Компьютердің қосымша құрылғылары

Компьютердің қосымша құрылғылары

5 сынып

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға дербес компьютер және оның құрылғылары туралы нақты білім беру.

Дамытушылық: Қызығушылығын арттыру, логикалық ойлау арқылы толық және нанымды жауап беруге дағдыландыру.

Тәрбиелік: Еңбекті сүйе білуге, компьютермен жұмыс жасағанда қауіпсіздік ережелерін есте ұстауға, өз уақыттарын дұрыс пайдалана білуге тәрбиелеу.

м

т

и

п

к

ы

ш

п

р

л

о

р

н

о

қ

а

и

т

н

р

п

т

т

т

е

н

н

р

с

и

т

о

е

м

е

н

ә

о

р

б

р

ц

в

и

ө

п

а

м

и

з

т

н

е

о

д

а

р

и

і

с

е

й

н

е

м

с

т

и

и

р

н

м

у

к

т

с

т

х

в

о

т

с

р

м

о

ж

е

д

о

р

е

е

а

а

з

л

ү

д

р

б

я

ь

и

е

а

я

о

й

ф

ф

н

и

л

и

к

ц

е

а

н

т

Жасырыл ған сөздер

Жасырылған сөздер:

Микропроцессор, тышқан, мәтін, плоттер, принтер, сөз, байт, пиксель, архив, абонент, модификация, ұя, файл, терезе, монитор, модем, интернет, байт, антивирус.

Ребус шешу

Негізгі құрылғылары

• Жүйелік қорап

• Монитор
• Пернетақта

Жүйелік блок

Компьютердің ең басты бөлігі.

Ол – компьютердің “миы”.

Жүйелік қорап компьютердің негізгі тораптарын қамтиды:

• жүйелік (аналық) тақша;
• процессор;
• оперативті жады;
• тұрғылықты диск;
• алмалы дискілермен жұмыс істеуге арналған диск жетегі;
• С D және DVD диск жетектері;
• бейнесызбалық бейімдеуіш;
• дыбыстауыш;
• желілік тақша;
• енгізу-шығару порттары.

негізгі

Аналық тақша

Аналық тақша – бұл компьютердің барлық құрамдас бөліктері қосылатын күрделі көп қабатты мөрлік тақша.

Аналық тақша мыс өткізгіш жолшықтар

желісімен қапталған, олардың бойымен

мәліметтер тақшада құрастырылған

микросхемалар мен компьютердің басқа

құрылғылары қосылатын слоттарға

жеткізіледі.

алға

Процессор

Процессор немесе микропроцессор

компьютердегі орталық мәліметтер өңдеу

құрылғысы болып табылады.

Процессор микросхема ретінде ұсынылған

және оперативті жадымен қатар аналық

тақшада орналасады.

Процессор бағдарламалар жұмысына қажетті

есептеулерді орындайды.

Процессордың жылдамдығы мегагерцпен (МГц)

немесе (ГГц) өлшенетін оның ырғақтық

жиілігімен анықталады.

Оперативті жады

Компьютердің оперативті жадысы

(ОЗУ) немесе Random Access Memory

мәліметтерді қысқа мерзімге

сақтау үшін қызмет етеді .

Кері қайту

Тұрғылықты диск

Тұрғылықты диск (тұрғылықты диск жетегі) немесе Hard disk Drive (HDD) – бұл компьютердегі негізгі мәліметтер қоймасы.

Тұрғылықты дискінің сыйымдылығы түрлі компьютерлерде алуан түрлі болады да,

Мегабайтпен және гигабайтпен өлшенеді.

Кері қайту

Алмалы дискілермен жұмыс істеуге арналған диск жетегі

3,5 – дюймдік дискеттерді оқиды.

Бұл дискілер ауыстырылатын

тасымалдаушылар болып саналады.

Олардың сыйымдылығы 1,44 Мб.

Компьютерде алмалы дискілерге арналған

диск жетегіне “А” әрпі белгіленеді.

Кері қайту

С D және DVD диск жетектері

Мәліметтерді ықшам дискілерге жазуға және оқуға мүмкіндік береді.

С D және DVD дискілер – ауыспалы тасымалдаушылар.

Дискілер бір рет жазылатын ( CD-R және DVD-R)

және қайталап жазылатын (CD-RW және DVD-RW ) болып бөлінеді

Кері қайту

Сызбалық бейімдеуіш

Бейімдеуіштің кескіндерді сақтау үшін ғана

пайдаланылатын меншікті оперативті жадысы бар

“ Тұрғылықты жері” бойынша бұл жады көпнесе

Бейнежады ( videoRAM немесе VRAM ) деп аталады.

