Маршал Әбдіхалықов атындағы мектеп-гимназиясы
Дайындаған: Отесова Алтын
«Білім-көзі кітапта»атты жоба-жоспар
Мақсаты:оқушыларды білімділікке үйрету,кітапқа деген қызығушылығын арттыру 7-сынып
қ/с | Көркем әдебиетің тақырыбы | түрі | Берілетін тәрбие,білім мазмұны және негізгі ұғымдар |
1 | Кіріспе | Баяндау сұрақ -жауап | Әдебиет-халықтың ұлттық сана-сезімін,эстетикалық-көркемдік ойлау қабілетін байытатын қымбат дүние,рухани құндылық |
2 | «Жерден шыққан желім батыр»ертегісі | Жұптық жұмыс | Ертегінің мазмұны,кейіпкерлері туралы әңгімелеп беру,талдау жасау.Батырлыққа,ерлікке баулу. |
3 | Алдар Көсе,Жиренше туралы әңгімелер | Көрініс қою | Алдар Көсе,Жиренше туралы әңгімелеу,әділ,шыншыл,адал болуға тәрбиелеу. |
4 | «Ер Тарғын»жыры | түсіндіру | «Ер Тарғын»жырының мазмұнын меңгерту,елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу. |
5 | «Қыз Жібек» жыры | Мазмұндау | «Қыз Жібек»жырының мазмұнын меңгерту,салт-дәстүрді құрметтеуге,сүюге тәрбиелеу. |
6 | Махамбет поэзиясындағы ерлік пен елдік мәселесі | Мәнерлеп оқу | Махамбет жырлары-ерлік ұраны.Ел үшін күрескен ер тұлғасы |
7 | Ы.Алтынсарин шығармашылық мұрасы | түсіндіру | Ы.Алтынсариннің прозалық шығармаларындағы ғибрат пен тәлім-тәрбие. |
8 | Абай лирикасының арналары | Пікір алмасу | Ақын поэзиясындағы адамгершілік пен иман мәселесі. |
9 | Әдеби ойындар,лигвистикалық жаттығулар | Практикалық жұмыс | «Кездейсоқ сөйлем», «Диалог-ертегі», «Композиция»ойындары арқылы шығармашылық ойлау қабілетін дамыту. |
10 | Билер сөзі | Рөлге бөліп оқу | Билер сөзінің мазмұны арқылы адамгершілік қасиеттерге тәрбиелеу. |
11 | М.Әуезов «Қорғансыздың күні» | мазмұндау | Мейірімділікке,бауырмалдыққа,жанашырлыққа тәрбиелеу. |
12 | М.Мақатаев «Аққулар ұйықтағанда» | Дөңгелек үстел | Адамгершілікке,табииғатты сүюге,қорғауға тәрбиелеу |
13 | Шәкәрім «біредің мінін кешірсең»өлеңі | Шығармашылық жұмыс | «Біреудің мінін кешірсең»тақырыбына эссе жазу.Кішіпейілдікк,ізгілікке тәрбиелеу. |
14 | Қ.Жұмаділов «Қозыкүрең» әңгімесі | Әңгіме,пікір алмасу | «Бәріміз де туыспыз»шығарма жазу. |
15 | Ә.Кекілбай шығармашылығындағы аналар бейнесі | Шығармашылық жұмыс | Реферат дайындау.Ананы сыйлауға,құрметтеуге тәрбиелеу. |
16 | Т.Медетбек шығармашылығына байланысты поэзия кеші. | Кеш | Т.Медетбек шығармашылығымен танысу.Ана тілін сүюге,құрметтеуге тәрбиелеу. |
17 | Маңғыстаудың Маршалы | Сайыс | М.Әбдіхалықов шығармашылығы бойынша «Кім көп біледі?»танымдық сайысын өткізу.Туған жерді,елді сүюге құрметтеу. |
18 | «Менің сүйікті кітабым»шығарма жазу | Шығармашылық жұмыс | Кітапқа деген қызығушылығын арттыру,кітап оқуға саналы түрде баулу |
Қазір оқыту мен тәрбиелеу процесінде оқушы шығармашылығын дамыту-қоғам талабы.Себебі қоғам қашан да дарынды,қабілетті адамдарға мұқтаж.Қоғам барған сайын күрделене түсуде.Сол дәуірге сай мамандық атаулының барлығы бейімділікті,ептілікті,шапшаңдықты,ерекше ой қызметін,мол шығармашылық мүмкіндікті,өзін түрлі жағдайларға тез икемделіп қана қоймай,оларды керекті бағытына шығармашылықпен бұра білу қабілеттілігін қажет етеді.Мұндай қабілетті қалыптастыруда сынып жетекші де зор үлес қоса алады. Себебі сынып жетекші- тәрбие жұмысын ұйымдастырушы ғана емес,жан-жақты білімді ұстаз.Сол ұстаздан тәлім алған оқушы ертеңгі күні қоғам алдында дәрменсіздік көрсетпеуі үшін шаруашылықтың кез келген саласына қажетті ортақ білім-дағдыны мектептен алып шығуы тиіс.
