Дарсил тема: «Глагол – каламалъул бутlа» 7 класс

Авар мацl

7 класс

Дарсил тема: «Глагол – каламалъул бутlа»

Дарсил мурадал:

1. Лъай кьеялъулаб: кlвар бугел суалалги лъун, лъималазул дарсида лъай борхизабизе; глаголалъе баян кьезе, гьеб цойги каламалъул бутlабазда аскlоб батlа бахъизе лъай;

2. Лъай цебет1езабиялъул: лъималазул бажари цебетlезабизе, ругьун гьаризе:

- цадахъ рекъон хlалтlизе;

- данде кквезе, суалал лъезе, хlисаб-суал гьабизе;

- цойгидалъулгун бухьен гьабизе.

3.Тарбия кьеялъул: рахьдал мац1алде рокьи бижизабизе

Дарсил тайпа: цlияб лъай кьей

Алатал: мультипроектор, компьютер, карточкаби, интерактивная доска.

Дарсил ин:

Салам ( слайд 1)

Гlисинал маг1арулал, лъик1 щварал нуж жакъадги нилъерго хlикматаб рахьдал мацlалъул гъанситоялъухъе.

Эпиграф ( слайд 2)

Аза-азар соназ дир маг1арулаз

Гьаб мац1алъ г1уц1ана маг1арул тарих

Жавгьар , якъут г1адал к1алзул биценал

Берцинал жидерго жугьабаз кьуна

(фазу Г1алиева)

1 Дарсил байбихьи

Жакъа буго нилъер г1адатияб гуреб дарс . Гьеб г1адатияб гуреб дарсида жакъа къиматал лъезе руго нужецаго. Гьале гьаб дица кьураб т1амачалда руго нилъер жакъа дарсида рук1ине ругел т1адкъаял. Нужецаго нужерго т1адкъаял кин т1уралел , гьезул х1асил нужецаго дарсил ахиралда гьабила.

-Хал гьабе , лъимал, докаялъул. Раг1аби ц1алила. Гьал раг1аби руго нилъеца жакъа дарсил эпиграфлъун росарал , дарсие кьуч1лъун росарал. Дарсил ахиралда гьал раг1абаздалъун х1асилги гьабила нилъеца.

2 Ц1ияб дарсил темаялъул к1вар буголъи.

-Рач1аха нилъеца такрар гьабизин цебе малъараб .Цебе малъараб лъазе ккола. Кьуч1 лъик1аб бук1ине ккола Каламалъул бут1аби ратила.

Суратал (слайд 3)

-Гьалеха , такрар гьаруна киналго каламалъул бут1аби.

3 Цlияб лъай босизе дарсил тема рагьи.

Лъимал, жакъасеб дарсил тема рагьизе ккани ниъеца гьаб т1адкъай т1убазе ккола

Тlоцересел хlарпалги росун, предметиял цlаразда хадур рагlаби ургъизе. ( слайд4)

Кверал……………. (квалквадула)

Гlундул…………….(гlенеккула)

Берал………………..(балагьула)

Яс…………………….(ячlуна)

Вас……………………(векерула)

Цlалдохъан……..(цlалдола)

- Цlале лъимал гьел рагlаби. Щиб гlаммаб, релълъараб рахъ бугеб гьел рагlабазул?

- Гьел рагlабаз бихьизабулеб буго гьабураб иш.

- Гьабураб иш яги хlал бихьизабулеб каламалъул бутlа ккола….? Кинаб темаялъулха нилъеца жакъа бицине бугеб?

- Глаголалъул

- Рачlаха хал гьабилин нужеца битlун абун бугищали.

Гlажаибаб ишалъул каламалъул бутlа гьаб. (Слайд 5)

Тlолабго мацlалда рухl лъезабулеб:

Бахъула, хlалтlула, хlала, цlалдола,

Бацlцlуна, чурула, уна, вачlуна –

Кибго кумекалъе батула ГЛАГОЛ

- Гьеле гьеб буго нилъер жакъасеб темаги

Доскаялда хъвала дарсил тема: «Глагол – каламалъул бутlа» (Слайд 6)

- Рачlа, доскаялдаса аслияб раг1иги босун, схемаялдалъун бихьизабизе глагол щиб колебали?

- Кинал суалазе жаваблъун бачlунеб глагол?

- Щиб гьабураб? Щиб хlалалда бугеб?

- Мисалал раче.

- Схемаялъухъги балагьун глагол щиб кколебали бицина.