Бейнежады көлемі неғұрлым

Үлкен болса, компьютер кескін

дер мен бейнероликтерді соғұрлым

үлкен ажыратылымдылықпен

және түрлі түстермен бейнелейді.

Кері қайту

Дыбыстық тақша

Дыбыстауыш компьютерге жоғары сапалы

дыбыс тудыруға және оны компьютерге

жазуға мүмкіндік береді.Дыбыстық тақша ұсынатын

дыбыспен жұмыс істеудің кеңейтілген мүмкіндіктері

компьютерлік ойындарда және басқа қазіргі заманғы

бағдарламаларда талап етіледі .

Кері қайту

Желілік тақша

Желілік тақша компьютерді компьютерлер желісіне

қосуға мүмкіндік береді. Желілік тақшалардың

бірнеше түрі бар. Ethernet, token ring және

сымсыз желілерге қатынас құруға арналған

тақшалар, ең танымалылары – Ethernet және

сымсыз желілер.

Кері қайту

Енгізу-шығару порттары

Порттар – корпустың алдыңғы немесе артқы тақтасындағы ажыратқыштар, оларға әдетте кабель арқылы әр түрлі құрылғылар қосылады.

Порттарға қосуға болатын құрылғылардың саны мен түрі порттардың саны мен түріне тәуелді болады.

Кері қайту

Монитор

Монитор немесе дисплей – компьютердің экранына ақпаратты

шығаратын құрылғы. Экран түстеріне қарай дисплейлер монохромды

және түрлі-түсті болып, ал шығарылатын информация түрлеріне

байланысты символдық және графиктік болып бөлінеді.

Пернетақта

Компьютерге ақпарат

енгізуге арналған құрылғы.

Пернелер бірнеше блокқа

бөлінеді:

• Символдық пернелер
• Функциялық пернелер
• Нұсқаушы пернелер
• Цифрлық пернелер

негізгі

Тінтуір

“ Тышқан тәрізді қол тетігі”

пернелікпен бірге ЭЕМ-ді

басқару үшін қолданылады.

Маустың екі түрі болады:

үш батырмалы, екі батырмалы .

Шеткері құрылғылары

• Ақпаратты енгізу құрылғылары
• Ақпаратты шығару құрылғылары
• Енгізу және шығару қызметерін бірге атқаратын құрылғылар

Принтер –ақпаратты компьютерден қағазға басып шығаруға арналған құрылғы.Принтерлер басып шығару тәсіліне қарай лазерлік және бүріккіш болып бөлінеді.Бүріккіш принтерлер қағазға бояулардың көмегімен басып шығарады.

Лазерлік принтерлер түрлі түсті және ақ-қара болып келеді.Лазерлік принтерлер бүріккіш принтерлерден басып шығару жылдамдығымен,бір минутта басып шығару жылдамдығы жоғары, ал басылған парақтың өзіндік құны төмен болғандықтан лазерлік принтерлерді әртүрлі ұйымдарға пайдаланады.

Ақпаратты енгізу құрылғылары

Сканер – мәтіндік және графикалық ақпараттты (суреттерді,сызбаларды және т.б) қағаздан компьютерге енгізу құрылғысы.

Дигитайзер

Басқы бет

Ақпаратты шығару құрылғылары

Принтер – ақпаратты компьютерден қағазға басып шығаруға арналған құрылғы.Принтерлер басып шығару тәсіліне қарай лазерлік және бүріккіш болып бөлінеді .

Басқы бет

Джойстик

Веб-камера

Енгізу және шығару қызметерін бірге атқаратын құрылғылар

Модем, дыбыстық бейімдеуіш,

желілік бейімдеуіш .

Модем – компьютерлерге телефон желілері

немесе байланыс желілері арқылы өзара

мәлімет алмасуға мүмкіндік беретін құрылғы.

Басқы бет

Ақпарат ташығыштар

Ақпаратты өңдеу құрылғысын көрсет

4

1

5

2

Дұрыс!

Қате!

3

6

Ақпаратты сақтау құрылғысын көрсет

4

1

5

2

Дұрыс!

Қате!

3

6

Графикалық ақпаратты енгізу құрылғысын көрсет

4

1

5

2

Дұрыс!

Қате!

