HTML ТІЛІ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК
АЛҒАШҚЫ WEB – БЕТТІҢ МЫСАЛЫ
Ең алдымен HTML – тілін үйрену үшін мысалы бар тексттерді html кеңейтілулері бар файлдарда сақтаймыз. Негізінен HTML – файлдардың html немесе htm деген кеңейтілулері болады. Бірінші кеңету MS DOS – тың мақұлдауын қанағаттандырады. Екінші сәл болса оңайырақ келеді. Екі кеңейтуді де қолдана беруге болады. Байқағанымыздай HTML – документ адам тіліндегідей тілде жазылады, бірақ түсініксіз сөздермен жазылады. Одан да мысал келтіріп көрейік :
Алғашқы Web – бет
Алғашқы Web – беттің мысалы
Бұл Web – бет алғашқы құрған мысал болып табылады. Осылай кішкене беттермен құра бастап, үйрене де түсеміз. Бұл мысалды міндетті түрде html немесе htm кеңейтулі файлда сақтау керек екенін ұмытпаңыз.
” , “Бұл сөздер тегтер деп аталады. Тегтер текстер мен текст емес элем- енттерді форматтауға қолданылады: Графика , қосымша объектілер, Java – апплеттер және т.б. Бір сөзбен айтқанда, тегтер тексттерді HTML документтің ішінде форматтайды. Айталық егер сіз қандай да бір тексттің бір бөлігін курсив түрінде белгілегіңіз келсе немесе тақырып түрінде форматтағыңыз келсе, онда оны төменде көрсетілген сәйкес тегтер арасына қоя аласыз. Бұл текст белгіленеді Курсивпен Ал мынау тақырып Бұл жерде және тегтері біздің мысалды бетімізде қолданылды – сіз оны таныған шығарсыз. Бұлар бірінші дәрежелі тақырыпты білдіреді. Сонымен қатар екінші, үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы дәрежелі тақырыптарды білдіретін тегтер бар. Біз мысалдарда текстті екі жұп тегтің " width="640"
Сурет *. Web – документтің дайын күйінде көрсетілуі.
Сурет * – да көріп отырғанымыздай Web – беттің көп бөлігін текст алып жатыр. Бірақ мұнда бізге түсініксіз болып отырғаны бұл “” , “
Бұл сөздер тегтер деп аталады. Тегтер текстер мен текст емес элем- енттерді форматтауға қолданылады: Графика , қосымша объектілер, Java – апплеттер және т.б. Бір сөзбен айтқанда, тегтер тексттерді HTML документтің ішінде форматтайды. Айталық егер сіз қандай да бір тексттің бір бөлігін курсив түрінде белгілегіңіз келсе немесе тақырып түрінде форматтағыңыз келсе, онда оны төменде көрсетілген сәйкес тегтер арасына қоя аласыз.
Бұл текст белгіленеді Курсивпен
Ал мынау тақырып
Бұл жерде және тегтері біздің мысалды бетімізде қолданылды – сіз оны таныған шығарсыз. Бұлар бірінші дәрежелі тақырыпты білдіреді. Сонымен қатар екінші, үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы дәрежелі тақырыптарды білдіретін тегтер бар. Біз мысалдарда текстті екі жұп тегтің
Ең алғашқы тег кейінгі ішіндегі тегке ата – «ана»(родительским) , ал іштегі тег оның «баласы» (дочерной) болып табылады
. Сонымен қатар «баласы» басқа ішіндегі тегтерге «ата – ана» (родительской) бола алады. Біздің мысалда тегі тегінің
«баласы» (дочерный), ал тегі тегінің «баласы» (дочерный ) болып табылады, яғни ол және - ға да «ата – ана» (родительской) бола алады. Сондай – ақ жалғыз тегтер де болады.
Мысал ретінде текстке сурет қоя алатын тегті – айтуға болады. Документке сурет қою үшін тексттік фрагменттің шекарасын көрсетудің керегі жоқ, тек қана суретті қоятын орынды көрсетсе жеткілікті болады.
Сонда да HTML – дің көптеген тегтері жұп болып келеді. Ал енді
және
тегтері не үшін керек деп сұраңыз? Олар арнайы текстті көрсетеді, листингке , тақырыптарға қатысы жоқ, яғни тексттің бөлек абзацы басқа осы сияқты абзацтардан бөлек кеңістікті. Мысал үшін тексттің жалғыз абзацын екіге бөліп көрейік, не шығар екен.Төмендегі мысалға қарайық. Бұл мысалды кез-келген *.html кеңейтілуі бар файлда сақтаймыз .
