Тарих пәнінде интерактивті тақтаны қолдану

Тарих пәнінде интерактивті тақтаны қолдану

Тарих-география пәні мұғалімі:

Баяндама тақырыбы:

• Сақтар

б.з.б І мыңжылдықта Орта Азия мен Қазақстан жерін мекендеген

“ Сақ” сөзінің мағынасы:

• Парсы жазбаларында – “Құдіретті еркектер”;
• Иран жазбаларында – “Жүйрік атты турлар”;
• Ежелгі грек авторлары – “Азиялық скифтер”;
• Геродот – “Массагеттер” деп атаған.

Сақ тайпаларының қоныстануы

№

Сақ топтарының аты

1

Мекендері

Парадарайа

2

Тиграхауда

Қара теңіздің солтүстігі, Арал теңізінің маңында, Сырдария мен Әмударияның төменгі ағысында

3

Сырдарияның орта ағысы, Тянь-Шаньда, Жетісуда

Хаумаварга

Мұрғаб аңғарында өмір сүрді

Сақ қоғамы

Қоғамдағы 3 топ

Жауынгерлер

Абыздар

Малшылар мен

егіншілер

Сақтардың тұрмысы мен шаруашылығы

• 4-6 доңғалақты арбаға орнатылған киіз үйлері болған.
• Мал шаруашылығының 3 түрін ұйымдастырды:

1.Көшпелі мал шаруашылығы;

2.Жартылай көшпелі мал шаруашылығы;

3.Отырықшы мал шаруашылығы;

Сақтардың тәуелсіздік үшін күресі

№

Кімдер шапқыншылық жасады?

1

Қашан?

Кир

2

Сақтар қолбасшысы

І Дарий

Б.з.б 530 ж

3

Спаргапис

Александр Македонский

Нәтижесі

Б.з.б 519 ж

Скунха

Б.з.б 330-327 ж.ж

Жеңіс

Шырақ ерлік көрсетті

Спитамен

Жеңіс

Сақтардың мәдениеті

• б.з.б 7 ғасырдан бастап далалы аймақтар өңірінде аңдарды бейнелеу – “Аңдық стиль” пайда болды.

Сақтардың ескерткіштері

• Шірік-Рабат – Аппасяктардың астанасы, Қызылорда қаласынан 300 км. орналасқан.
• Есік қорымы – Алматы қаласының шығысы,Іле Алатауы баурайы.
• Баланты, Бәбіш-молда – арал өңірінен табылған ескерткіштер.
• Бесшатыр қорымы – іле өзенінің оң жақ жағалауындағы Желшалғыр тауының етегінде орналасқан. Үлкен, орташа және шағын 31 обадан тұрады.

Есік обасынан табылған заттар

• Алматының күншығыс жағында 50 шақырымдай жерде “Есік обасынан” 1969-1970 жылдары табылған .17-18 жас шамасындағы сақ ханзадасы.

• Археолог
• К. Ақышевтың пікірінше: “Қабірден қыштан, металдан жасалған ыдыстар табылды. Арасынан 26 таңбадан тұратын жазуы бар күміс табақша шықты, бұл сақтардың өзіндік жазуы болғандығын дәлелдейді”.

1.Таңбалы күміс тостаған. 26 таңба жазу.

2.Тәж киген адам бейнеленген мөр-жүзік.

Кестені толтыр

№

Кімдер шапқыншылық жасады?

Қашан?

Сақтар қолбасшысы

Нәтижесі

Сызбаны толтыр

Шаруашылығы

Арал өңірінен табылған

ескерткіштер

“ Жұлдызды сәт” ойыны

1.Сақтар қай жерді мекендеген?

2.Сақтарды неге жауынгер тайпа деп атаймыз?

3.Сақ қоғамында адамдар неше топқа бөлінген?

4.Жылқының неше түрі болған?

5.Кентаврлар деген кімдер?

6.Массагеттер деген кімдер?

7.Аппасяктардың астанасы?

8.Сақ қоғамында мүлік теңсіздігі болды ма?

9. “Аңдық стиль” өнері қай кезеңге жатады?

10. “Сақ” сөзінің мағынасын ата.

Кестані дұрыс толтыр

Парсы

Жүйрік атты турлар

Грек

Скифтер

Иран

Құдіретті еркектер

Сақ топтары

Парадарайа

Жетісу

Тиграхауда

Мұрғаб аңғары

Хаумаварга

Арал теңізінің маңы, Сырдария мен Әмударияның төменгі ағысы.

Сабақты жинақтау тесті

1.Сақтар нешінші мыңжылдықта өмір сүрген?

а) І б) ІІ

с) ІІІ д) IY

2. “Массагеттер” деп атаған кім?

а) Страбон б) Арриан

с) Помпей Торг д) Геродот

3.Сақ қоғамы нешеге бөлінген?

а) 2 б) 3

с) 4 д) 4

4. Сақтардың шабандоздығы туралы айтқан кім?

а) Арриан б) Помпей Торг

с) Страбон д) Геродот

5.Томирис ханым басын кескен парсы билеушісін ата.

а) Кир б) І Дарий

с) Спаргапис д) Шырақ

“ Күн” диаграммасы

Сақтар туралы

не білесің?

Үйге тапсырма

1.Сақ тайпаларының мекендеген жерлерін контур картаға түсіру.

Оқушыларды бағалау

№

Оқушылардың аты-жөні

1

бағасы

2

3

4