7
Літаратурнае чытанне, 4 клас
Тэма: Абагульненне ведаў па тэме: “ Кажуць, у дарозе восень залатая…”
Мэта:
Стварыць спрыяльныя ўмовы для паўтарэння і абагульнення ведаў вучняў па тэме;
фарміраваць у вучняў навыкі свядомага чытання;
развіваць звязную мову вучняў, творчае, вобразнае мысленне;
садзейнічаць назапашванню ведаў аб аўтарах, з творчасцю якіх пазнаёміліся на ўроках класнага і пазакласнага чытання;
садзейнічаць выхаванню павагі і гонару за таленавітых людзей, якія жывуць побач.
Абсталяванне: малюнкі, сачыненні дзяцей, картачкі для самаацэнкі, картачкі з заданнямі для работы ў пары і групах, табліца для правядзення рэфлексіі, партрэты пісьменнікаў, ТСН, зборнік вершаў В.М. Емяльянава “ Блізкае і дарагое”
Ход урока
- Дарагія дзеці, перад тым, як пачаць урок літаратурнага чытання , я пазнаёмілася і прааналізавала ваш настрой перад урокам.Хачу супакоіць вас і запэўніць у тым, што ў нас абавязкова ўсё атрымаецца.Перадаю вам іскрынку сваёй упэўненасці і жадаю поспехаў на ўроку ( паціскаю ручку першаму вучню, а ён у сваю чаргу перадае іскрынку другому і г.д.. Затым дзеці бяруцца за рукі і гавораць: “ У нас абавязкова ўсё атрымаецца!”
- Сёння на ўроку вы кожны будзеце ацэньваць свае адказы і выстаўляць адзнакі ў картачкі самаацэнкі.
Тэму нашага ўрока вы даведаецеся, калі выканаеце заданне ў пары.
Заданне: расшыфруйце сказ і паспрабуйце сфармуляваць тэму ўрока.
енненьлугабА ап емэт: “ ьцужаК, у езорад ьнесов яаталаз…”
На ўроку мы будзем абагульняць веды па тэме, працягваць фарміраваць навыкі свядомага чытання, развіваць творчае, вобразнае мысленне .
Прачытайце, калі ласка, словы, змешчаныя на дошцы і прадоўжыце сказ:
Прыгожая
Стракатая
Залатая
Шчодрая
Працавітая
Гнілая
Багатая
Дажджлівая
Сырая
Усе гэтыя словы адносяцца да … ( восені )
Падбярыце, калі ласка сінонім да слова стракатая ( рознакаляровая)
Абагульненне па тэме
1. Вяртаючыся са школы, дзядзька Данiла, падскочыў да
старшынi, Ганна Пракопаўна, наперагонкi пабеглi, збiралi рамонкi,
у час паспелi,паставiлi ў слоiк; “ Асеннія рамонкі”
2. Асеннiмi замаразкамi, футравая шапка-вушанка,
цецеручыныя чучалы, вырашыў паснедаць, дзiкая гусь, заўважыла
падман, знiкла з вачэй,шэрае пёрка; “ Каралеўская дзічына”
3. Ідуць у лес, малады ельнiчак, баравiковы лес,прама пайшлi,
канаўка паўз дарогу, Ромка крок прыцiшыў, некалькi сямеек
чорнагаловiкаў; “ А таму!”
4. Цiкаўныя жыхары, пазiраў у неба, высокi пень,кружыцца
коршак, рэактыўны самалёт, падышоў баравiк, шэрабокi абабак,
пагрэцца на сонцы, зеленаватая сцежка, лясныя палянкi. ” Грыбы-лесавікі”
З твораў якіх пісьменнікаў узяты наступныя радкі?
а) «Адышло, адкрасавалася лета. I неяк нячутна,
спадцiшка падкралася восень. Спачатку непрыкметна, але з
кожным днём усё спарней i гусцей кладуцца кругом яе фарбы-
вясёлкi»; Янка Галубовіч “ Восень”
б) «Раптам з двара пачулася песня. Мо здалося? Сестры
прыслухалiся. Не, спяваюць! Наташа глянула ў сад»; Васіль Гурскі “ Развітальная песня ”
в) «Шмaт у лесе дзiчaк — i груш, i яблынь. Iдзеш,
iдзеш, i рaптaм стомленaе вокa як не ўзрaдуеццa»; Павел Місько “ Добры чалавек”
Зараз адкрыйце падручнікі, пачынаючы са старонкі 54 і за адну хвіліну прагледзьце назвы твораў, якія мы вывучалі на працягу 15 урокаў. Пастарайцеся ўспомніць галоўную думку кожнага твора.
Прыйшла восень – работ восем. ( Не спяшайся, восень. М. Дукса)
Багатыя рознакаляровыя фарбы восені. ( Р. Ігнаценка “ Лістапад”
У адзіноце і птушка няшчасная. ( Р. Ігнаценка “ Каралеўская дзічына”)
Як гукнеш, так і адгукнецца. М. Янчанка “ А таму!”)
Грыбы цікавыя і асцярожныя жыхары лесу. М. Вышынскі “ Грыбы-лесавікі”
Людская падтрымка і ўвага ўзмацняюць чалавека. І. Аношкін “ Асеннія рамонкі”
Дзеці, вы ўжо ведаеце, што людская падтрымка і ўвага дапамагла нашаму земляку Емяльянаву Валянціну Міхайлавічу выдаць зборнік вершаў “ Блізкае і дарагое”. Я ведаю, што многія з вас зацікавіліся гэтым зборнікам і падрыхтавалі вершы аб восені менавіта гэтага аўтара. Калі ласка. (Загадзя падрыхтаваныя вучні чытаюць верш і задаюць пытанні аднакласнікам па зместу верша).
