Ондық бөлшек. Ондық бөлшектерді оқу және жазу. Ондық бөлшекті жай бөлшекке айналдыру

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 5.3В Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану

Мектеп: Ж.Егінбаев атындағы интернаты бар орта мектеп

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Ж.С.Салкынбаева

Сынып: 5 «Ә»

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Ондық бөлшек. Ондық бөлшектерді оқу және жазу. Ондық бөлшекті жай бөлшекке айналдыру

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

5.1.1.13 ондық бөлшек ұғымын меңгеру;

5.5.2.5 ондық бөлшектерді оқу және жазу;

5.1.1.14 ондық бөлшек түрінде жазылған сандардың теңдігін түсіну.

Мысалы 1,3 және 1,30;

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар: ондық бөлшек ұғымдарын меңгереді, ондық бөлшектерді оқиды және жазады;

Оқушылардың басым бөлігі: ондық бөлшектің разрядын атайды;

Кейбір оқушылар: ондық бөлшекті разрядтық қосылғыштарға жіктейді;

Бағалау критерийлері

Оқушылар

- ондық бөлшектерді оқиды және жазады;

- ондық бөлшектердің разрядтарын атайды;

- ондық бөлшектерді разрядтық қосылғыштарға жіктейді;

- шамалардың мәндерін ондық ондық бөлшек түрінде жазады;

Тілдік мақсаттар

Математикалық терминологияны қолдана отырып және өздерінің сөздерімен ондық бөлшекті оқиды, жазады, ондық бөлшектің разрядын атайды, ондық бөлшекті разрядтық қосылғыштарға жіктеуді орындайды.

Пәнге қатысты лексика мен терминология:

- ондық бөлшек;

- үтірмен ажыратылатын таңбалар саны;

- үтірден кейінгі таңбалар саны;

- ондық, жүздік, мыңдық және т.с.с. үлестер;

- разрядтары бойынша сандарды жіктеу;

- разрядтық бірліктер;

- жоғары (үлкен) разряд;

- төменгі (кіші) разряд;

- разрядтық бірліктер;

- ондық таңбалар

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер:

Ондық бөлшек - бұл жай бөлшектің басқаша жазылуы

Берілген бөлшекті ондық бөлшек түрінде жазу үшін .....қажет

Бүтін бөлік, бөлшек бөліктен үтір арқылы ажыратылады.

Бөлшек оқылуы: ... бүтін, ... (оннан, жүзден,...)

Құндылықтарға баулу

«Мәңгілік Ел» идеясының өмір бойы білім алу идеясы мен адалдық, жауапкершілік, құрмет көрсету құндылықтары - топтық жұмыс және өзін-өзі бағалау, өзара бағалау арқылы жүзеге асырылады.

Пәнаралық байланыстар

Ондық бөлшектерді оқуды және ондық бөлшектері бар өрнектерді қолданып, айтылымды дамыту арқылы қазақ тілі пәнімен пәнаралық байланыс жүзеге асады.

Алдыңғы білім

Жай бөлшектерге арифметикалық амалдар қолдану дағдыларының болуы, бөлшектің негізгі қасиеттері, аралас сандар, натурал сандардың разрядтары

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

3 мин

Ұйымдастыру кезеңі

- Оқушылармен сәлемдесіп, сабаққа қатысын анықтау;

- Оқушылардың қолдарына ондық бөлшек және жай бөлшек жазылған парақшаларды тарату арқылы топқа бөлу және сабақтың тақырыбын ашу;

Оқушыларға таратпа қағаздарына ондық бөлшектерді жазып таратымын. Оқушылар жазылған сандарды қай жерден көрдіңіздер?

Күнделікті өмірде қолданасыздар ма? Қалай ойлайсыңдар бүгінгі сабағымыздың тақырыбы неге байланысты? Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Бүгінгі сабақтың тақырыбын ашу, мақсаты, жетістік критерийімен таныстыру

Сабақтың ортасы

32 мин

Сабақ мақсатына жету барысында белсенді оқытудың «Ақпарат жинау» әдісі арқылы оқушыларға оқулықтағы тақырыпты оқып-танысу тапсырылады. Нәтижесінде әр оқушы өз бетінше жұмыстанады, ақпаратты жинау, іріктеу, игеру дағдысы дамиды.

Оқушылармен бірлесе отырып тақырыпты талдап, жете түсіндіру жұмысын жүргіземін ондық бөлшектің анықтамасын беріп, негізгі ұғымдарды түсіндіріп өтемін.

