"Мүнөзүңө жараша тагдыр жаралат"

Мүнөзүңө жараша тагдырга кабыласың

Максаты:

• Окуучуларга адамдын мүнөзү келечек тагдырына таасир этээрин түшүндүрүү менен жагымдуу мүнөзгө ээ болууга багытоо;

• Улуу адамдын жеке мисалы аркылуу окуучуларда өзүн-өзү тарбиялоонун үлгүлөрүн калыптандыруу;
• Чакан аңгеме аркылуу окуучуларды күнүмдүк жашоодо кездешүүчү ар кандай кырдаалда сабырдуулукка, чыр-чатактан алыс болууга үндөө;
• Окуучулардын мүнөзүн калыптандырууда алардын жакшы кыялдарын чыңдоого, терс кыялдардан четтетүүгө аракеттенүү.

Чогулуштун жүрүшү:

Чогулушка катышуучу ата-энелер жана окуучулар төмөнкүдөй форматта топторго бөлүнүүлөрү зарыл:

1-топ ата-энелер менен окуучулардан аралаш;

2-топ жалаң ата-энелерден;

3-топ жалаң окуучулардан.

1 . «Өспүрүмдөрдүн мүнөзүнө жараша пайда болгон айрым проблемалар» темасындагы

таблицаны коюлган темага ылайык пикирлерин толтуртуу жана презентациялоо.

2. Мүнөз деген эмне?

(класс жетекчи тарабынан маалымат берилет)

3. Лев Толстойдун өзүн-өзү таанып билүү күндөлүгүнөн маалыматтарды тааныштыруу,

адамдын кайсыл мүнөздүү белгилери айтылганын топтордо жаздыруу жана

презентациялоо .

4. «Бир чака алма» темасындагы чакан аңгемени окуу жана талкуулоо.

5 . Накыл кептерди чечмелетүү менен күнүмдүк жашоодогу мүнөзгө жараша кездешип

жаткан проблемалардан мисал келтирүү менен чыр-чатактын алдын алууга үндөө.

6. Жыйынтыктоо.

«Балдардын мүнөзүнө жараша пайда болгон айрым проблемалар»

№

Мүнөзүнө жараша пайда болгон проблемалар

1.

Жыйынтыгында күтүлүүчү

2.

натыйжа

Проблеманы чечүүнүн жолдору боюнча сунуштар

3.

«Өспүрүмдөрдүн мүнөзүнө жараша пайда болгон айрым проблемалар»

№

Мүнөзүнө жараша пайда болгон проблемалар

1.

Жыйынтыгында күтүлүүчү

2.

натыйжа

Проблеманы чечүүнүн жолдору боюнча сунуштар

3.

Класс жетекчи, предметтик мугалимдер менен тыгыз байланышта болуу, күнүмдүк режимин карап чыгуу.

Билим сапатынын

төмөндөшү

Жалкоолук

Түшүндүрүү, жагымдуу, пайдалуу иш-чараларга катыштыруу, секция, курстарга баруу.

Ден-соолугунун бузулушу,

материалдык чыгымдардын болушу

Башкаларды тууроо

(Тамеки тартуу, компьютер ойноо)

Баарлашуу, атайын адистердин жардамына кайрылуу, класс

жетекчи, мугалимдер менен биргелешип аракеттенүү.

Ата-энелер менен балдарынын пикир келишпестиги

Чыр-чатактын чыгышы, түшүнбөстүк, кайдыгерлик

« Адамдын иши аркылуу анын жан дүйнөсү жана мүнөзүнүн ченин билесиң».

Влади́мир Никола́евич Крупин

орус прозаиги

Мүнөз  ( грек тилинен  χαρακτηρ — айырмалоочу, өзгөчөлөөчү, белги) — кишинин жүрүш-турушун, кыймыл-аракетин мүнөздөгөн жеке   психикалык  касиеттеринин жыйындысы.

Мүнөз

өзгөчө кыял-жоругу

жүрүш-турушу

ар бир кишинин

табиятка, коомго жана өзүнө

кылган мамилесин

кайталангыс

жеке сапаты

Мүнөз жеке кишиге таандык туруктуу касиет, бирок, аны тарбиялоо менен өзгөртүүгө болот.

Мүнөздө кишинин кайраттуулугу, эмоциялык өзгөчөлүктөрү, тышкы

чөйрөнүн таасирин сезүү темпераменти жана акыл өзгөчөлүгү байкалат.

