Сценарий "Чыршы белән булган хәл"

Катнашалар:
Убырлы.
Әтәч.
Тылсымчы.
Алып баручы

(Себеркегэ атланып Убырлы керэ. Себеркесен туктата алмый) .

У.Тыр-тыр-тыр… Тыр ,- дим ! Йэ алла, тыр, -дим.

(Убырлы себеркесен кочкэ туктатып кырыйга куя. Кулы белэн битен жиллэтеп йори башлый , йогереп кергэн Әтәчне курми , бэрелешэлэр. Әтәч кул-аякларын жэеп егыла. Убырлы аны карап эйлэнеп чыга, кул-аякларын кутэреп карый. Алар шап итеп идэнгэ килеп тошэлэр. Убыр кулларын угалый.)

У. улгэн ахры … Хи-хи-хи..
Ә. (Сикереп тора) Кем улгэн?

(Убырлы куркып кырыйга сикерэ, дер-дер калтырый. Әтә танымагандай ике ягына да чыгып карый).

Ә. (Танып) эй, Убыр, син тугелме соң бу?
У. ( Соенеп) И-хи –хи , эйе шул. Котымны алдың. Нишлэп йорисең?(Кылана).
Ә. э-э, минме? Мин балаларның бэйрэмнэрен бозарга дип килгэн идем.
У. (Шатланып.) Мин дэ шуңа йорим ич, ихи-хи-хи –хи.
Ә. эйдэ, хихылдап торма эле монда. Эш турында уйларга кирэк.
У. Ничава , мин барында курыкма син.
Ә.(Серле итеп пышылдый). Белэсеңме ?
У. Белэм!
Ә. Нэрсэ белэсең соң син , чупрэк баш ! эйбэтлэп тыңлап бетер!
У. (Кыланып колагын куеп тыңлый). Ярар , ярар.
Ә. (Як-якка каранып ала) Балаларның чыршыларын урларга кирэк.
У. эйе шул, чыршылары булмагач, бэйрэмнэре дэ бозылыр.
Ә. Кемдер килэ, эйдэ качып торыйк.

(Алып баручы керэ).

А.б.. Уф мин бит инде бэйрэмне башларга тиеш. Ә әле монда чыршы да юк. Кая шушы тирәдә берәр чыгарып ташлаган чыршы юк микән эзләп килим әле.

(Качкан жирдэн Әтәч белэн Убырлы чыга).

Ә. эхэ, теге чыршыга китте.
У. Безгэ ничек тэ моны алдалап чыршыны урларга кирэк.
Ә. энэ, чыршыны алып та килэ.
У. эйдэ , тагын качып торыйк.( Качалар).

(Чыршы күтәреп керэ).

А.б. Менэ чыршы да булды. Инде тиз генә уенчыкларны алып килим.Тукта әле чыршыны монда калдырып китиммә инде.Урласалар.(уйланып тора).Әй мин бик тиз килеп җитәм бит.Бер аягым монда булса, икенчесе тегендә.(китә)

(Арттан Әтәч белэн Убырлы чыга. Әтәч бер ягыннан килеп куркыта да, Чыршы икенче якта торган Убырлы кулына ава).

Ә:Әхэ, менэ чыршы безнеке.
У. Бизэргэ кирэк моны.
Ш. Чуртым белэн бизикме аны?!
У. (Уйлап тора.) Таптым! ( Бер капчык тартып чыгара , аннан рогатка ала. ) Менэ монсын узган жэйдэ бер малайдан колагын борып алдым. Кырлай урманында кошларга атып йори иде. (Чыршыга элеп куя.
» 1”ле, «2” ле билгелэрен ала. ) э боларын юлдан таптым.
Мэктэптэн кайтучы балаларның сумкасыннан тошеп калганын курдем дэ, туктале мин эйтэм, кирэге чыгар, дип тыгып куйган идем.
Ә. (Убырлының кулыннан алып эйлэндереп-эйлэндереп карый.) Кара эле эй, бигрэк матурлар.
У. (Әтәчнен кулыннан тартып ала. ) эйдэ, тизрэк элеп куярга кирэк.
Бик кызыксаң, минем чормада ике капчык бар эле ул. (Элэ).
Ә. хи-и-и, бигрэк матур булды инде.

(Икесе бергэ жырлап биилэр, Чыршыны да кулыннан тотып мэжбури биетэлэр, эйлэндерэлэр).

Убырлы . хэм Әтәч

Чыршы яшел тунын киеп,
Чыгып басты уртага.
Киендердек, бизэндердек,
Әзерлэндек Ёлкага.

жырлыйбыз да, биибез дэ,
Бүген чыршы янында.
Чыршысыз калды балалар
Бүген Носы авылында

У. эйдэ, бау бир , бэйлибез.
Ә. (Бау тартып чыгара.) хи- и, бар ул андый нэрсэ, мэ.