3

6

Дыбыстық ақпаратты енгізу құрылғысын көрсет

4

1

5

2

Қате!

Дұрыс!

3

6

Графикалық ақпаратты шығару құрылғысын көрсет

4

1

5

2

Дұрыс!

Қате!

3

6

Ақпаратты сақтау құрылғысын көрсет

4

1

5

2

Дұрыс!

Қате!

3

6

Дыбыстық ақпаратты шығару құрылғысын көрсет

4

1

5

2

Дұрыс!

Қате!

3

6

Сыртқы жад құрылғысын көрсет

4

1

5

2

Дұрыс!

Қате!

3

6

Ішкі жад

құрылғысын көрсет

4

1

5

2

Қате!

Дұрыс!

3

6

Сыртқы жад құрылғысын көрсет

4

1

5

2

Қате!

Дұрыс!

3

6

Жүйелік блогта болатын құрылғыны көрсет

4

1

5

2

Дұрыс!

Қате!

3

6

Жүйелік тақшада болатын құрылғыны көрсет

4

1

5

2

Қате!

Дұрыс!

3

6

Ішкі жад

құрылғысын көрсет

4

1

5

2

Қате!

Дұрыс!

3

6

Жүйелік блогта болатын құрылғыны көрсет

4

1

5

2

Қате!

Дұрыс!

3

6

Жүйелік тақшада болатын құрылғыны көрсет

4

1

5

2

Дұрыс!

Қате!

3

6

Жүйелік блогта болатын құрылғыны көрсет

4

1

5

2

Дұрыс!

Қате!

3

6

Артық құрылғыны көрсет

4

1

5

2

Дұрыс!

Қате!

3

6

Артық құрылғыны көрсет

4

1

5

2

Қате!

Дұрыс!

3

6

Артық құрылғыны көрсет

4

1

5

2

Қате!

Дұрыс!

3

6

Артық құрылғыны көрсет

4

1

5

2

Қате!

Дұрыс

3

6

Артық құрылғыны көрсет

4

1

5

2

Дұрыс!

Қате!

3

6

Жұмбақ шешу

к

о

м

п

ь

ю

т

р

е

1

Бар нәрсеге жетік,

Миы күшті тетік.

Ол арқылы сөйлесіп,

Кетесің шетелге де өтіп.

т

р

е

п

р

и

н

Компьютермен енеді, Қағазға басып береді.

и

т

р

о

м

о

н

Компьютердің айнасы,

Бағдарыңды таңдашы.

Сурет, сөзін көрсетіп,

Тиер саған пайдасы.

а

н

т

ы

ш

қ

Жануарға ұқсас атым бар, Бағдар көрсетер затым бар. Кілемше үстінде тұрамын, Ең қажетті құралмын

НИМОТОР

ПЬЮРОМТЕК

ПРҚАТНЕАТ

КСРАЕН

АЛОНОК

Сөздерді сәйкестендір

Ақпаратты сақтау

Ақпаратты енгізу

Тышқан

Микрофон

Пернетақта

Монитор

Мәтін алғы

Веб камера

Дискжетек

Басып шығарғыш

Ақпаратты шығару

Дыбыс шығарғыш

Ақпаратты

өңдеу

Бір бала компьютерде қалай жұмыс істегені жайлы әңгіме жазыпты. Сол әңгімені оқып, оның неше қате жібергенін анықтаңдар.

Мен компьютермен жұмыс істегенде, міндетті түрде ең алдымен монитор мен сканерді іске қосамын. Тышқанмен әріптерді теріп, сурет салу керек болса, сканерді пайдаланамын. Компьютерге дайын мәтінді қолдан енгізбеу үшін джойстикті қолданамын. Ал мәтінді басып алу үшін жүйелік блокқа қағаз саламын.Принтер арқылы әндерді тыңдап, динамик деп аталатын плоттерде құжаттарды сақтаймын

Жауабы: 8 қате жіберілген

1. Монитор мен жүйелік блокты іске қосу қажет

2. Әріптер пернетақта арқылы теріледі

3. Сканер сурет салу үшін емес, оны енгізу үшін қолданылады

4. Компьютерге дайын мәтінді жылдам енгізуде сканер пайдаланылады

5. Мәтінді басып алу үшін принтерге қағаз салады

6. Ән тыңдау үшін динамик немесе құлаққап керек

7. Құжаттар компьютердің сыртқы жадында сақталады

8. Плоттердің екінші аты – график сызғыш құрылғы.

Назарларыңызға рахмет!!!