Тест тапсырмалары

1. Орфографиялық нормаға сай жазылған сөзді табыңыз.

2. Еріндік дауыстылардың езулік дауыстыларға әсерін табыңыз.
 

3. Түбірлес сөзді табыңыз.
 

4. Күрделі сөзді табыңыз.
 

5. «Құрметті» деген сөздің синонимі

6. «Жол» сөзінің ауыспалы мағынада қолданып тұрған қатарын табыңыз.
 

7. «Достың ескісі жақсы, киімнің жаңасы жақсы» деген мақал-мәтелдегі антонимді
табыңыз.
 

8. Туынды түбір сөзді анықтаңыз.
 

9. Қосымша дұрыс жалғанған сөзді табыңыз.
 

10. Көп мағынаға ие болатын сөзді табыңыз.
Бұл сөздің төркіні қайда барып тіреледі?
 

Бекзада өнердің биігі

       Астана қаласында өткен V Дүниежүзілік көшпенділер ойындарының бағдарламасына тұңғыш рет құсбегілік сайысы енді. Ала жаздай түлекке отырғызып, етін қатырып, дүбірлі додаға қосқан қырандарының қырағылығын көрсеткен саятшылардың сақа өнеріне көпшілік тәнті болды.
       Араға екі жыл салып ұйымдастырылатын этноспорт аламаны бесінші рет жалауын желбіретсе, құсбегілердің бекзада өнерін дәріптеушілер діттеген мақсатына осы жолы ғана қол жеткізді. Бүркіт, қаршыға, ителгі құстары бойынша сынға түскен құсбегілер алдымен қолға шақырудан сайысса, екінші күні қырандарының қырағылығын сынап, шырғаға салудан додаға түсті. «Көшпенділер әлемі» этноауылында өткен құсбегілік сайысты тама-
шалауға шетелден келген туристердің шоғыры қалың болды. Бұл ата-бабаларымыздың байырғы өнерінің жүлгесін бүгінге жалғап келе жатқан құсбегілермен тайталасқа түскен шетелдік саятшылардың да қыран баптауға деген құлшынысы қуантты.
          «Ұлық өнерімізді, бабаларымыздан мұраға қалған құсбегілікті қалай қастерлеп келе жатқанымызды дүниежүзінің назарына ұсынсақ деп талпынып, қам-қарекет жасап келеміз.Еркіндіктің, алғырлықтың рәмізі саналатын қыран құстардың қырағылығына қызығушылардың да қатары артқаны қуантады», – дейді құсбегілік федерациясының вице-президенті Бағдат Мүптекеқызы.

             «Алғыр» атты қыранымен бүркітшілер сайысында топ жарған Серікбек Күнтуған: «Қыран құсты асырау, оны күйін келтіріп, жемін беріп, ішін тазалап, етін қатыру оңай емес.Оған кез келген жанның төзімі шыдамайды. Сосын бүркіт өте кекшіл келеді, балапан кезінде бір қысастық жасасаң, соны өмір бойы ұмытпайды», – дейді.

Қуаныш НҰРДАНБЕКҰЛЫ
«Egemen Qazaqstan» газеті

11. Мәтінде қанша адамның пікірі берілген?
 

12. V Дүниежүзілік көшпенділер ойындарының бағдарламасына құсбегілік сайысын енгізудегі мақсат

13. Екінші абзацқа үшінші және төртінші абзацтың қатысы қандай?

14. Берілген тұжырымдардың қайсысы мәтін мазмұнына сәйкес келеді?
1. Құсбегілерге керек қасиет – сабырлылық.
2. Бабаларымыздан мұраға қалған құсбегілік өнері ұмыт болуда.
 

15. Мақала мазмұнына сай келетін ойды көрсетіңіз.
 

16-25 тапсырмалар (әр дұрыс жауап үшін 2 ұпай)
16. Ертегі жанрының мақсаты
 

17. А.Байтұрсынұлының «Адамдық диқаншысы» өлеңіндегі адамдықтың тұқымын
шашушы кім?
 

18. Алты қабат орынан
Жетінші қабат қалаға
Қояндай ырғып жөнелді
Ортасына шаһардың
Бурылы барып топ етті,
Жердің шаңы бұрқ етті,
Ат тұяғы тиген жер
Тесіле жаздап солқ етті.
Көркемдегіш құрал түрін табыңыз.
 

19. Қарамандай батырдың
Қабағына қар қатты,
Кірпігіне мұз қатты,
Қазанның естіп хабарын ...
Жыр жолдарының мағынасын ашатын қатарды табыңыз.
 

20. Үстіңдегі түгіңнің
Жары – күміс, жары – алтын.
Көркемдегіш құрал түрін табыңыз.
 

21. Алғашқы рулық қауымның қасиетті деп санаған ұғымдары туралы құпия әңгімесі мен шежіресі
 

22. Асанқайғының қоғамдағы қайғы-қасіретті риторикалық сұрақ арқылы жеткізген
толғауы
 

23. «Көршімен татудың көңілі тыныш» деген даналық оймен мәндес сынды Асанқайғы қай жерге айтты?
 

24. Дулат Бабатайұлы өзеннің ағысы арқылы уақыттың тоқтаусыз қозғалысын, ел мен жердің жай-күйін суреттеген өлеңі
 

25. Қожа ат қоюда әділетсіздік деп таныды
 

26-30 тапсырмалар (әр дұрыс жауап үшін 3 ұпай)
26. «Қалай бұл менен асып кетеді? Егер оның көзі жойылса, менің атым шықпағанда кімдікі шығады?» – деген жолдар арқылы патшаның бойындағы қасиетін табыңыз.
 

Кішкентай көрші

             Бұл кішкентай қыз біздің көршіміздің қолына жақында ғана келді. Сонда да ол осы маңайдағы тұрғындардың бәрімен көптен таныс, сырмінез адамдай етене боп араласып кетті. Оны бала да, үлкен де жақсы көрді. Демалыс күні бала біткеннің бәрі соның төңірегінен шықпайды. Оның білмейтін ойыны, таппайтын өнері жоқ: неше түрлі ойыншықтар жасайды, қағаздан сан алуан кестелер ояды...
         Ал оның үлкендермен араласуы да қызық. Бірін «әке», бірін «аға», бірін «әже», бірін «апалап», салған жерден-ақ өзіне ұйытып алады. Олармен қысылып-қымтырылмай, өзінің туған әкесіндей я шешесіндей еркелей, ешбір іркілмей сөйлеседі.
          Жабығу, қамығу, яки жатырқау, тосырқау дегендерді білмейтін, жүрегін тек қуаныш қана жайлаған бұл кішкентай жанға қарап еріксіз күлімсірейсің. Бойыңды әлденедей көңілді ағым билейді.
             Бір ғажап тынымсыз жан. Оның бір минут дамыл тапқанын өз басым көрген емеспін. Жұмысынан қайтса, пәтеріне келе салып я кесте тоқиды, я кітап оқиды немесе үй жұмысымен айналысып кетеді. Әйтеуір қарап отыру деген онда бола бермейді және бір тамашасы: сол жүргеннің бәрінде ылғи өлеңдетеді де жүреді.

М.Иманжанов

27. Мәтіннің мазмұнын ашатын мақал-мәтелді табыңыз.

28. Авторға ерекше сезім сыйлаған кішкентай көршінің іс-әрекеті
 

29. Кішкентай көршінің еңбекқорлығы жайлы айтылған абзацты табыңыз.
 

30. Балаларды тәнті еткен қасиеті