Сергіту сәті

- Мен тұжырымды айтамын. Егер сіз онымен келіссеңіз, отырыңыз, ал егер келіспесеңіз – тұрыңыз.

 - дұрыс бөлшек;

- бірден үлкен;

  бүтін бөлігін бөліп алуға болады;

ондық жазылуында үтірден кейін 2 цифра тұрады;

- дұрыс бөлшек;

_ дұрыс бөлшек

«Баспалдақ» әдісі бойынша Деңгейлік тапсырмалар

Жұппен жұмыс.

Тапсырма1 .

1. Сандарды оқы, разрядын атаңыз

2,14; 3,05; 0,012; 65,455; 56,201; 687,1005; 0,00125;

1. Оқылуы бойынша ондық бөлшектерді жаз:

Бір бүтін оннан екі, үш бүтін мыңнан бес жүз үш, екі бүтін жүзден он алты, сексен сегіз бүтін он мыңнан бес жүз екі, екі жүз елу алты бүтін мыңнан жеті

Тапсырма 2

1. Ондық бөлшек түрінде жазыңдар:

2) 65,931; 23,145; 145,25; 106,245; 1110,2301сандарын разряд бойынша жіктеңіз

Таратпа материалдар

Таратпа материалдар

Таратпа материалдар

Сабақтың соңы

5 мин

Сабақты қорытындылау.

«Мидың суретін сал » әдісі бойынша оқушылар дәптеріне мидың суретін салып, ішіне бүгінгі сабақ кезінде меңгерген білімдерін білдіретін сөздермен толтырады.

Үйге тапсырма:

4 санымен жазылған разрядты атаңыз

0,4;2,04;4,057;8,324;5,0034.

Ондық бөлшектің шығу тарихын оқып келу

Кері байланыс:

Оқушылар өздерінің жұмысы мен сыныптастарының жұмысын белгілі бір критерийлер бойынша бағалай алады.

Таратпа материал

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Өткен материалды қайталау мен тапсырмаларды орындау барысында саралау жүзеге асырылады. Деңгейлік тапсырмаларды орындау барысында бірінші тапсырмадан тоқтап қалған оқушының уақыты қалса тағыда сол деңгейде есептер беремін. Екінші тапсырманы орындаған оқушымен жұптастырып соның тапсырмасын талқылатамын. Ал үшінші тапсырманы орындаған оқушы қабілеті жоғары оқушыны анықтаймын.

Бақылау және комментарий жасау, ауызша немесе жазбаша сұрақтар арқылы бағалау жүреді. Жұппен, топпен жұмыста әрбір оқушының қатысымы жіті қадағаланады. Бас бармақ, бағдаршам, смайликтермен бағалау әдістерін қолдандым.

Сабақта барлық оқушыларға жағымды әсер ету үшін жағдай жасалды. Дене қимылдары жаттығулары жасалды.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

Күні:

Сынып: 5

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Сабақ 86

Ондық бөлшек туралы түсінік

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

5.1.1.13

ондық бөлшек ұғымын меңгеру;

5.5.2.5

ондық бөлшектерді оқу және жазу;

5.1.1.14

ондық бөлшек түрінде жазылған сандардың теңдігін түсіну, мысалы, 1,3 және 1,30;

5.1.2.25

бөлшектерді бір жазылу түрінен басқа жазылу түріне ауыстыру;

Сабақтың мақсаттары

ондық бөлшек туралы түсінік беру, ондық бөлшекті жазып, оқи білуге, жай бөдшектерді ондық бөлшек түрінде жазуға үйрету

Жетістік критерийлері

Оқушылар ондық бөлшек ұғымын біледі, түснеді және есеп шығаруда пайдаланады.

Құндылықтарды дарыту

Оқушыларды бір-біріне деген құрмет көрсетуіне тәрбиелеу.

Пәнаралық байланыс

Өнер,информатика сабағы

АКТ қолдану дағдылары

Аудиожазба , таныстырылым.

Тілдік құзыреттілік

санау

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

5 минут

Бала, бала, балапан

Миға шабуыл әдісі арқылы сұрақтар қою Блалар сендер натурал сандар дегенді қалай түсінесіңдер?

Шаттық шебері

Сабақтың ортасы

8 минут

Жай бөлшекті немесе аралас санды ондық бөлшек түрінде жазу үшін:

1. Керек жағдайда бөлшектің алымындағы цифрлар саны мен бөліміндегі нөлдер санын теңестіру;

2. Бүтін бөлігін жазу;

3. Бүтін бөлігін бөлшек бөлігінен айыру үшін үтір қою керек;

4. Бөлшек бөлігінің алымын үтірден кейін жазу керек.