Негізінде, «Әр адамның сұлулық сезімдері әр түрлі нәрседен оянымпаз болады.Біредің музыкадан,біреудің сұлу суреттен,біреудің поэзиядан.Өнердің әйтеуір бір түрінен ләззат алмайтын,біреуіне құмарланбайтын адам болмайды,»(М.Жұмабаев)Әйтсе де сөз өнерінің рөлі бәрінен биік екеніне ешкім дау айта қоймас.Оған дуалы ауыздан шыққан мына пікірлер дәлел:
«Сөз өнерін меңгеру барлық адамға суреткер болу үшін емес,ешкімге,еш нәрсеге тәуелді болмау үшін керек»(Д.Родари)
«Өз ойын жаза білу-зиялылықтың ең бірінші белгісі.Жазушылық адамдардың бақылағыштық қабілетін,қиялын,фантазиясын дамытады,адамзатты өркениеттендіреді(А.Рыбаков)
Бұл пікірлерден шығатын қорытынды:өз ұлтын,мемлекетін өркендететін білімді,алғыр,болашақ данышпан шәкірттер тәрбиелеу үшін,бірінші кезекте балалардың сезімталдығын,ойын,тілін дамытуды қолған алған дұрыс.Себебі қазіргі жас жеткіншектеріміз ұялы телефонмен бір-біріне хабарлама жазғанда ,сөзді дұрыс толық жазбайды,айтатын ойын анық жеткізе алмайды.
Осы кемшіліктерді қалай жоюға болады?Өз күшіне сенімді,ойы ұшқыр,өз бетімен жұмыс істеуге құштар,табанды,асқан шабытымен ерекшеленетін тұлғаны қалай қалыптастырамыз?
Жалпы,шығармашылық мүмкіндігі мол,шығармашылықпен белсенді,тұрақты айналысуға ең икемді жас деп орта буынды ,яғни,6-7-8 сыныптарды айтар едік.Менің сыныбым -7 сынып.Бұл жастағы оқушылардың өзіндік ерекшелігі бар.Бұл кезең оқушылардың ойлау процесінің өзіндік ерекше стилі қалыптасатын,түрлі болжамдар,қорытындылар құруға,қиял,романтикаға,ой,қимыл,сезім шапшаңдығына бой ұратын,өзін танытуға құштар болып келетін жас.Сондықтан бұл кезеңде әдеби тілді,сауатты жазуды шапшаң меңгереді,қаламы тез төселеді,әңгіме,өлең,ертегі жазуға ерекше қабілетті болады.Осы жас ерекшелігін ескере отырып ,сіздерге мынадай үлгі ретінде жоба-жоспарымды ұсынғым келеді.
Бұл жоба-жоспарым 7-сынып оқушыларының жас ерекшелігіне сай құрылған.Күтілетін нәтиже:
-шығармашылықпен жеке-дара оқушы емес,сыныптың барлық оқушылары айналысады;
-оқушыны көркем ойлауға үйретеді;
-әр баланың өзіндік стилі,қолтаңбасы қалыптасады;
-сауатты жазуға дағдыланады.
Сөз соңын «Ұлт-данышпандары арқылы ұлы мақсаттарға жетеді» деген қанатты сөзбен қорытындылағым келеді.Ал болашақ данышпан тәрбиелейтін,дарындыларды өмірге әкелетін,талантының көзін ашатын бірден-бір орта-мектеп.Ендеше,мектепте сынып сағаттарын өткізу жүйелі түрде шығармашылыққа бет бұруы керек.