Геноцид армян...

Ցեղասպանություն

ԳԵՆՈՑԻԴԻ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԿԱՐԳԱՎՈՐՈՒՄԸ

Ցեղասպանություն (հունարեն՝” γένος” - “ցեղ” և լատ.՝ ”caedo” - “սպանում եմ”)

Տերմինն առաջին անգամ շրջանառության մեջ դրել է ծագմամբ հրեա, լեհ իրավաբան Ռաֆայել Լեմկինը 1943 թ.-ին: Իրավաբանական կարգավիճակ տերմինը ստացել է 1948թ.-ին` “ Գենոցիդի կանխարգելման և պատժի վերաբերյալ” ՄԱԿ-ի ընդունած կոնվենցիայով:

Ըստ վերոնշյալ կոնվենցիայի`

• Ցեղասպանությունը, անկախ նրանից՝ կատարվում է խաղաղ, թե պատերազմական պայմաններում, ըստ միջազգային իրավունքի հանցագործություն է, որը պետությունները պարտավորվում են կանխարգելել և պատժել այն կատարելու համար:

Գենոցիդի նպատակը .

Ազգի

Այլ խմբի /խմբերի/

Լրիվ կամ մասնակի ոչնչացում

Կրոնական խմբի

Էթնիկ խմբի

Ցեղի

Այդ խմբերի համակարգված ոչնչացումը կարող է դրսևորվել հետևյալ գործողություններով՝

• Խմբի անդամների սպանություն,
• Խմբի անդամներին մարմնական կամ մտավոր ծանր վնասի պատճառում,
• Միտումնավոր այնպիսի կենսապայմանների ստեղծում այդ խմբի համար, որ հաշվարկված են հանգեցնելու նրանց լիարժեք կամ մասնակի ֆիզիկական ոչնչացմանը,
• Այնպիսի միջոցառումների պարտադրում, որ կկանխարգելեն այդ խմբի ծնելիությունը,
• Այդ խմբի երեխաներին հարկադրաբար այլ խումբ տեղափոխելը

1948 թվականի դեկտեմբերի 12-ին ընդունված ՄԱԿ-ի կոնվենցիայով ցեղասպանությունը համարվում է միջազգային հանցագործություն:

Գենոցիդը հանցագործություն է նաև ՀՀ Քրեական օրենսգրքով:

Ցեղասպանության օրինակներ

• Հայերի սպանությունն ու տեղահանումը Օսմանյան կայսրությունում 1895–1923 թթ.:
• Հայերի ոչնչացումն Ադրբեջանում 1988–1993 թվականներին (Մարաղայի կոտորած, Սումգայիթի ջարդեր, Բաքվի ջարդեր, Գանձակի ջարդեր):
• Նացիստական Գերմանիայի կողմից Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի  ժամանակ հրեաների , գնչուների և խորհրդային ռազմագերիների ոչնչացումը։
• Պոլ Պոտի և Իենգ Սարիի ռեժիմի օրոք 1975 -79թթ. երեք միլիոն կամբոջացիների ոչնչացումը։
• 1994 թվականին Ռուանդայում մասայական ջարդը, որի ժամանակ խութու ցեղը ոչնչացրեց թութսի ցեղից 600,000 հոգու:

Ժամանակը փոխել է ցեղասպանության մեթոդները, սակայն նպատակները` նույնն են…

Հայոց ցեղասպանություն

• Հայոց ցեղասպանությունը ծրագրվել էր դեռևս 1910-1911 թվականներին Սալոնիկում տեղի ունեցած ժողովների ընթացքում, որոնց որոշումներում կարևորվում էր հայերի ֆիզիկական բնաջնջման ծրագիրը, որի իրագործումն էլ կլուծեր հետևյալ խնդիրները.

• միանգամից վերջ կդրվեր Հայկական հարցին,
• Օսմանյան կայսրությունը կազատվեր հայ տարրից, դրանով ամբողջ  Անատոլիան կդառնար թուրքերով բնակեցված միատարր երկիր,
• հայերի հարստությունը կդառնար թուրքական պետության սեփականությունը,
• ամենամեծ խոչընդոտի անհետացմամբ ճանապարհ կհարթվեր համաթուրքական գաղափարի իրագործման համար։

• Երիտթուրքերն իրենց ծրագրերն իրականացնելու համար որպես հարմար առիթ օգտագործեցին Առաջին համաշխարհային պատերազմը:

1915 թվականի ապրիլի 24-ին ձերբակալված հայ մտավորականներից ոմանք՝ առաջին շարք` Գրիգոր Զոհրապ, Դանիել Վարուժան,Ռուբեն Զարդարյան, Արտաշես Հարությունյան,Սիամանթո, երկրորդ շարք` Ռուբեն Սևակ, Տիգրան Չոկուրջյան,Տիրան Քելեկյան, Թլկատինցի, Երուխան

• Հայերի տեղահանություններն ուղեկցվել են դեռևս նախնադարից հայտնի շուրջ 300 տեսակի բռնարարքներով և հանցագործություններով…

Հայոց ցեղասպանությունն ընդունել են հետևյալ կազմակերպությունները

• Եվրոպայի Խորհուրդը (1998), 
• Եվրախորհրդարանը (1987), 
• ՄԱԿ-ի մի քանի հանձնաժողովներ,
• Եկեղեցիների Համաշախարհային Խորհուրդը 
• և այլն։

Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչած պետություններ.

•   Ուրուգվայ, 1965 թ. Չիլի, 2007թ.
• Ֆրանսիա ,1998թ. Իտալիա ,2000թ.
• Բելգիա, 1998թ. Նիդերլանդներ ,2004թ.
• Շվեդիա, 2010թ. Ռուսաստան, 1995թ.
• Լիտվա , 2005թ. Հունաստան, 1999թ.
• Կիպրոս, 1975թ. Լիբանան, 1997թ.
• Արգենտինա ,2004թ. Վենեսուելա ,2005թ.
• Կանադա, 1996թ. Վատիկան, 2000թ.
• Շվեյցարիա, 2003 թ. Լեհաստան ,2005թ.
• Սլովակիա, 2004 թ. Ավստրիա , 2015թ.
• Բոլիվիա, 2014թ.

• Ցեղասպանության հանցագործության մերժումը, ժխտումն ու չդատապարտումը հիմք են նրա նորանոր դրսևորումների համար….Ցավոք, մենք մեր օրերում ևս ականատես ենք նման ցեղասպան դրսևորումների` լինի դա ֆիզիկական խմբի, թե մշակութային արժեքների…..Դրանք անպատիժ թողնել չի կարելի…..

• Հենց այսպիսի երևույթների անպատժելիությունն է, որ ծնում է ռասիզմ, նացիզմ, ֆաշիզմ, բանդեռովյան շարժում և այլն….

Մշակութային ցեղասպանություն

Մշո Սուրբ Առաքելոց վանք, 20-րդ դարասկզբի լուսանկար

Մշո Սուրբ Առաքելոց վանք, 2010 թվականի լուսանկար

Անիի հայկական եկեղեցիներից…

Ջուղայի հայկական խաչքարերի ոչնչացումը

Փոշիացված արժեքներ

Մի’ մոտեցիր աշխարհին ….Քո ձեռքերն արյունոտ են…

Շնորհակալություն ուշադրության համար

Հովհաննիսյան Նունուֆար Սեժիկի