Ньютонның бірінші заңы, инерциялық санақ жүйелері

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

Мектеп: Жаңажол ЖББ орта мектебі

Динамика негіздері

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Саримова Ж.Ж.

Сынып: 9

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Ньютонның бірінші заңы, инерциялық санақ жүйелері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.2.2.1-инерция, инерттілік және инерциялық санақ жүйесі ұғымдарының мағынасын түсіндіру;

9.2.2.2-Ньютонның бірінші заңын тұжырымдау және оны есептер шығаруда қолдану

Сабақтың мақсаты

- Инерция, инерттілік және инерциялық санақ жүйесі ұғымдарының мағынасын түсіну;

- Ньютонның бірінші заңын тұжырымдай алу;

- Ньютонның бірінші заңын тұжырымдап, есептер шығаруда қолдану;

Бағалау критерийі

- Санақ жүйесінің түрлерін мысалдардан ажырата алады;

- Ньютонның бірінші заңын түсініп, есептер шығара алады;

Тілдік мақсаттар

Пәнге қатысты терминология

Инерция заңы- закон инерций- the law of inertia

Санақ жүйесі – система отсчета - reference system

Инерциялық санақ жүйесі - инерционности системы отсчета - inertial reference system

Инерциялық емес санақ жүйесі - не инерционности системы отсчета -

Құндылықтарға баулу

“Мәңгілік Ел” ұлттық идеясының - Жалпыға бірдей еңбек қоғамы құндылығы бойынша – оқушыларды топтық жұмыста бірлесе жұмыс жасап, еңбектің нәтижесін көруге жұмылдыру.

Пәнаралық байланыс

Ағылшын тілі – термин сөздерде

Математика – есептер шығаруда

Алдыңғы білім

Физика 7 класс, ‘Инерция’ тақырыбы

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Тренинг

“Бақытты билет”

Үй тапсырмасын тексеру

“Ыстық картоп” әдісі

Оқушылармен сәлемдесіп, түгендеу.

Психологиялық ахуалды қалыптастыру.

“Автобустағы жолаушылар”

Оқушыларды автобустағы жолаушы ретінде аламыз. Автобус қозғалысқа түскенде болатын іс-қимылдарды 7 класта алған білімімізді еске түсіру арқылы қайталаймыз.

• Автобус кенет орнынан қозғалды

• Автобус кенет оңға бұрылды

• Автобус кенет солға бұрылды

• Автобус кенет тоқтады

• Автобус бірқалыпты қозғалып келеді

Топтарға бөлу. “Бақытты билет”. Оқушыларға артында 1,2,3 сандары жазылған бақытты билеттер таратылады. Әрбір оқушы билет артындағы сандарға қарай І топ, ІІ топ, ІІІ топ болып үш топқа бөлінеді.

Оқушылар шеңберге тұрады. Доп-ыстық картоп болады. Әуен қосылғанда балалар бір-біріне допты лақтырады. Әуен аяқталғанда кімнің қолында доп калып қойса, сол оқушы сұраққа жауап береді. Солай барлық сұрақ жалғасын табады.

• Неліктен аспан денелері үнемі қозғалыста болады?

• Не себепті жеңіл атлеттер эстафета бергеннен кейін жүгіруді жалғастырады?

• Астана уақыты кешкі 22.00 болса, Берлинде сағат қанша?

• Қазақстан аумағында Жаңажылды 2 рет қарсы алу мүмкіндігі барма?

ҚБ: Дұрыс жауап берген оқушыны смайликтер арқылы бағалау

Сабақтың ортасы

“Ой қозғау”

‘Мағынаны таны’

“Өрмекші әдісі”

Деңгейлік тапсырмалар

Оқушыларға инернет желісінен видеоролик көрсету арқылы бүгінгі сабағымыздың тақырыбын ашамыз.

Видеоролик “Ньютонның бірінші заңы”, “Инерция”

Топтарға фотолар беріледі. Фотоға қарай топтар мағынаны ашады. Оқулықпен жұмыс жасап мәтінмен танысады

1-топ: Инерция. Инерциялық санақ жүйесі

2-топ: Санақ жүйесі. Инерциялық емес санақ жүйесі

3-топ: Ньютонның бірінші заңы

“Өрмекші” әдісі. Топтар постерге өрмекшінің сұлбасын салып, басына әр топ өзінің тақырыбын, денесіне өзекті ойларын, аяқтарына мысалдар жазып, тақырыпты тиянақтап пысықтайды.