Ондық бөлшектің бөлшек бөлігінің цифрлары ондық таңбалар деп аталады.

Мысалы: 5,128, мұндағы 1, 2, 8 цифрлары –ондық таңбалары

Жай бөлшекті ондық бөлшек түрінде жазуға болады.

1. Мысалы:

Бөлімдері 10, 100, 1000 т.с.с. болатын жай бөлшектерді бөлімсіз жазуға болады. Ол үшін алдымен бөлшектің бүтін бөлігін, сонан соң үтір қойып алымын жазады. Мысалы:

Осындай мысалдар арқылы оқушылардың көмегімен қорытындыға келіп, ондық бөлшектің оқылуы мен жазылуы түсіндіріледі.

Қорытынды: Бөлімдері 10, 100 т.с.с. жай бөдшектің ондық бөлшек түрінде жазылуында оның бөлімінде қанша «нөл» болса, үтірден кейін сонша цифр болу керек. Мысалы:

Ондық бөлшектің бөлшек бөлігінің цифрлары ондық таңбалар деп аталады.

Мысалы: 35,418 ондық бөлшегінде үш ондық таңба бар. Олар: 4, 1, 8 цифрлары.

Ондық бөлшектің соңына 0-ді немесе бірнеше 0-ді тіркеп жазғаннан, немесе алып тастағаннан ондық бөлшек өзгермейді. Мысалы: 4,62=4,620=4,6200, керісінше, 4,6200=4,620=4,62

Бөлімдерінің жай көбейткіштерге жіктелуінде 2 және 5 сандарынан басқа жай көбейткіштер болмайтын, қысқартылмайтын жай бөлшектер ондық бөлшекпен жазылады. Мысалы:

Демек, жай бөлшекті ондық бөлшек түрінде жазу үшін, жай бөлшектің бөлімі, 10, 100, 1000 т.с.с. болатындай етіп, алымын да, бөлімін де натурал санға көбейту керек.

Бөлімдерінің жай бөлшектерге жіктелуінде 2 және 5 сандарынан басқа, жай көбейткіштер болатын жай бөлшектер ондық бөлшекке айналмайды. Мысалы:

Топпен жұмыс (Әр топқа парақ бет беріледі де,әр топ өз аттарына сәйкес білгендерін парақ бетке түсіреді.

Ондық бөлшектер

123,67

ЖАЙ БӨЛШЕКТЕР

( Венн диаграммасы арқылы жай бөлшек пен ондық бөлшектердің айырмашылығы мен ұқсастығын ажыратып көрсету,айту)

Таныстырылым, оқулықпен жұмыс

Сергіту сәті

1 минут

Сергіту сәтіне арналған жинақ

Аяқталуы

16 минут

Қызықты тапсырма

8 минут

1. Тең ондық бөлшектердің теңдік құрастырыңдар.

0,4; 3,56; 1,2; 3,56000; 0,40; 0,4000; 1,02; 1,20.

2. Ондық бөлшекті жай бөлшек түрінде жазыңдар:

3. Ондық бөлшекті жай бөлшек түрінде жазыңдар:

4. 4,648 санында қанша ондық таңба бар және оны көрсет.

5. сөйлемдегі кезедесетін санды жаз.

«Ойлау» айлағы.

Ондық бөлшек дегеніміз не?

Бөлшектің ондық жазылуында қанша цифр болуы мүмкін?

Ондық таңба деген не?

Оқулық, дәптерлер.

Сабақтың соңы

2 минут

Рефлексия

Бүгінгі сабақта болған көңіл – күйді бас бармақ саалынған суреттер арқылы бағалау.

Бас бармақтар

Дифференциация – оқушыларға көбірек қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырмалар қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін тексеру жоспарыңыз?

Пәнаралық байланыс

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы
АКТ
Құндылықтармен байланыс (тәрбие)

Қолдау көрсету.

Қабілеті жоғары оқушылар берілген есептер мен тапсырмаларды орындай алавды

Оқушылар өздері жасаған бет-бейнелеріне қарап бір-біріне көңіл- күйлерін айтады. (қуанышты, көңілді, көңілсіз, ашулы)

Математикаі сабағында

Оқушыларды бір-біріне деген құрмет көрсетуіне тәрбиелеу.