“Жиымдар. Бірөлшемді жиым (массив)”. 9 сынып

“ Жиымдар. Бірөлшемді жиым (массив)”. Панорамалық сабақ

ҚОШ КЕЛДІҢІЗДЕР!!!

Пән мұғалімі: Макашев Абдрахман Сағындықұлы

Сабақтың тақырыбы: Жиымдар. Бірөлшемді жиым

(массив).

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға жиымдар тақырыбы бойынша түсінік беру, алған білімдерін нығайту, тиянақтау, бір жүйеге келтіре отырып, теориялық білімін практикада ұштастыру.

А) Білімділігі: Оқушылардың массив жайлы жалпы білімін қалыптастыру.

Ә) Тәрбиелігі: Оқушыларды адалдыққа, дүниетанымдыққа, жауапкершілікке, жүйелікке, ауызбіршілікке мықты және әдептілікке тәрбиелеу.

Б) Дамытушылығы: Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру, ой-өрісін дамыту, өз бетінше жұмыс істей алу қабілетін көтеру, тапқырлыққа, ізденімпаздылыққа, шығармашылыққа баулу .

Сабақтың міндеті: Оқушыларға компьютер алдында еркін, өз бетінше жұмыс істеуді қалыптастыру.

Сабақтың түрі: дәстүрлі практикалық сабақ

Сабақтың көрнекілігі: компьютер, интерактивті тақта,есептер жинағы, топтамалық сұрақтар.

Пайдаланатын педагогикалық технология және

әдіс-тәсілдер: Ақпараттық технология, түсіндірмелі-

иллюстриативті көрнекілік әдіс.

Кубик ла қтыру

Кубик ла қтыру

Кубик ла қтыру

Кубик ла қтыру

Кубик ла қтыру

Кубик ла қтыру

• 10 0
• 12 0
• 12 0
• 13 0
• 14 0
• 14 0
• 12 0
• 15 0
• 16 0
• 14 0

...

• 18 0

Алгоритм құру, программа жазу барысында оған қатысатын кең тараған негізгі обектілердің бірі кестелер. Оның мысалдары:

• Ауа температурасының кестесі
• Пифагор көбейту кестесі

1

1

2

2

1

2

3

3

2

3

4

4

3

4

4

5

6

6

5

4

8

5

8

6

9

6

5

10

6

7

12

12

10

6

7

8

15

16

12

15

12

8

20

14

20

9

18

18

16

10

24

24

25

21

9

30

10

28

24

18

30

32

35

36

27

20

40

42

30

36

48

40

45

50

54

60

Осы типтегі мәліметтер программалау тілдерінде жиыммен сипатталады

Жиым дегеніміз – бұл бір атауға біріктірілген бір типті шамалардың реттелген тізбегі.

Жиымға кіретін айнымалыларды массивтің элементтері дейді. Олардың саны сипаттау бөлімінде анықталады да, программаның орындалу барысында өзгермейді. Олардың реттік номері индекс деп аталады. Жиым элементтерінің типі файлдан басқа кез келген (бүтін, нақты, символдық, жолдық, жиымдық т.б) тип бола алады.

i

nc[i]

1

2

2

3.5

3

4

-7.11

0

5

6

91

7

-75

0

8

0.05

9

10

8.8

-9.81

Бірөлшемді жиым

Мысал ретінде көп суырмалары бар шкафты қарастырайық

Шкаф

1

Шкаф – бұл жиым

Суырма номерлері – индекс

Суырма ішіндегі заттар – жиым элементтер і

2

3

4

5

Мұндағы: - жиым (кесте) атауы, 1 алғашқы элемент нөмірі, n - ақырғы элемент нөмірі, - integer, real немесе string… болатын элемент тип і, array - (жиым) операторды белгілеуге арналған Паскалдың қызметші сөзі. " width="640"

Паскал тіліндегі жиымдар.

Жиымның негізгі параметрлері мыналар: типі (сандық, символдық, логикалық), өлшемі (бірөлшемді, екіөлшемді ...) және көлемі (жиымдағы элементтердің саны).

Бірөлшемді жиымды Паскалда былай жазады:

: array [1..n] of элемент типі

Мұндағы: - жиым (кесте) атауы, 1 алғашқы элемент нөмірі, n - ақырғы элемент нөмірі, - integer, real немесе string… болатын элемент тип і, array - (жиым) операторды белгілеуге арналған Паскалдың қызметші сөзі.