- Глагол ккола предметалъ гьбураб иш яги хlал бихьизабулеб каламалъул бут1а. Глагол предметалъ щиб гьабураб? Предмет щиб х1алалда бугеб?, предметалъе щиб лъугьараб? абурал суалазе жаваблъунги бачlуна. Глаголалъул буго 4 заман, буголъиялъул, гьеч1олъиялъул форма, жинс, предложениялда жаниб гьеб бук1уна скзуемоелъун.

Доскаялда хъвала предложениял, лъола суалал , ратула сказуемоял .

На т1огьоде уна (щиб гьабулеб?) ( слайд 7)

Г1азу биунеб буго(щиб лъугьунеб?)

Дир вац вегун вуго(щиб х1алалда вугев?)

Г ЛАГОЛ

каламалъул щиб гьабураб?

бутlа щиб хlалалда бугеб?

предметалъул иш яги хlал

бихьизабула

- Щибаб гьабулеб ишалъулъ букlуна тlубазе кколеб мурад, рахине кколеб борхалъи. Кинабха бугеб жакъасеб нилъер дарсил мурад? Рачlа доскаялдасан цlализе. Нилъер мурад буго глагол каламалъул бутlа хlисабалда батlа бахъизе лъай.

1. Хlухьбахъиялъул минута ( сдайд 8)

Беразул.

4.Лъай гъварид гьаби

1. Тархазул диктант (Слайд 9)

Каламалъул бутlаги бищун, гьелъул тарихалда нахъа лъела данде кколеб сураталъул тарих.

1. Предметияб цlар

2. Прилагательное

3. Цlарубакl

4. Глагол

Суратал рихьизарила

Битlараб жаваб: 1-2, 2-4, 3-4, 4-1, 5- 4, 6-2, 7-4, 8-1, 9-1, 10-4, 11-4, 12-3

1. Кlи-кlиккун хlалтlи.( Кицаби данде рак1аризе).

2. Литературияб лах1зат. ( слайд 10)

Араб заманалъул глаголол бач1унеб заманалде сверизабун кеч1 ц1алиле ва глаголал къват1ире росун хъвай.

1. Дифференцированный х1алт1и.(карточкабигун х1алт1и) Предложение г1уц1изе.

5 Къокъаккун х1алт1и. Синквейн «Глагол»

- Рач1аха , лъимал, нилъ гьанже т1ад руссинин нилъеца дарсие босараб эпиграфалде. Ц1алила эпиграф. Босила эпиграфалда жаниса «г1уц1ана» абураб раг1и.

–Г1уц1ана . Щиб нилъеца г1уц1илеб?

–нилъеца нилъерго маг1арул мац1 ц1унила, ц1и гьабила, т1аг1ине биччаларо!( глаголазда гъолъ мухъ ц1ала)

Аза-азар соназ дир маг1арулаз ( слайд 11)

Гьаб мац1алъ г1уц1ана маг1арул тарих

Жавгьар , якъут г1адал к1алзул биценал

Берцинал жидерго жугьабаз кьуна

5 Дарсил хlасил – рефлексия. ( слайд 12)

- Жакъа дида лъана………..

- Дие бокьана………………….

- Дие захlмалъана……………

- Дихъан бажарана…………..

- Диего лъола къимат………..

6.Рокъебе х1алт1и ( бокьарас бакьараб бищила) ( слайд 13)

1. Глаголалъул х1акъалъулъ маргьа ургъизе.

2. Глаголалъул сурат бахъизе.

3. Х1алт1и № 3

Лъимал, гьале жакъа нилъеца дарсил х1асил гьабизе буго гьаб гъот1одалъун. Дарсил х1асил буго нилъер нужеда дарс кин бич1ч1араб. Нужеда дарс лъик1 бич1ч1ун батани гьаниб ч1вала т1огьилаб т1амах,

нужеда рич1ч1ич1ел суалал ратани ч1вала баг1араб т1амах, нужее дарс бокьун батич1они ч1вала г1урччинаб т1амах.

Гьале , лъимал, нилъер къват1иб хасалихълъиги буго, хасалихълъиялда рекъон гъвет1ги т1егьан бач1ана, нужеда дарсги бич1ч1ана, гьаб гъот1ода рекъарал кьалбалги гьалъул руго. Гьалъул г1иллаги ккола лъик1ал, гъваридал кьалбал нилъер миллаталъул рук1ин. Нужеда лъик1 мац1 лъай, гьеб буго кьалбал гъваридаб гъвет1.

Рахьдал мац1

Рахьг1ан г1агараб мац1,

Рух1г1ан т1ок1аб мац1,

Ссун рак1гун, каранлъе биун т1ураб мац1,

Бидулъ бессараб мац1, миллат ккураб мац1.