Габдулла Тукай “Исемдә калганнар” ( Шагыйрьнең ятим балачагы турында хикәя)

Габдулла Тукай

“ Исемд ә калганнар ”

( Шагыйрьнең ятим балачагы турында хикәя)

Тукай биографиясе — дөнья әдәбияты тарихындагы иң драматик биографияләрнең берсе. Шагыйрь узган юл озын түгел. Аның төп урыннары Кушлавыч — Кырлай — Өчиле — Казан—Уральск, яңадан Казан... Ләкин шул авыллар, шул шәһәрләр арасында күпме фаҗига!

1909 елда Тукай үзенең үткән балалыгы турында “Исемдә калганнар” дигән автобиографик повест ь яза .

Шагыйр ь исән вакытта ук басылып чыккан повест ь ның беренче битләре.

Габдулла Тукай 1886 нчы елны ң 26 нчы апрелендә

элекке Казан губернасы Мәңгәр волосте Кушлавыч авылында

(х ә зерге Арча районы) Мөхәммәтгариф мулла белән

Бибимәмдүдә гаиләсендә дөн ь яга килә

“ ...минем туганыма биш ай заман үткәч ,

атам аз гына вакыт авырып үлгән.”

“ ...анам Сасна исемле авылның

мулласына кияүгә чыккан.”

“ ...минем анам бу муллада бер ел кадәрме, күпмедер торгач, белмим, нинди авырудандыр вафат булган”

“ ...ул мулла мине Өчиле авылындагы анамның атасы булган бабайга кайтарып биргән”

“ ...беркөнне бабай, үги әбинең киңәше илә булырга кирәк, авылыбыз-

дан Казанга бара торган бер ям щ икка мине утыртып, Казанга озаткан”

“ ...миңа әти булганы Мөхәммәтвәли исемле булып, әни булганы Газизә исемле иде. Торулары Яңа бистәдә иде.”

“ ...бабайлар өеннән чыгып, Сәг ъ ди абзыйның арбасына утырдым.” ( “Тукайның Өчиледән Кырлайга китүе”. Рәссам В.Федоров)

“ ...ниһаят ь , Кырлайга барып кердек. Сәг ъ-

ди абзыйны ң йорты басу капкасыннан ерак түгел икән ”

“ ...әни дә, шунда ук баздан катык алып менеп, миңа зур гына икмәк телеменең яртысын тоттырды.”

М.Казаков рәсеме

“ ... менә берзаман тирә -

ягымны әллә кайдан килеп чыккан авыл малайлары сарып алдылар.”

Байназар Әлменов рәсеме

“ ...ашлыклар эшен бетергәч, бакчага чыгып, бәрәңге казыр выкыт җитте”.

“ ...беркөнне кич белән әти белән әни иртәгә иртүк мине абыстайга укырга илтәчәкләрен миңа мәг ъ-

лүм иттеләр.”

“ Бәләкәй Апуш белән Сәг ъ ди абзый”

Рәссам Л.Фәттахов эше

“ ... менә бераздан Сабан туе җитте.”

“ ... аз булса да йорт хезмәт-

ләренә дә ярый башладым.”

“ ...бервакыт, көз көне, өйләдән соң, әти белән әни ындырда иде, мин ян тәрәз төбендә “Рисаләи Газизә” укып утыра идем, безнең капкага бер арбалы кеше килеп туктады.”

“ ...җизниләрнең өе бер ун са ж ин ераклыкта икән, кап-кадан кереп, биек – биек баскычлардан менеп, өйнең икенче катына мендем.”

Урал ь скида Г.Тукайның җизнәсе Галиәсгар Госманов йорты күренеше.

Мэчетле районы

МОБУ ООШ Коргат урта гомуми белем бирү мәктәбенең

татар теле һәм әдәбияты укытучысы

НурыеваИрина Альтаф кызының Г.Тукай. “Исемдә калганнар” автобиографик әсәренә презента ци ясе