(Әтәч бау алып килэ. Чыршыны остэн аска кадэр бау белэн эйлэндереп бэйлилэр).

Ә. хи –и-и, бэйрэмнэрен тэки бозабыз бит, эй. эйдэ , кутэрдек.

(Убырлы кабаланып эле себерке янына йогереп килэ, эле чыршы янына, кайсын тотарга белми. Шулай ике арада бераз йогереп йоргэч, кочкэ себеркене бер кулына тотып, бер кулы белэн Әтәчкә Чыршыны кутэрергэ булыша , чыгып китэлэр. Алып баручы йогереп керэ).

. А.Б: Ә чыршы кайда соң? Юк… Кая китте икэн ?
Нишлим инде хэзер. Балалар да килеп житэр.
. Аларга нэрсэ дип эйтербез?
Мин узем гаепле. Чыршыны көчкә эзләп таптым, ә узем узен генэ калдырып киттем.
Их, табылса бутэн алай эшлэмэс идем
Табылмас шул инде. Шушы Яңа ел бэйрэмендэ берэр могжиза булса гына инде. Яңа ел бэйрэмендэ ботен телэклэр дэ утэлэ, дилэр бит.
. Их, хэзер бер тылсым булсын иде.

(Тылсымчы керэ).

Т. Я кайсыгыз мине чакырды?
А.б.. Сез кем буласыз?
Т. Танымыйсызмыни?
А.б: Тануын таныйм да…Тылсымчылар экиятлэрдэ генэ була дип уйлый идек.
Т. эйе, Яңа ел бэйрэмендэ барлык экият геройлары да экиятлэрдэн чыгып, балалар янына килэлэр. Явызраклары торле начарлыклар эшлэргэ момкин. э дус , бердэм балаларга алар берни дэ эшли алмыйлар. Менэ буген сезнең бәйрәмгә Әтәч белэн Убырлы килделэр , Чыршыны шулар урладылар.
А.б:. Ах, Чыршыны калдырып китмэгэн булсам. Хормэтле Тылсым иясе, зинхар безгә Чыршыны коткарырга ярдэм итегез.
Т. Ярдэм итэрмен. Лэкин сезгэ дэ тырышырга туры килер. Убырлы Чыршыны 2 табышмак белэн сихерлэп биклэп куйды. Чыршы мэктэптэ укымагач. Ул табышмакларның жавабын белми икэн.
А.б:. Тизрэк эйтегез ул табышмакларны. Без табышмак чишэргэ яратабыз.
Т. Кешенен дусты, йортын сакчысы.

А.б. Таптым! Эт– бу табышмакның жавабы.
Т. Ә хэзер икенчесен тыңлагыз.
Укталы да , чукталы,
Муены яшел нукталы,
Тубэсендэ тарагы,
Койрыгында урагы,
Тэпиендэ сэнэге,
Шул ни булыр, я эле?
А.б: Белдем! этэч!

Т. Булдырдыгыз, акыллы балалар икэнсез. Тагын бер соравым бар эле. эйтегез эле, ни очен бу табышмаклар эт һэм этэч турында булды икэн ?
1б. Узган ел – әтәч елы иде.
2б. Ә, Яңа ел эт елы булачак.
Т. Булдырдыгыз. Хэзер Убырлы белэн Әтәч Чыршыны монда алып килерлэр. (Тылсымлы таягын болгап жибэрэ).

(Чыршыны житэклэп Әтәч белэн Убырлы керэлэр).

Ә. Балалар безне гафу итегез инде , без ялгышканбыз.
У. Без бутэн алай эшлэмэбез.
Т. Гафу итэбезме аларны?
А.б: эйдэгез , гафу итик, бэйрэмне бозмыйк.
А.б. энэ бәйрәмебезгә кунаклар да килэ.

Бәйрәм башланып китә.

Алып баручы:

Хэерле кон дуслар! Исэнмесез –олыгыз да, кечегез дэ, яшегез дэ, картыгыз да. Туган жиребезгэ Яңа ел килэ. Без дэ буген Яңа елны каршы алу бэйрэменэ жыелдык. Барыбыз бергэ куңелле итеп бэйрэм итик эле.

Уеннар.

1.киенү-тугәрәктә

2.шарлар.

3.уклау

4.муенга бау кию

5.музыкаль уеннар

Барысы бергэ керэлэр. Каршы алалар, шатланалар.
Кыш бабай: Исэнмесез дусларым! Яна ел белэн барчагызны!
Кар кызы: Исэнмесез кадерле дуслар! Бэйрэм белэн!

