у брюхоногих
у двустворчатых
| Б - 8 / № 13 |
|
| Б - 8 / № 13 |
|
| Б - 8 / № 13 |
|
| Б - 8 / № 13 |
|
| Б - 8 / № 13 |
|
| Б - 8 / № 13 |
|
| Б - 8 / № 13 |
|
| Б - 8 / № 13 |
|
| Адзнакі | Двухстворкавыя (бяззубка) | Галаваногія (кальмар) |
| Асяроддзе існавання |
|
|
| Знешняя будова |
|
|
| Рух |
|
|
| Покрывы цела |
|
|
| Стрававальная сістэма |
|
|
| Дыхальная сістэма |
|
|
| Крывяносная сістэма |
|
|
| Выдзяляльная сістэма |
|
|
| Нервовая сітэма |
|
|
| Органы пачуццяў |
|
|
| Палавая сістэма: апладненне, развіццё |
|
|
| Адзнакі | Двухстворкавыя (бяззубка) | Галаваногія (кальмар) |
| Асяроддзе існавання |
|
|
| Знешняя будова |
|
|
| Рух |
|
|
| Покрывы цела |
|
|
| Стрававальная сістэма |
|
|
| Дыхальная сістэма |
|
|
| Крывяносная сістэма |
|
|
| Выдзяляльная сістэма |
|
|
| Нервовая сітэма |
|
|
| Органы пачуццяў |
|
|
| Палавая сістэма: апладненне, развіццё |
|
|
| Адзнакі | Двухстворкавыя (бяззубка) | Галаваногія (кальмар) |
| Асяроддзе існавання |
|
|
| Знешняя будова |
|
|
| Рух |
|
|
| Покрывы цела |
|
|
| Стрававальная сістэма |
|
|
| Дыхальная сістэма |
|
|
| Крывяносная сістэма |
|
|
| Выдзяляльная сістэма |
|
|
| Нервовая сітэма |
|
|
| Органы пачуццяў |
|
|
| Палавая сістэма: апладненне, развіццё |
|
|
| Адзнакі | Двухстворкавыя (бяззубка) | Галаваногія (кальмар) |
| Асяроддзе існавання |
|
|
| Знешняя будова |
|
|
| Рух |
|
|
| Покрывы цела |
|
|
| Стрававальная сістэма |
|
|
| Дыхальная сістэма |
|
|
| Крывяносная сістэма |
|
|
| Выдзяляльная сістэма |
|
|
| Нервовая сітэма |
|
|
| Органы пачуццяў |
|
|
| Палавая сістэма: апладненне, развіццё |
|
|
| Адзнакі | Двухстворкавыя (бяззубка) | Галаваногія (кальмар) |
| Асяроддзе існавання |
|
|
| Знешняя будова |
|
|
| Рух |
|
|
| Покрывы цела |
|
|
| Стрававальная сістэма |
|
|
| Дыхальная сістэма |
|
|
| Крывяносная сістэма |
|
|
| Выдзяляльная сістэма |
|
|
| Нервовая сітэма |
|
|
| Органы пачуццяў |
|
|
| Палавая сістэма: апладненне, развіццё |
|
|
| Адзнакі | Двухстворкавыя (бяззубка) | Галаваногія (кальмар) |
| Асяроддзе існавання |
|
|
| Знешняя будова |
|
|
| Рух |
|
|
| Покрывы цела |
|
|
| Стрававальная сістэма |
|
|
| Дыхальная сістэма |
|
|
| Крывяносная сістэма |
|
|
| Выдзяляльная сістэма |
|
|
| Нервовая сітэма |
|
|
| Органы пачуццяў |
|
|
| Палавая сістэма: апладненне, развіццё |
|
|
| Адзнакі | Двухстворкавыя (бяззубка) | Галаваногія (кальмар) |
| Асяроддзе існавання |
|
|
| Знешняя будова |
|
|
| Рух |
|
|
| Покрывы цела |
|
|
| Стрававальная сістэма |
|
|
| Дыхальная сістэма |
|
|
| Крывяносная сістэма |
|
|
| Выдзяляльная сістэма |
|
|
| Нервовая сітэма |
|
|
| Органы пачуццяў |
|
|
| Палавая сістэма: апладненне, развіццё |
|
|
| Адзнакі | Двухстворкавыя (бяззубка) | Галаваногія (кальмар) |
| Асяроддзе існавання |
|
|
| Знешняя будова |
|
|
| Рух |
|
|
| Покрывы цела |
|
|
| Стрававальная сістэма |
|
|
| Дыхальная сістэма |
|
|
| Крывяносная сістэма |
|
|
| Выдзяляльная сістэма |
|
|
| Нервовая сітэма |
|
|
| Органы пачуццяў |
|
|
| Палавая сістэма: апладненне, развіццё |
|
|
Двустворкавыя і галаваногія малюскі (31.67 KB)
0
309
10
Нравится
0
