Фотоэффект құбылысы. Эйнштейн формуласы. Фотоэффектіні техникада қолдану

САБАҚ: физика

Мұғалімнің есімі:

Күні:

СЫНЫП: 9

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Фотоэффект құбылысы. Эйнштейн формуласы. Фотоэффектіні техникада қолдану

Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)

• Фотоэффект құбылысы.Фотоэффект құбылысын түсіндіру. Эйнштейн формуласы жайлы мағлұмат беру

• Фотоэффект құбылысы.Фотоэффект құбылысын түсіндіру. Эйнштейн формуласын есептер шығаруда қолдана білуге үйрету

• Топта бағалауға баулу

Сабақ нәтижесі:

Барлық оқушылар: Фотоэффект құбылысы.Фотоэффект құбылысын түсіндіру. Эйнштейн формуласы жайлы мағлұмат алады.

Оқушылардың басым бөлігі: Фотоэффект құбылысы.Фотоэффект құбылысын түсіндіру. Эйнштейн формуласын есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді.

Кейбір оқушылар Бірін-бірі бағалай алатын болады

Бағалау критерийі:

Жеке, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады

Тілдік мақсат:

Эйнштейн формуласы, фотоэлемент, фотоэффектінің қызыл шекарасы

Әдіс-тәсілдер:

түсіндіру, талдау, кері байланыс

Алдыңғы оқу

Жарық кванттары. Планк гипотезасы. Планк формуласы

Сабақтың жоспары

Жоспарланған уақыт

Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)

Ресурстар

Сабақтың басталуы

І.Ұйымдастыру

Сәлемдесу .Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызу

2.Психологиялық ахуал туғызу

3.Топқа бөлу.Түрлі-түсті қағаздар арқылы

1-топ Столетов 2-топ Герц 3-топ Эйнштейн

Кім жылдам?

- Квант дегеніміз не?

- Планк қандай гипотеза ұсынған?

- Планк тұрақтысы неге тең?

- Фотон дегеніміне?

Стикерлер

Түрлі түсті қағаздар

Сабақтың ортасы

Сабақты бекіту

І топтық жұмыс

Кітаптағы мәтінмен жұмыс: постер қорғау

1.Фотоэффект

2.Фотоэффект құбылысы

3.Фотоэлемент туралы

Сәулелердің әсерінен электрондардың сұйық және қатты дене бетінен босап шығу құбылысы фотоэффект деп аталады.

1887 жылы орыс ғалымдары Генрих Герц пен А.Г.Столетов электрондардың арасындағы ұшқынды разрядты зерттеу кезінде осы құбылысты байқайды.

Электронның металдан босап, ұшып шығуы үшін жасайтын жұмысын электронның шығу жұмысы деп атайды.

Энергияның сақталу заңы бойынша жұтылған жарық фотонының hν энергиясы электронның шығу жұмысына және оның кинетикалық энергиясына жұмсалады: - Эйнштейн формуласы. m_e-босап шыққан электронның массасы;

υ –оның жылдамдығы. h- Планк тұрақтысы А_ш- электронның шығу жұмысы.

Фотоэффект құбылыс мына шарт орындалса ғана байқала бастайды: hν₀≥A_шығу.

Электронның шығу жұмысы жарықтың жиілігіне немес толқын ұзындығына ғана тәуелді.Фотоэффект байқалатын жарықтың ең аз дегендегі жиілігін немес оған сәйкес келетін толқын ұзындығын фотоэффектінің қызыл шекарасы деп атайды.Фотоэффект құбылысына негізделіп жасалған құралы фотоэлемент деп аталады.

Смайлик арқылы топ бір-бірін бағалайды.

ІІ Жұптық жұмыс (Сәйкестендіру)

Бармақ арқылы бағалау.

ІІІ Жеке жұмыс

І нұсқа

І деңгей

1)1887ж. Генрих Герц жарықтың әсерінен электрондардың шығуы мүмкін екенін ашты.Бұл құбылыс ___фотоэффект____ деп атайды.

2)Фотоэффект нәтижесінде электрондардың босап шығуы үшін берілетін ең аз энергия____квант_____ деп аталады.

ІІ деңгей

3. λ=5,0∙10^-7 м толқын ұзындығына сәйкес келетін фотон энергиясын анықтаңдар.( 3,9·10⁻¹⁹ Дж)

4. Натрий үшін фотоэффектінің қызыл шекарасы 547 нм. Электронның натрийден шығу жұмысын табыңдар.( 3,6·10⁻¹⁹ Дж)

ІІІ деңгей

5. Электронның кинетикалық энергиясының толқын ұзындығы 528 нм фотонның энергиясына тең болу үшін, электрон қандай жылдамдықпен қозғалуы керек?

6. м толқын ұзындығына сәйкес фотон энергиясы неге тең.

ІІ нұсқа

І деңгей

1)Фотоэффект үшін Эйнштейн формуласын жаз________

2)Фотоэффект қайда қолданылады?

ІІ деңгей

3. Егер электронның металдан шығу жұмысын 3,3∙10^-19 Дж болса,фотоэффектідегі бақыланатын жарықтың ең кіші жиілігін есептеңдер

4. Электрондардың күмістен шығу жұмысын 7,85∙10^-19 Дж.Күміс үшін фотоэффектінің қызыл шекарасының толқын ұзындығын анықтаңдар.

ІІІ деңгей

5. Егер фотоэлектрондардың кинетикалық энергиясы Дж, ал электрондардың металдан шығу жұмысы Дж болса, металл бетін жарықтандыратын жарық толқынының ұзындығы қандай болатынын анықтаңдар.

6. Толқын ұзындығы 3,3∙10^-7 м жарықпен цезийді жарықтандыру кезінде ұшып шыққан электронның ең үлкен жылдамдығы 8∙10⁵ м/с, электронның массасы 9,1∙10^-31 кг болса, шығу жұмысы неге тең?

Өзін-өзі бағалау.

Полиглот видеоролик арқылы

Слайд

Маркер,плакат

Смайликтер

Сәйкестендіру парағы

Карточка

Видеоролик

Сабақтың аяқталуы

Кері байланыс

«Бағдаршам»

стикер

Қосымша ақпарат

Саралау –Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс

Үлестірмелер

• Стикерлер

• Түрлі түсті қағаздар

• Слайд

• Видеоролик

• Карточка

• Смайликтер арқылы топтар бірін-бірі бағалайды

• Бармақ арқылы бағалайды

• Өз-өздерін бағалайды

• АКТ-мен байланыс

• Тақырыпты түсініп оқи білуге баулу.

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Рефлексия

Сабақ /оқу мақсаттары шынайы ма? _________________________________________________________________

Бүгін оқушылар не білді? __________________________________________________________________________

Сыныптағы ахуал қандай болды? ___________________________________________________________________

Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? _________________________________________________

Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?_____________________________________________________________________________________

Қорытынды бағамдау:

Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1_______________________________________________________________________________________

2_______________________________________________________________________________________

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1______________________________________________________________________________________

2______________________________________________________________________________________

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?____________________ _______________________________________________