1.2 ТЕКСТТЕРДІ ФОРМАТТАУ
HTML – дің негізін қарастырдық, енді нақты тегтерге және олардың мүмкіндіктерін қарастырайық. Ең алдымен қарапайым текстті форматтауды қарастырамыз. Оның мүмкіндігі көптеген текстік процессорлардың аналогы болып табылады. Қарапайым текстті жұп тегтің және арасына орналастырса жеткілікті. Web – көрсеткіш жоғарыдағы мысалдар сияқты терезеден көрсетеді. Егер бөлек символдарды бөлек түспен немесе бөлек етіп белгілегіңіз келсе, онда HTML сізге сәйкесінше тегтерді ұсына алады. Таблица 1.1 – ден олардың ең негіздерін қарастыра аламыз.
Кесте 1.1 Символдарда форматтау тегі
Тегі
……….………
Сипаттама
Жартылай қалың текст.
……………
Текстті стандартты шрифттен үлкен
қылып көрсету.
………..
Жылжымалы текст. Бұл тегті тек қана
Netscape Navigator ғана қолдай алады.
...……………..
Курсив.
………
Текстті стандартты шрифтен кіші қылып
көрсету.
………
Қаралау шрифт.
…………...
Жоғарғы индекс.
……………
Төменгі индекс.
……………..
Моноенді шрифт. Моноенді шрифт деп
барлық символы бірдей енді болатын
шрифтті айтады.
……………….
Асты сызылған текст
Сіз көріп тұрғандай бұл тегтің атрибуттар деп аталатын қосымша параметрлері бар. тегінің атрибуттары өте көп, бірақ біз олардың тек негізгі үшеуін ғана қарастырамыз. Бұл атрибуттар шрифттің керекті параметрлерін береді. Есте сақтаңыз, олар тек ашылған тегте ғана көрсетіледі, керісінше болуы мүмкін емес. Атрибут шрифтің түрін береді. Мысалы “Arial” немесе “Courier New”. Берілген түрдің аты жақшаның ішінде теңнен соң жазылады. Бірден бірінен соң бірін үтір арқылы беруге болады. Атрибут шрифттің өлшемін береді. Web – көрсеткіш әртүрлі шрифттің тек қана жеті өлшемін көрсете алады. Бұл өлшемдер 1 – ден 7 – ге дейін өсуі бойынша нөмірленген. Атрибут сіздің текстіңізді түрлі түске бояйды, бірақ «кемпірқосақтың» барлық түсімен емес. Себебі әрбір компьютерде бірдей көрінбеуі мүмкін, яғни әр компьютердің бейнекартасы әртүрлі болуы мүмкін. Сондықтан бір жүйеге келтірген. " width="640"
Мына тегтерді қолданып бірнеше мысал құрайық.
Жартылай қалың текст
Үлкен
және
кіші
Судың химиялық формуласы – H20
Тегтердің бірнешеуінің бірі және жұбы болып табылады. және тегтері шрифттің түсі мен өлшемдерін анықтап береді. Олар мынадай күйде болады.
[COLOR=”#{Шрифт түсінің коды}”|”{Түстің аты}”]
Сіз көріп тұрғандай бұл тегтің атрибуттар деп аталатын қосымша параметрлері бар. тегінің атрибуттары өте көп, бірақ біз олардың тек негізгі үшеуін ғана қарастырамыз. Бұл атрибуттар шрифттің керекті параметрлерін береді. Есте сақтаңыз, олар тек ашылған тегте ғана көрсетіледі, керісінше болуы мүмкін емес.
Атрибут шрифтің түрін береді. Мысалы “Arial” немесе “Courier New”. Берілген түрдің аты жақшаның ішінде теңнен соң жазылады. Бірден бірінен соң бірін үтір арқылы беруге болады.
Атрибут шрифттің өлшемін береді. Web – көрсеткіш әртүрлі шрифттің тек қана жеті өлшемін көрсете алады. Бұл өлшемдер 1 – ден 7 – ге дейін өсуі бойынша нөмірленген.
Атрибут сіздің текстіңізді түрлі түске бояйды, бірақ «кемпірқосақтың» барлық түсімен емес. Себебі әрбір компьютерде бірдей көрінбеуі мүмкін, яғни әр компьютердің бейнекартасы әртүрлі болуы мүмкін. Сондықтан бір жүйеге келтірген.
Менің жасаған web сайтым
Мысалы http://www.daryn.kz/
Мұндағы, URL (Universal Resource Locator) - ресурстардың әмбебап адресi; HTTP (Hyper Text Transfer Protocol) – гипермәтіндi мәлiметтердi алмасу протоколы; www (World Wide Web) – бүкіләлемдік тор, әдетте веб деп аталады, интернет жабдықтары арқылы жеткізілетін құжаттардан тұрады; Web – бұл веб-беттер мен веб-тораптар жиынтығы; daryn - сайт атауы; kz (домен) –географик орналасуы.
Сонымен қатар жоғары дәрежедегі доментердің кейбір атауларын төмендегі кестеден көруге болады.


HTML тілі арқылы Web-сайт жасау (1.07 MB)