Яна эт елы: Исэнмесез! Мин — яна ел, сезне бэйрэм белэн тэбрик итэм!
Яна йортнын ишеген ачкан кебек
Сезнен янга мин дэ килеп кердем,
Нигезлэрем минем ныклы булсын,
Котлы булсын бу ел, котлы булсын!
Белэм, миннэн хэркем нидер котэ,
Шатлык, бэхет, сою омет итэ.
жирдэ бэхет, хэрчак ныклы булсын,
Котлы булсын бу ел, котлы булсын!
Бергэлэп чыршы эйлэнеп жыр башкару “В лесу родилась ёлочка”,
Яна елны котлап кул чабалар. Әтәч кар кызына карап торганнан сон,
Әтәч: Ай-яй матур икэн безнен кар кызы. Шундый матурлыгын белэн син матур жырлар да жырлыйсындыр.
Кар кызы: эйе дусларым. Сезне бэйрэм белэн котлап жыр башкарасым килэ.
Кар кызы жырлый.
Убырлы: Кыш бабай! Бергэлэп уйнап алыйк. _________________________

Кыш бабай: Балалар, дусларым! Сезнен барыгызнын да унган, булган икэнлегегез куренеп тора. Минем шушы матур яна ел кичендэ сезнен барыгызныда бәйрәм белән котлап китэсем килэ. (котлау телэклэр эйтелэ)

Кыш бабай: Кадерле дусларым, сезне тагын бер кат Яна ел белэн котлыйм. Сезгэ бэхет, шатлык, укуыгызда, эшегездэ зур унышлар телим, бэхетле булыгыз. Бик кызганыч, лэкин безгэ китэргэ вакыт житте. Безне эле башка мэктэплэрдэ дэ котэлэр.
Убырлы: Кыш бабай сез киткэнче эйдэгез эле бергэлэп, чыршы тирэли биеп алыйк.

Татарча кумэк бию башкарыла, биюдэн сон кыш бабай, кар кызы,хэм башкалар барысы да бергэ чыгып китэлэр
Кыш бабай: Хушыгыз дусларым , килэсе елга кадэр.
Кар кызы: Хушыгыз дусларым, хушыгыз. Сезгэ иминлек, матурлык, татулык телим.
Яна ел: хушыгыз, барыгызны да бэйрэм белэн.
Ал.б.: Яна еллар килсен бэхет алып,
Яна еллар килсен елмае.
Кунеллэрдэ мэнге шатлык булсын,
Яшэмэгез, дуслар монаеп.

Ал.б.: Зур ометлэр белэн каршылыйбыз
2018нче ел башын,
Игелек хэм михербанлык кына
Булсын иде синен юлдашын.
1нче ал.б.: Кадерле бер кунак коткэн кебек
Яна елны котте йорэклэр,
Белэклэрдэ яна хезмэт дэрте,
Кунеллэрдэ яна телэклэр.
2нче ал.б.: эй дустым, каршыла
Яна ел юллары ун булсын.
Елларнын коне куп, шуларнын барсы да
Куанып яшисе кон булсын.
1нче ал.б.: эй дуслар, эле дэ бэйрэмнэр бар. Бугенге коннэрдэн ничек атлар иден? омет белэн тулы хислэренне доньяга ничек белдерер иден?
2нче ал.б.: Шулай дустым! Кара тирэ-ягына , янында туганнарын, дусларын якташларын бар. Бэхет телэ син аларга. хэр елмаюлы карашны шундый ук жылы караш белэн каршыласын. Бер-беренэ изгелектэн боек эшлэр башлана. Яна елга беренче адым изгелек булсын.
1нче ал.б.: э хэзер (уеннар) ____________________________
________________________
1нче ал.б.: Чэчэк кебек ап-ак карлар яуды
Туган ягын сагынып кыш килде.
Ак буздэй йомшак кар белэн
жирне билэулэп торде.
Кыш ул узе йорми ялгыз гына
житэклэгэн куркэм бэйрэмне,
Нинди бэйрэм? диеп сорамагыз,
Буген бездэ …………………………..

(уеннар)__________________________________
__________________________________
1нче ал.б.: Язмышлардан узмыш булмаса да,
Тотып бэхет дигэн ачкычны
Яна елнын яна капкаларын
Топкэ кадэр каерып ач, дустым.
2нче ал.б.: Ач син, шыгырдатып бу капканы
Яшик эле жырлы коннэрдэ
Уй-фикерлэр эшкэ ашсын быел,
Хыял-тошлэр кучсен оннэргэ.
1нче ал.б.: Куклэр аяз, донья имин булсын,
Хэерчелек ишек какмасын.
Шэфкатьле бул, беркем бу тормышта
Шатлык чэчеп, кайгы тапмасын.
2нче ал.б.: Яна ел программасынын беренче олеше тэмам. Барыгызны да яна еллар белэн!