Жиым Паскаль тілінің сипаттау бөлімінде былай көрсетіледі:

Мысалы:

var

А: array [1..10] of integer;

С: array [0..6] of сhar;

B: array [5..-5] of real;

Мұндағы : А массив аты, 10 элементі барын[1..10] өлшемін ,

элементтерінің бүтін сандық шама екенін көреміз. Сол сияқты С массивінде 6 элемент бар, олар таңбалар, Ал В массивінде 11 элемент бар, олар нақты сандар.

Жиым элементтерін енгізу

BEGIN for i:=1 to n do begin write(i,’ элементті енгіз ‘); readln( А [i]);

end;

Жиым элементтерін экранға шығару

For i:=1 to n do write (A[i],’’:2);

Программаны толықтырыңыз

Мынандай сандар тізбегі берілген: 5, 12, 3, 9, 15

Program massiv;

var

: array [1..5] of ;

i:integer;

BEGIN

for i:=1 to 5 do

……

for i:=1 to 5 do

…… .

end;

Жиым элементтерінің қосындысын анықтау

Program Sum_mas;

Var i,s: integer;

A : array [1.. 5 ] of integer;

begin

For i:=1 to 5 do

readln(A[i]);

s:=0;

For i:=1 to 5 do

s:=s+A[i];

Writeln (‘s=',s:6);

end.

Бірөлшемді жиым элементтерінің ең үлкенін анықтау

Ең үлкені

max

max

max

max

Program maxsimum;

const n=10;

var a:array [1..n] of integer;

max,i:integer;

begin

Жиым елементтерін енгізу ;

max:=a[1];

for i:=2 to n do

if max

writeln;

write(‘ ең үлкен элементі = ’,max);

readln;

readln

end.

Жиым элементерін өсу ретімен орналастыру

Қарапайым таңдау тәсілі

Кел орын

ауыстырайық

Не өзгерді?

Енді не істеу керек ?

Көгілдір мен көк төртбұрыштардың орнын ауыстырамыз.

Программа (PASCAL)

program выбор;

var i, j, k, n, m: integer;

a: array [1..n] of integer;

begin for i:=1 to n do

begin

write ( ‘ Введите a[‘ , i , ‘]’); readln(a[i]);

end;

for i:=1 to n-1 do

begin m:=a[i]; k:=i;

for j:=i+1 to n do

begin

if a[j]

end;

x:=a[i]; a[i]:=m; a[k]:=x;

end;

for i:=1 to n do write (‘a[‘ , i , ‘]=’, a[i] );

end.

Ғажайып алаңы

1

8

2

7

3

6

4

5

1

8

2

7

3

6

4

5

Бастау

Тоқтату

1

2

3

4

5

6

7

8

Бастау

Тоқтату

1

2

3

4

5

6

7

8

Бастау

Тоқтату

1

2

3

4

5

6

7

8

Бастау

Тоқтату

1

2

3

4

5

6

7

8

Бастау

Тоқтату

1

2

3

4

5

6

7

8

Бастау

Тоқтату

1

2

3

4

5

6

7

8

Бастау

Тоқтату

1

2

3

4

5

6

7

8

Бастау

Тоқтату

1

2

3

4

5

6

7

8

Бастау

Тоқтату

1

2

3

4

5

6

7

8

Бастау

Тоқтату

Жиым деп

нені айтады?

Жиым элементінің

орны қалай анықталады?

Айнымалы типтер дегеніміз не?

Сызықтық кесте

дегеніміз?

Жиым элеметтеріне қандай амал

қолданамыз?

a[i] then min:=a[i]; write(‘ ең кіші элементі = ’,min); end. " width="640"

Бірөлшемді жиым элементтерінің ең кішісін анықтау

Program minimum;

const n=10;

var a:array [1..n] of integer;

min,i:integer;

begin

for i:= 1 to n do

read(a[i]);

min:=a[1];

for i:=2 to n do

if mina[i] then min:=a[i];

write(‘ ең кіші элементі = ’,min);

end.

Үй тапсырмасын беру:

1. Оқулықтағы жаңа тақырыпты қайталап келу;

2. Бір өлшемді массивтің оң және теріс элементтерінің қосындыларын табу программасы.

Тыңдағандарыңызға рахмет!

Сау болы ңыздар!!!