Ідзе восень
Адыйшло прамяністае лета,
Адзвінела ўжо ў лузе касой,
На шырокіх калгасных палетках
Адшумела яно збажыной.
Адцвіло сакавітае лета,
Сенажаці заслаўшы ільном;
Салаўінаю песняй адпета,
Адляцела ў вырай яно.
Адляцела стракатае лета…
Следам жоўтая восень ідзе,
Абіваючы ў садзе ранеты,
Абрываючы мак на градзе.
Ідзе восень… Ляціць павуцінне,
Туманы па-над рэчкай плывуць,
Чырванее ля плоту каліна,
Дзеці з кніжкамі ў школу бягуць.
- Што азначае слова “ ранеты”? ( сорт яблыкаў)
- Падбярыце сінонім да слова “ стракатае” ( рознакаляровае)
З біяграфіяй Валянціна Міхайлавіча і яго вершамі мы пазнаёмімся больш падрабязна на конкурсе чытальнікаў вершаў. А якія творы аб восені найбольш запомніліся вам ? ( дзеці чытаюць вершы).
- Сёння да нас на ўрок прыйшла Таццяна Мар’янаўна - мама Вікі. Таццяна Мар’янаўна раскажа вам, творы якіх аўтараў аб восені любіла чытаць у дзяцінстве. Калі ласка, Таццяна Мар’янаўна.
- Дарагія дзеці, я рада таму, што вы ведаеце вельмі многа па тэме ўрока. У дзяцінстве я таксама любіла чытаць вершы і апавяданні . А асабліва мне падабаліся творы наступных пісьменнікаў. Якіх? А вы паспрабуйце пазнаць, гледзечы на партрэты ( Якуб Колас, Янка Купала, Рагор Барадулін, Васіль Вітка)
Дзякую, малайчынкі!Паслухайце, калі ласка, верш Якуба Коласа “ Увосень”.Слухайце ўважліва і пасля скажыце, з чым параўноўваецца лісцік клёна?
Дзень маркотны, невясёлы…
Па зямлі пайшоў туман.
Чуць відаць і лес, і сёлы,
Чуць відзён з імглы курган.
Дробны дождж бесперапынку,
Як скрозь сіта, усё імгліць.
Гразь настала каля ганка,
З капяжа ўсё капаціць.
Толькі жоўты лісцік клёна,
Як пяро, наніз ляціць,
Толькі галка і варона
Нудна ў полі закрычыць.
Настаўнік. Дзякую, а цяпер давайце ўспомнім апавяданне Рыгора Ігнаценкі “ Лістапад”. Як падаюць асобныя лісткі? ( вінтом да зямлі ўкручваюцца, валікам па ветру коціцца, матыльком пырхае стар. 58 ) А цяпер уявіце, што вы лісточкі і паспрабуйце прысвяціць свой танец восені.
Фізхвілінка ( пад музыку)
- Дзеці, каму з вас на ўроку цікава і ўсё зразумела, хто не стаміўся, у каго палепшыўся настрой і хто хоча працаваць далей, размясціце свае лісточкі пад дрэўцам .
- Цудоўна! Працягваем працаваць. Працуем у групах. Складзіце народныя прыкметы і праверце па табліцы. Ці заўсёды супадаюць народныя прыкметы? Чаму? ( не заўсёды, змяніўся клімат)
-Паслухайце, калі ласка, якія радкі восені прысвяціла ваша аднакласніца Казлоўская Карына.
Ёсць чатыры пары года.Кожная з іх мае сваю непаўторную прыгажосць.Але для мяне восень – самая прыгожая пара года.
Ранняй восенню, калі сонейка яшчэ свеціць ярка, нельга адвесці вачэй ад дрэў і кустоў, якія апранулі свой залаты ўбор.
А які прыемны пах маюць восенню сады ! Антонаўкі, ранеты і вінёўкі – вось яблыкі нашых садоў. Збірай - і вітамінаў хопіць на ўсю зіму!
Позняя восень зацягвае неба цёмнымі сінімі хмарамі, нібы дываном. І як прыгожа праразае гэты дыван жураўліны клін. Жураўлі сумна кідаюць на зямлю сваю развітальную песню. Але я ўпэўнена ў тым, што гэтыя птушкі вельмі мудрыя і дужыя. Яны змогуць пераадолець усе цяжкасці і вясною зноў вернуцца ў родныя мясціны.
Бывай, прыгажуня – восень! Я буду чакаць твайго прыходу цэлы год!
- Вось так прыгожа аб восені напісала Карына.
Настаўнік. Закрыйце вочкі і ўявіце, што кожны з вас Восень. Што б вы хацелі пажадаць вучням 4 класа.( Гучыць музыка і шум дожджыка)
Эрнэста, калі ласка!
Вынік урока.
Дзеці, дзякуючы творам, якія змешчаны ў раздзеле “ Кажуць, у дарозе восень залатая” чаму вы навучыліся і пра што даведаліся? (навучыліся назіраць і аберагаць прыроду, папоўнілі свой слоўнікавы запас новымі словамі, навучыліся шанаваць і падтрымліваць адзін аднаго…)
Рэфлексія.
Мае маленькія сябры, наш урок непрыкметна праляцеў, вы выставілі сабе адзнакі за ўрок, адказы кожнага з вас я таксама ацаніла і выставіла кожнаму адзнаку. А зараз возьмемся за рукі, падумаем і скажам, ці ўсё ў нас атрымалася.( Меркаванні дзяцей)
Дзякую ўсім за працу!