ҚБ: “Бағдаршам” әдісі

Жасыл түс-мен өте жақсы түсіндім, барлығына түсіндіре аламын;

Сары түс - мен жақсы түсіндім, бірақ барлығын емес;

Қызыл түс-орташа түсіндім;

Қолдану

1-тапсырма. Топтық жұмыс

1 деңгей \5 балл\

1. Мына жағдайларда қай денелердің әрекеттері теңгерілетінін түсіндіріңдер

• Сүңгуір қайық су ішінде тыныштықта тұрғанда;

• Сүңгуір қайық су түбінде тұрғанда;

1. Берілген жағдайлардың қайсысында санақ жүйесін инерциялық деп қарастыруға болады?

Егер лифт

• Еркін түссе

• Жоғары қарай бірқалыпты қозғалса

• Жоғары қарай үдемелі қозғалса

• Жоғары қарай баяу қозғалса

• Төмен қарай қозғалса

2 деңгей \10 балл\

1. Егер үстел үстінен түсіп кеткен алма ‘вагон’ санақ жүйесінде

• Вертикаль бойымен қозғалса;

• Түсіп келе жатып алға қарай ауытқыса;

• Кейін қарай ауытқыса;

• Оң жаққа не сол жаққа ауытқыса, онда пойыз қалай қозғалып бара жатыр?

1. Пойыздың жылдамдығы 20 с ішінде 72км\сағ-тан 54км\сағ-қа дейін кемиді. Жылдамдықтың уақытқа тәуелділігінің формуласын жазыңдар, осы тәуелділіктің графигін салыңдар.

Дескриптор

• Есептің берілгенін жазу, ХБЖ-не келтіру

• Формула жазу, қажет болса түрлендіру

• Есептің мәнін табу

3 деңгей \15 балл\

1. Пойыз бекеттен шығып жылдамдығын үдетті. Осы кезде ауыр қолсандықты еден бойымен қай бағытта жылжыту оңайырақ? Пойыздың жүру бағытымен бе, әлде қарама-қарсы бағытта ма?

2. Массасы 2 кг ағаш қимасын қаттылығы 100Н\м серіппе көмегімен көлденең орналасқан ағаш тақтасының бетімен бірқалыпты тартады. Үйкеліс коэффициенті 0,3 ке тең. Серіппенің ұзаруын табыңдар.

ҚБ: топтардың жинаған балының санына қарай топтар қошемет арқылы бағаланады.

Ньютонның бірінші заңы.mp4

Ньютонның бірінші және екінші заңдары - Жиенбаев А..mp4

https://bilimland.kz/kk/courses/physics-kk/mexanika/dinamika/lesson/nyutonnyng-birinshi-zangy

Кеспе қағаздары

Сабақтың соңы

Сәйкестендіру

Кері байланыс

Үйге тапсырма

Сабақты бекіту

Төмендегі мысалдарда қай денелердің әрекеттері теңгерілетінін көрсетіңдер

ҚБ: Мадақтау арқылы оқушы жауабын тексеремін

“Блоб ағашы” әдісі арқылы кері байланыс орнатамын.

Оқушылардың бүгінгі сабақты қаншалықты түсінгенін, қай деңгейде жүргенін стикерлерді блоб ағашына жапсырту арқылы бақылаймын.

Г.Галилей мен И.Ньютонның өмірбаяны

стикерлер

Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Мақсат бойынша саралау.

Сабақтың мақсатына сай түзету, жетілдіру, педагогикалық қолдау көрсету, қосымша шығармашылық тапсырмалар арқылы жүзеге асырамын

Тапсырма бойынша саралау.

Оқушыларға түрлі тарапта материалдар, жаттығулар ұсынылады.

“Деңгейлік тапсырмалар”, “Топпен жұмыс”

Нәтиже бойынша саралау

Оқушыларға бірдей тапсырмалар ұсынылады, бірақ түрлі деңгейдегі жауап күтіледі. Топқа бірдей материал ұсынылады, бірдей міндет қойылады. Жұмыс өнімі мен нәтиже әртүрлі болады. “Өрмекші” әдісі, “Сәйкестендіру”

Оқушыға жеке қолдау көрсету бойынша саралау

Оқушы қолдауды басқа оқушыдан, компьютерден немесе ақпараттық технологиялардан алуы мүмкін. Қабілетіне деңгейіне қарай әр оқушы қолдауға лайықты, мен педагогикалық қолдауды сараланған нұсқада ұсынамын. “Ой қозғау”, “Ыстық картоп” әдісі

1. “Ыстық картоп” әдісі бойынша “Смайликтер” арқылы бағалау

2. “Өрмекші” әдісі бойынша “Бағдаршам” арқылы бағалау

3. Топтық жұмыста қошемет арқылы бір-бірін бағалайды, дескриптор арқылы бағалау

4. Сәйкестендіру бойынша мадақтау арқылы бағалау

Физика кабинетіндегі қауіпсіздік ережесімен танысады

Сабақ бойынша рефлексия