Мүнөздүн калыптанышына таасир этүүчү айрым факторлор:

үй-бүлөдөгү таалим-тарбия

социалдык шарт

мектептеги таалим-тарбия

айланадагылардын жүрүш-турушу

Адамдын башка адамдарга, коллективге жана коомго карата мамилесин билдирүүчү мүнөздүн белгилери

-

+

сөзмөр, сезгич, жардамын аябаган, боорукер

түнт, мээримсиз, таш боор, ырайымсыз

башка адамдарды сыйлай билет

орой, адамдарды жек көрөт

Адамдын эмгекке, өз ишине болгон мамилесин көрсөтүүчү мүнөздүн белгилери

• эмгекчилдик, чыгармачылыкка умтулуу, ишке болгон жөндөмдүүлүк, ишине ак пейили менен жоопкерчиликтүү мамиле кылуу, инициативдүү
• эмгекчилдик, чыгармачылыкка умтулуу, ишке болгон жөндөмдүүлүк, ишине ак пейили менен жоопкерчиликтүү мамиле кылуу, инициативдүү

+

• жалкоолук, өз ишине карата жоопкерчиликсиз мамиле кылуу, пассивдүүлүк, көңүл коштук
• жалкоолук, өз ишине карата жоопкерчиликсиз мамиле кылуу, пассивдүүлүк, көңүл коштук

-

Адамдын буюмга карата мамилесин көрсөтүүчү мүнөздүн белгилери

Шалаакы, ысырапкор

Тыкан, сарамжалдуу

Адамдын өзүнө карата мамилесин көрсөтүүчү мүнөздүн белгилери

-

+

өзүмчүл, наадан, мактанчаак, таарынчаак, тартынчаак

өз кадырын билүү, өзүнө байланышкан сыймыктанууну туура түшүнүү

окуянын чордонунда болгусу келүү, өзүнүн кызыкчылыгын жогору коюу

токтоо, өзүн-өзү сындай билүү, башкаларга жакшылык кылуу

Улуу жазуучу Лев Толстой өзүн-өзү таанып билүү күндөлүгүнө минтип жазган:

“ Менин мүнөзүм жаш баланыкындай чалпоо, эч нерсеге

ыгым жок, ... .Башкаларды тажата берем, орой-олдоксонмун,

чыдамсызмын жана уяңмын. Дээрлик түркөймүн. Анча-мынча

билгендерим-өзүмдүн гана үзүл-кесил, эптештирип, урунуштуруп

үйрөнгөндөрүм. Кызуу кандуумун.Чечкинсизмин, кайсармын, ... суу жүрөкмүн. Шалаакымын, жалкоомун, мен үчүн бекерпоздук өзүнчө эле көнүмүшкө айланып калган. Зирекмин, бирок, мен али көзгө көрүнүктүү бир нерсе бүтүрүп, акылымды сынай элекмин. Чынчылмын,тагыраак айтканда, жакшылыкты жактырам,... бирок, атак-даңкты андан да жакшы көрөм”.

Лев Толстойдун өзүн-өзү тарбиялоо боюнча түзгөн план-программмасы:

Мен үчүн турмуштагы эң маанилүү нерсе - төмөндөгү үч терс сапаттан арылуу:

жеңил

кызуу

жалкоолуктан

баалуулуктан

кандуулуктан

БИР ЧАКА АЛМА

Бир киши бакчасы бар кооз, жаңы, чоң үй сатып алат.

Жанындагы эски үйдө кызганчаак кошуна жашачу. Ал

жаңы кошунанын көңүлүн ооруткусу келип, анын

эшигинин алдына таштандысын таштап кетип, же дагы

башка жаман нерселер жасап турчу. Бир күнү жаңы

кошуна эрте менен жакшы маанайда уйкудан туруп,

үйүнүн алдына чыкса, бир чака жугунду турат. Ал

чаканын ичиндегисин төгүп, чаканы жылтырата жууп,

ичине бакчасындагы алмалардын чоң-чоң, бышкандарынан толтура терип кызганчаак кошунасына барат. Эшигинин кагылганын уккан

кызганчаак кошуна: “Акыры тажаткан экемин, э?!” ,-деп табалап жылмаят. Азыр чыр болот деген үмүттө эшигин ачса, кошунасы бир чака алма сунат да: -Ким эмнеге бай болсо, ошонусу менен бөлүшөт-,дейт.

Үч нерсе адамды бузат:

ичкилик, текебердик, ачууга алдыруу.

Үч нерсе адамдын ким экенин аныктайт:

эмгек, ак ниеттүүлүк, жетишкендик.

Биздин тагдырыбыз бир күндө өзүбүз жүз жолу кабыл алган дал майда, билинбеген чечимдерден түзүлөт.

А нтони Роббинс

Даанышман макал

Күнүмдүк кыял жоругубуз адатка айланат;

Көндүм адат ийгиликке же бузукулукка алып барат.

Ийгиликтен же бузукулуктан мүнөз жаралат;

Мүнөзүңө жараша тагдырга кабыласың.

Мүнөзүңө жараша тагдырга кабыласың