Ашық сабақ. "Топырақ және оның құрамы мен құрылымы " 7 сынып

Мұғалімнің аты-жөні:

Пән/Сынып:

7 сынып География

Қай аптаның нешінші сабағы

3 тоқсан, 3-сабақ.

Тарау немесе бөлім атауы:

3-бөлім Физикалық география

Сабақтың тақырыбы:

Топырақ және оның құрамы мен құрылымы

Оқу мақсаты:

7.3.4.2 -топырақ құрамын, түрлерін анықтап, құрылымын графикалық түрде көрсетеді

Бағалау критерийі:

Топырақтың құрылымын, топырақ кесіндісін білу

Саралап оқыту тапсырмалары

Ұжымдық жұмыс

Жаңа тақырыптың түсіндірілуі

Бірлескен жұмыс (1,2 тапсырма)

Тапсырманы ұсыну және дұрыс жауапты ұсыну арқылы үйрету

Жеке жұмыс

Тапсырманы ұсыну, оқушылар өз бетімен орындауы

Уақыты

Кезеңдері

Тапсырма

Тапсырманың мақсаты

Мұғалімнің бақылауы мен зерттеуі не? (Қиын болса алып тастауға болады)

Бағалау

Ресурстар

1 минут

Ұйымдастыру

Сәлеметсіздер ме, оқушылар.

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: Топырақ және оның құрамы мен құрылымы

Бүгінгі сабақта:

Сіздің білетініңіз:

Топырақ кескіні дегеніміз не?

Топырақтың механикалық құрамы?

Не меңгеретінін білу үшін

Презентация № 1 бет

7-8 минут

Жаңа сабақ

Топырақ кескіні дегеніміз не?

Топырақтың қазылғандағы тік қабаттары топырақ кескіні деп аталады. Топырақты 1,5-2 м. Қазғанда топырақ қабаттарын көруге болады.

Топырақ қабаттары Топырақтың жоғарғы беті борпылдақ. Мұның құрамында көптеген өлі органикалық заттар бар (өсімдіктер қалдығы,қарашірік). Бұл қарашірікті аккумулятивті А қабаты. Тереңірек, өте тығыз иллювиалды өтпелі В қабаты жатыр. Оның астында топырақ түзуші - С қабаты орналасқан. Барлық топырақтар бір-бірінен осы генетикалық қабаттарымен ажыратылады. Әр түрлі топырақтың генетикалық қабаттары қалыңдығымен, түстерімен, қүрылымымен, морфологиялық қасиеттерімен ерекшеленеді. Топырақтың қалыңдығы санмен көрсетіледі. Мысалы, кейбір топырақтарда А қабаты небәрі 0-5 см, ал кейбіреулерінде 0-50 см болады. Топырақтың типтеріне байланысты А, В, С қабаттары бірнешеге бөлінуі мүмкін. Механикалық құрамы (топырақ түйіршіктерінің мөлшері) бойынша топырақ құмды, құмдақ сазды және саз топырақ болып бөлінеді. Көлемі және формасы жағынан әр түрлі топырақ бөлшектеріне жабысқан агрегаттар топырақ құрылыфмын көрсетеді. Топырақтың агрегатқа жіктелуі қасиетін құрылымдылық деп атайды.  Құрамында суға төзімді агрегаттары көп топырақ құрылымды деп аталады. Құрылымсыз топырақ деп жекелеген механикалық элементтері бір-бірімен байланыспаған (құм, шаң) топырақты атайды. 

Презентация №2-4 бет

Презентация № 5-7 бет

Презентация № 8,9бет

8 минут

Тәжірибе

Тапсырма-1

Топырақтың механикалық құрамын сипаттамасына сәйкстендіру
.

Бағалау крийтерилері:

• Құмды, құмдауытты топырақтың сипаттамаларын сәйкестендіреді.

• Сазды, саздақты топырақтың сипаттамаларын сәйкестендіреді.

Тапсырма-2

Суреттегі топырақ кесіндісіне сипаттама жасаңыз.

а.Суретте не берілген?

б.Топырақ кесіндісінің қабаттарын анықтаңыз.

Бағалау крийтерилері:

• Топырақ кесіндісін талдайды.

• Қабаттарын анықтайды

Жаңа тақырыпты кесте арқылы меңгеру

Бағалау дескрипторы: Топырақ жайында берілген тұжырымдамалардың ақиқат, жалғандығын анықтайды

Бағалау дескрипторы: Топырақтың түзілуіне әсер ететін түрткіжайттарды кластер түрінде құрайды

Презентация № 10бет

Презентация № 12 бет

3 минут

Бекіту

Шығармашылық тапсырма

Үйде “топырақтың жер сфераларына ықпалы” деген тақырыпта инфографика жасаңыздар

Тақырыпты меңгергенін анықтау

Жаңа тақырыпты меңгерудегі кедергілерді анықтау, түзету жұмыстарын жүргізу

Презентация № 13 бет